Türk Bitig: Tanrı Azze Ve Cellenin Övgüsünü Söyler
Baş Kutadgu Bilig

Tanrı Azze Ve Cellenin Övgüsünü Söyler

  1. Teñri Azze Ve Celle Ögdisin Ayur
    Tanrı Azze Ve Cellenin Övgüsünü Söyler
  2. Bayat atı birle sözüg başladım, törütgen egidgen keçürgen idim
    Bayat (Tanrı) adı ile söze başladım, türeten yetiştiren göçüren olan.
  3. Üküş ögdi birle tümen miñ senâ, uğan bir bayatka añar yok fenâ
    Çok övgü ile tümen bin (binlerce) senâ, yüce bir bayata ona yok fena.
  4. Yağız yer yaşıl kök kün ay birle tün, törütti halâyık öd üdlek bu kün
    Yağız yer yeşil gök gün ay ile dün (gece), türetti yaratığı zamanı çağı bu gün.
  5. Tiledi törütti bu bolmış kamuğ, bir ök bol tedi boldı kolmış kamuğ
    Diledi türetti bu [var]olmuş herşeyi, bir kez "ol" dedi oldu istediği herşeyi.
  6. Kamuğ barça muñluğ törütülmişi, muñı yok idi bir añar yok eşi
    Tüm varca (varolan) buñlu türetilmişi, buñu yok idi bir onun yok eşi.
  7. Ay erklig uğan meñü muñsuz bayat, yaramaz seniñdin adınka bu at
    Ey erkli, yüce, bengü ve buñsuz bayat, yaraşmaz senden başkasına bu ad.
  8. Uluğluk saña ol bedüklük saña, seniñdin adın yok saña tuş teñe
    Ululuk sana o büyüklük sana, senden başka yok sana eş [ve] denk.
  9. Aya ber birikmez saña bir adın, kamuğ aşnuda sen sen öñdün kedin
    Ey bir [olan] benzemez sana bir başkası, herşey başında sen, sen önden [herşey] geriden.
  10. Sakışka katılmaz seniñ birlikiñ, tüzü neñke yetti bu erkliglikiñ
    Sorguya katılmaz senin birliğin, her neye (şeye) yetti bu erkliğin.
  11. Seziksiz bir ök sen ay meñü eçü, katılmaz karılmaz sakışka seçü
    Seziksiz bir tek sen ey bengü eçü, katılmaz karılmaz sorguya seçi[lip].
  12. Ay iç taş biligli ay hakku’l-yakin, közümde yırak sen köñülke yakın
    Ey içi dışı bilgili, ey hakku-l-yakin, gözümde ırak sen gönüle yakın.
  13. Barıñ belgülüg sen kün ay teg yaruk, neteglikke yetgü köñül ögde yok
    Var[lığ]ın belli sen gün ay dek yarık (parlak), niteliğine yete[cek] gönül akıl yok.
  14. Ne ersedin ermez seniñ birlikiñ, ne erselerig sen törüttiñ seniñ
    Ne [bir] nesne değil senin birliğin, ne nesneleri sen türettin [onlar] senin.
  15. Kamuğ sen törüttüñ ne erselerig, yokadur ne erse sen ök sen tirig
    Herşeyi sen türettin ne nesneleri, yokolur ne ise (herşey), sen [kalır] tek diri.
  16. Törütgen barıña törütmiş tanuk, törümiş iki bir tanukı anuk
    Türeten var[lığ]ına türemiş tanık, türemiş iki, bir tanığı hazır.
  17. Anıñ okşağı yok azu meñzegi, neteglikke yetmez halâyık ögi
    Onun okşâğı (eşi) yok veya benzeri, niteliğine yetmez yaratılanın aklı.
  18. Yorımaz ne yatmaz udımaz oduğ, ne meñzeg ne yañzağ kötürmez boduğ
    Yürümez ve yatmaz uyumaz o, ne benzer ne kıyas götürmez o.
  19. Kedin öñdün ermez ne soldın oñun, ne astın ne üstün ne otru orun
    Geride önde değil ne solda sağda, ne altta ne üstte ne orta[da] yeri.
  20. Orun ol törütti orun yok añar, anıñsız orun yok bütün bol muñar
    Yeri o türetti yeri yok onun, onsuz yer yok bütün (tam) bil bunu.
  21. Ay sırka yakın ay köñülke ediz, tanuk ol saña barça sûret bediz
    Ey sırra yakın ey gönüle yüce, tanık o sana varca (tüm) suret şekil.
  22. Törüttüñ tümen miñ bu sansız tirig, yazı tağ teñiz kötki oprı yirig
    Türettin tümen (onlarca) bin bu sayısız diriyi (canlıyı), yazı (ova) dağ deniz dere-tepe yeri.
  23. Yaşıl kök bezediñ tümen yulduzun, kara tün yaruttuñ yaruk kündüzün
    Yeşil göğü bezedin tümen (onbinlerce) yıldızı, kara dünü (geceyi) aydınlattın parlak gündüzün[le].
  24. Uçuğlı yorığlı tınığlı neçe, tirilgü seniñdin bulup yer içe
    Uçanı yürüyeni duranı nice (canlı) rızkını senden bulup yer içer.
  25. Ediz arşta altın serâka tegi, tüzü barça muñluğ saña ay idi
    Yüce Arş'tan altta toprağa dek, bütün varlık muhtaç sana ey sahip.
  26. Ayâ birke bütmiş tiliñ birle ög, köñül bütti şeksiz amul tutğıl ög
    Ey 'bir'e inanmış dilin ile öv, gönül inancı şüphesiz aklını ayrı tut öv.
  27. Neteglikke kirme küdezgil köñül, barıña bütün bolğıl amrul amul
    Niteliğe girme gözet gönül, varlığına bütün ol (inan) sükun huzur [bul].
  28. Kalı kançaka kirme tutğıl özüñ, kalı kançasız bil uzatma sözüñ
    Nice-nasıl[a] girme tut kendini, nice-nasılsız bil uzatma sözünü.
  29. Ay muñsuz idim sen bu muñluğ kuluğ, suyurkap keçürgil yazukın kamuğ
    Ey buñsuz olan sen bu muhtaç kulun, şefkat ile geçir (affet) yazığının (günahının) hepsini.
  30. Sañar ok sığındım umınçım saña, muñadmış yerimde elig tut maña
    Sana hep sığındım umunçum (umudum) sana, dertli yerimde eli[mi] tut bana.
  31. Sevüg savçı birle kopurğıl meni, elig tuttaçı kıl könilik küni
    Sevgili elçi ile kopar (bir tut) beni, eli tutulacak kıl mahşer günü.
  32. Tüzü tört eşiñe tümen miñ selâm, tegürgil kesüksüz tutaşı ulam
    Tümü dört eşine (arkadaşına) bin selam ulaştır eksiksiz devamlı hepsine.
  33. Uluğ künde körkit olarnıñ yüzin, elig tuttaçı kılğıl edgü sözin
    Ulu günde göster onların yüzünü, eli tutulacak kıl iyi sözünü.
  34. Seni erdüküñ teg ögümez özüm, seni senmet öggil kesildi sözüm
    Seni erdiğin dek övemez özüm, seni sen [kendin] öv kesildi sözüm.