@𝕏
Türk Bitig

Muhammedni biling zâtı arabdur

HİKMET-36

  1. Muhammedni biling zâtı arabdur
    Muhammed'in bilin zatı Arabtır
  2. Tarîkatnı yolı külli edebdür
    Tarikatın yolu bütün edeptir.

  3. Hakîkat bilmegen âdem emesdür
    Hakikat bilmeyen insan değildir
  4. Bilingsiz hiç nimege ohşamasdur
    Biliniz hiçbir şeye benzemezdir.

  5. Biling bîçün erür hem biçugune
    Bilin bi-çün olur hem bi-çigüne;
  6. Va bi- şübhe erür hem bînemüne
    Va bi-şübhe olur hem bi-nemune

  7. Kahrlansa kılur yer birle yeksân
    Kahırlansa, eyler yer ile yeksan;
  8. Boladur zelzele yer birle âsmân
    Olmakta zelzele yer ile gökler.

  9. Rahim kılsa bilingiz rahmeti bar
    Rahmet eylese, biliniz, rahmeti var;
  10. Berür bolsa tügenmes ni'meti bar ·
    Verir olsa, tükenmez nimeti var.

  11. Muhammedni sıfat kılsam kemîne
    Muhammed'i tarif eylesem kemine,
  12. Anasını atı bilgil Amine
    Anasının adı bil Amine:

  13. Atası atı Abdullâh ikendür
    Babasının adı Abdullah'tır
  14. Anadın toğmayın ölgen ikendür
    Anadan doğmadan ölmüştür.

  15. Muhammed'ni babası saklağandur
    Muhammed'i dedesi korumuştur
  16. Yalangaç açlarnı yoklagandur
    Çıplak açları yoklayandır.

  17. Babasın bilingiz Abdulmuttalib
    Dedesi biliniz Abdulmuttalib;
  18. Köngülde saklagaysız yahşı bilip
    Gönülde saklayınız iyi bilip.

  19. Babasını atası erdi Hâşîm
    Dedesinin babası idi Hâşim;
  20. Eşitkende akadur közde yaşım
    İşitince akmakta gözde yaşım.

  21. Biling törtünçisidür Abdulmenâf
    Biliniz dördüncüsüdür Abdulmenaf;
  22. Alarnı bilse her kim könglidür sâf
    Onları bilse her kim, gönlüdür sâf.

  23. Resûlnı bilse her kim tört puştın
    Rasûl'un bilse her kim dört ceddini,
  24. Kıyâmetde kezer sekiz behiştin
    Kıyamette gezer sekiz cennetini

  25. Babası yetti yaşıda ölüpdür
    Babası yedi yaşında ölmüştür;
  26. Resûlnı emmesige beripdür
    Rasül'u amcasına vermiştir.

  27. Ebû Tâlib Ali'ni atasıdur
    Ebu Tâlib Ali'nin babasıdır;
  28. Kamuğ arabîlerni kettesidür
    Bütün Arabların büyüğüdür.

  29. Ebû Tâlib boladur iş başıda
    Ebu Talib olmakta iş başında,
  30. Muhammed olturur dâyim kaşıda
    Muhammed oturur daima karşısında

  31. Muhammed'ni yaşı on yetti boldı
    Muhammed'in yaşı on yedi oldu;
  32. Ki ol vaktda Hadîce anı kördi
    Ki o vakit Hatice O'nu gördü.

  33. Muhammed'ni biling kim misl-i şunkar
    Muhammed'i bilin ki şahin misali
  34. Hadîce anı körüp boladur zâr
    Hatice O'nu görüp olmakta ağlamaklı

  35. Hadîce könglide anı süyedür
    Hadice gönlünde O'nu sevmektedir
  36. Muhammed ışkıda içi küyedür
    Muhammed aşkında içi yanmaktadır.

  37. Keçe kündüz tiler anı Hudâ'dın
    Gece gündüz diler O'nu Allah'tan;
  38. Bilingiz âkıbet taptı murâdın
    Biliniz sonunda buldu muradın.

  39. Körüngizler Hudânı şivesini
    Görünüz Allah'ın işini
  40. Muhammed bakğan iken tüvesîni
    Muhammed bakmakta iken devesini,

  41. Hadîcege Resûl çâker bolupdur
    Hadice'ye Rasul çâker olmuştur,
  42. Bu bâis birle bil anı alıpdur
    Bu sebeple bil sen O'nu almıştır.

  43. Hadiceni Hudâ bahtın açıpdur
    Hadice'nin Allah bahtını açmıştır;
  44. Resûlnı başığa dürler saçıpdur
    Rasul'un baçına inciler saçmıştır.

  45. Resûlnı yaşları kırkka yetipdür
    Rasul'un yaşları kırka varmıştır,
  46. Ki andın song Hudâ'dın vahiy yetipdür
    Ki ondan sonra Allah'dan vahy yetmiştir.

  47. Ki andın song Muhammed boldı pâdşah
    Ki ondan sonra Muhammed oldu sultan
  48. Resülnı könglide yâr boldı Allah
    Rasul'un gönlünde yâr oldu Allah.

  49. Muhammed işini Allah bitürdi
    Muhammed işini Allah yazdırdı;
  50. Halâyık barçası imân keltürdi
    İnsanların hepsi iman getirdi.

  51. Resûlnı başıda boldı emmame
    Rasul'un başında oldu imâme;
  52. Kemâl taptı ottuz üç ming sahâbe
    Kemal buldu otuz üç bin sahabe.

  53. Resûlğa barçası hizmet kıladur
    Rasul'a hepsi hizmet eylemektedir
  54. Edeb birle yörüp izzet kıladur
    Edep ile yürüyüp izzet eylemektedir

  55. Resul aldığa bir yetîm kelipdür
    Rasul önüne bir yetim gelmiştir
  56. Garîb ü mübtelâmen dep aytıpdur
    Garip ve müptelâyım deyip söylemiştir.

  57. Rahim kıllı Resul anı hâliğe
    Rahim eyledi Rasul onun haline;
  58. Tilegenin anı berdi kolığa
    Dileğini onun verdi eline.

  59. Resûl aydı anga men hem yetîmmen
    Rasul dedi ona: "Ben de yetimim;
  60. Yetimlikde garîblikde yetipmen
    Yetimlikte, gariplikte yetişmişim."

  61. Muhammed aydılar her kim yetîmdür
    Muhammed dediler: "Her kim yetimdir,
  62. Bilingiz ol meni hâs ümmetimdür
    Biliniz, o benim has ümmetimdir."

  63. Yetîmni körsengiz ağrıtmangızlar
    Yetimi görseniz, incitmeyiniz;
  64. Garibni körsengiz dağ etmengizler
    Garibi görseniz, dağ etmeyiniz.

  65. Yetimler bu cehanda har ekendür
    Yetimler bu cihanda ezilmiştir
  66. Gariblerni işi düşvar ekendür
    Gariplerin işi zordur..

  67. Garîblerni işi dâyim sülukdur
    Gariplerin işi daima riyazettir
  68. Tirig ermes gârîb misl-i ölügdür
    Diri değil, garip ölü gibidir.

  69. Hudâ'yığa ğaribler belgülügdür
    Allah'a garipler bellidir
  70. Gâribni erte ahşam sorgulugdur
    Garibi sabah akşam sormuştur.

  71. Sıfat kalsam Ali şir-i Hudâdur
    Tarif eylesem, Ali Allah'ın arslanıdır
  72. Ki şemşir birle kâfirni kıradur
    Ki kılıç ile kâfiri kırmaktadır.

  73. Kâfirlerni kılur imârığa da'vet
    Kâfirleri eyler imana dâvet;
  74. Beredür her zamân islâmğa kuwet;
    Vermektedir her zaman İslâm'â kuvvet.

  75. Ki mü'min bolğanın alıp keledür
    Ki mümin olanını alıp gelmektedir;
  76. Kabül kılmağanın çapıp keledür
    Kabul kılmayanını kırıp gelmektedir.

  77. Ki şemşîr kolğa alıp minse düldül
    Ki kılıç ele alıp binse Düldül'e
  78. Tüşedür kavm-i kâfirlerge ğulğul
    Düşmektedir kâfirler kavmine velvele

  79. Kolıdağı yerağı zülfikârı
    Elindeki silahı Zülfikar'ı,
  80. Çapuşkanda uzalur kırk karı
    Savaşanda uzar kırk arşın.

  81. Ali'ni bar idi on sekiz oğlı
    Ali'nin var idi on sekiz oğlu;
  82. Anı her kaysısıdur kette tuğlı
    Onun her hangisidir büyük tuğlu,

  83. Alî Islâm üçün kanlar yutadur
    Ali İslam için kanlar yutmaktadır;
  84. Ki İslâm tuğını mehkem tutadur
    İslam'ın tuğunu sıkı tutmaktadır.

  85. Hâce Ahmed bil garîblikke tüşüpdür
    Hoca Ahmed bil garibliğe düşmüştür
  86. Resul evlâdığa sözler katıpdur
    Rasul evladına sözler katmıştır