Bismillâh dep beyân eyley hikmet aytıp

HİKMET-1

(BAŞ)
1. Bismillâh dep beyân eyley hikmet aytıp
   Bismillah deyip beyan eyleyip hikmet aytıp
2. Tâliblerge dürr ü gevher saçtım mena
   Taliplere inci cevher saçtım ben ya.
3. Riyazetni kattığ tartıp kanlar yutup
   Riyazeti katı tartıp, kanlar yutup
4. Men defter-i sâni sözin açtım mena
   "İkinci defter" sözünü açtım ben ya.
   
   
5. Sözni aydım her kim bolsa didâr-taleb
   Söz söyledim, her kim olsa cemale talip
6. Cânnı cânğa peyvend kılıp regni avlap
   Canı cana bağlayıp, damarı ekleyip,
7. Garib yetim fakîrlerni köngli sıylap
   Garip, yetim, fakirlerin gönlünû okşayıp
8. Köngli bütün halayıkdın kaçtım mena
   Gönlü bütün kişilerden kaçtım ben ya.
   
   
9. Kayda körseng köngli sınuk merhem bolğıl
   Nerde görsen gönlü sınık, merhem ol
10. Andağ mazlum yolda kalsa hemdem bolğıl
    Öyle mazlum yolda kalsa, yoldaş ol
11. Ruz-ı mahşer dergahığa mahrem bolğıl
    Mahşer günü dergahına mahrem ol
12. Mâ u menlik halayıkdın kaçtım mena
    Benlik eden (bencil) kişilerden kaçtım ben ya.
    
    
13. Garib, fakir, yetimlerni Resûl sordı
    Garip, fakir, yetimleri Rasul sordu
14. Uşal tüni mi'râc çıkıp dîdâr kördi
    O gece Mirac'a çıkıp [Hakk] yüzü gördü
15. Kaytıp tüşüp fakir halin sordı
    Dönüp inip fakir halini sordu
16. Gariblerni izin izlep tüştüm mena
    Gariplerin izini izleyip indim ben ya.
    
    
17. Ümmet bolsang gariblerge tâbi bolğıl
    Ümmet olsan, gariplere tâbi ol
18. Ayet hadis her kim aytsa sâmi bolğıl
    Ayet hadis her kim aytsa duyar ol
19. Rızk u ruzi her ne berse kâni bolğıl
    Rızk ve nasip her ne verse, gâni ol
20. Kâni bolup şevk şarabın içtim mena
    Gâni olup şevk şarabını içtim ben ya.
    
    
21. Medinege Resul barıp boldı garib
    Medine’ye Rasul varıp oldu garip
22. Gariblikde mihnet tartıp boldı habîb
    Gariplikte minnet tartıp oldu habib
23. Cefa tartıp Yaratkanğa boldı karib
    Cefa tartıp Yaradan'a oldu karip (yakın)
24. Garib bolup ukbalardın aştım mena
    Garip olup ukbalardan aştım ben ya.
    
    
25. Akil erseng gariblerni köngli avla
    Akil isen, gariplerin gönlünü avla
26. Mustafâ dek elni kezip yetim kavla
    Mustafa dek ili gezip yetim kovala
27. Dünya-perest nâ-cinslerdin boyun tavla
    Dünya-perest na-cinslerin boyunu tavla (yüz çevir)
28. Boyun tavlap deryâ bolup taştım mena
    Boyunu tavlayıp derya olup taştım ben ya.
    
    
29. Işk bâbını Mevlâm açkaç menge tekdi
    Aşk bâbını Mevlâm açınca bana değdi
30. Tufrak kılıp hâzır bol dep boynum egdi
    Toprak kılıp 'Hazır ol!' deyip boynumu eğdi
31. Bârân-sıfat melâmetni okı tegdi
    Boran gibi melâmetin oku değdi
32. Peykân alıp yürek bağrım teştim mena
    Ok [isabet] alıp yürek, bağrımı deştim ben ya.
    
    
33. Könglüm kattığ tilim aççığ özüm zâlim
    Gönlûm katı, dilim acı, özüm zalim
34. Kur'an okup amel kılmay yalğan âlim
    Kur'an okuyup amel kılmıyor yalan âlim
35. Garib cânım sarf eyleyim yoktur mâlım
    Garip canımı sarf eyleyim, yoktur malım;
36. Hakdın korkup otka tüşmey piştim mena
    Haktan korkup ateşe düşmeden piştim ben ya.
    
    
37. Altmış üçke yaşım yetti öttüm ğafil
    Altmış üçe yaşım ulaştı, öt[ed]im (geçtim) gafil;
38. Hak emrini mehkem tutmay özüm câhil
    Hakk emrini sıkı tutmadım, kendim cahil;
39. Rûze namâz kazâ kılıp boldum kâhil
    Oruçu, namazı kaza kılıp oldum kâhil;
40. Yaman izlep yahşılardın keçtim mena
    Yamanı izleyip yahşilerden geçtim ben ya.
    
    
41. Vâ-deriğa muhabbetni câmın içmey
    Vah ne yazık, muhabbet camını (kadeh) içmeden,
42. Ehl u ayâl hânumândın tükel keçmey
    Çoluk-çocuk, ev-barktan tam geçmeden
43. Cürm ü isyan girihlerin munda çeçmey
    Suç ve isyan dûğümünü burada çözmeden
44. Şeytân ğalib cân bererde şaştım mena
    Şeytan galip, can verirken şaştım ben ya.
    
    
45. İmânıma çengel urup kıldı gamnâk
    İmanıma çengel vurup kıldı gamlı,
46. Pir-i muğân hâzır bol-dep saçtı teryâk
    Mürşid-i kamil Hazır ol!" deyip saçtı koku
47. Şeytân-lain mendin kaçıp ketti bi-pâk
    Lânetli şeytan benden kaçıp gitti kirli
48. Bihamdillâh nur-ı imân açtım mena
    Hamd Alllah'a, iman nuru açtım ben ya.
    
    
49. Pir-i muğan hizmetide yügrüp yürdüm
    Mürşid-i kamil hizmetinde yüğürüp(koşup) yürüdüm;
50. Hizmet kılıp közüm yummay hâzır turdum
    Hizmet kılıp gözümü yummadan hazır durdum;
51. Meded kıldı azâzilni kavlap sürdüm
    Medet kıldı, Şeytanı kovalayıp sûrdüm;
52. Andın songra kanat kakıp uçtım mena
    Ondan sonra kanat çırpıp uçtum ben ya.
    
    
53. Garib fakir yetimlerni kılğın şâdman
    Garip, fakir, yetimleri kılın şad (mutlu);
54. Halkalar kılıp aziz cânıng eyle kurbân
    Halkalar kılıp (parçalayıp) aziz canını eyle kurban;
55. Taâm tapsang cânıng birle kılğıl mihman
    Yiyecek tapsan(bulsan), canın ile kılın mihman
56. Hakdın eştip bu sözlerni aydım mena
    Hak'tan işitip bu sözleri dedim ben ya.
    
    
57. Garib fakîr yetimlerni her kim sorar
    Garip, fakir, yetimleri her kim sorar,
58. Râzi bolur ol bendedin Perverdigâr
    Râzı olur o kulundan Allah.
59. Ey bi-haber sen bir sebeb özi asrar
    Ey habersiz, sen bir sebep, kendi saklar;
60. Hak Mustafâ pendin eştip aydım mena
    Hak Mustafa öğüdünü işitip dedim ben ya.
    
    
61. Yetti yaşda Arslan Bâbğa kıldım selâm:
    Yedi yaşta Arslan Baba ya kıldım selâm;
62. Hak Mustafâ emânetin kılıng inâm
    Hak Mustafa emanetini kılın armağan
63. Uşal vaktda ming bir zikrin kıldım tamâm
    İşte o vakit binbir zikrini eyledim tamam
64. Nefsim ölüp lâ-mekânğa aştım mena
    Nefsim ölüp lâ-mekâna aştım ben ya.
    
    
65. Hurmâ berip başım silep nazar kıldı
    Hurma verip, başımı okşayıp nazar kıldı
66. Bir fursatta ukbâ sarı sefer kıldı
    Bir fırsatta âhirete doğru sefer kıldı
67. El-vedâ dep bu âlemdin güzar kıldı
    "Elveda" deyip bu âlemden göç kıldı
68. Mekteb barıp kaynap coşup taştım mena
    Mektebe varıp, kaynayıp coşup taştım ben ya.
    
    
69. Sünnet ermiş kâfir bolsa berme âzâr
    Sünnet imiş, kâfir olsa, verme azar
70. Köngli kattığ dil-âzârdın Hüdâ bizâr
    Gönlü katı, gönül inciticiden Hüda bizar;
71. Allah hakkı andağ kulğa seccin tayyâr
    Allah şahid, öyle kula "Siccin" hazır
72. Dânâlardın eşitip bu söz aydım mena
    Bilgelerden işitip bu sözü eyittim ben ya.
    
    
73. Sünnetlerin mehkem tutup ümmet boldum
    Sünnetlerini sıkı tutup ümmet oldum:
74. Yer astığa yalğuz kirip nurğa toldum
    Yer altına yalnız girip nura doldum;
75. Hak-perestler makâmığa mahrem boldum
    Hakk-perestler makamına mahrem oldum,
76. Bâtın tığı birle nefsni yançtım mena
    Bâtın tığı ile nefsi deştim ben ya.
    
    
77. Nefsim meni yoldın urup hâr eyledi
    Nefsim beni yoldan çıkarıp hakir eyledi
78. Telmürtürüb halayıkka zâr eyledi
    Çırpındırıp halka zâr eyledi
79. Zikr aytturmay şeytân birle yâr eyledi
    Zikr söyletmeyip şeytan ile yâr eyledi;
80. Hâzırsın dep nefs başını sançtım mena
    Hazırsın deyip nefs başını sançtım ben ya.
    
    
81. Kul Hâce Ahmed gaflet birle ömrüng ötti
    Kul Hoca Ahmed, gaflet ile ömrün geçti;
82. Vâ-hasretâ közdin tizdin kuvvet ketti
    Vah ne hasret, gözden, dizden kuvvet gitti;
83. Vâ-veyletâ nedâmetni vaktı yetti
    Vah ne yazık, pişmanlığın vakti yetti;
84. Amel kılmay kervân bolup köçtim mena
    Amel kılmadan kervan olup göçtüm ben ya.