Ay-Toldı'nın Hükümdar Kün-Toğdı Hizmetine Geldiğini Söyler

Kutadgu Bilig Metni

	Eski Türkçe aslı	Günümüze aktarımı
XIII	Aytoldı Küntoğdı İlig Tapuğıña Kelmişin Ayur	Ay-Toldı'nın Hükümdar Kün-Toğdı Hizmetine Geldiğini Söyler
462	Bir ay toldı atlığ er erdi tetig,  eşitti bu çavığ itindi itig	Ay-Toldı adında zeki bir adam vardı; ki hükümdarın bu şöhretini işitti ve ona gitmek üzere hazırlıklarını yaptı.
463	Yegit erdi oğlan kılınçı amul,  ukuşluğ biliglig hem öglüg köñül	Sakin tabiatli, akıllı, bilgili, zeki ve iyi gönüllü genç bir delikanlı idi.
464	Yüzi körklüg erdi körüp köz kamar,  sözi yumşak erdi tili tuz tamar	Yüzü, bakınca, göz kamaştıracak kadar güzel idi; sözü sert değildi, fakat doğru söylerdi.
465	Kamuğ törlüg erdem tükel ögrenip,  yorır erdi erdem eligke alıp	Her türlü fazileti tam olarak öğrenmiş idi; hiç bir zaman fazileti elden bırakmazdı.
466	Öziñe bakıp aydı men me bu kün,  tümen erdemim birle elde burun	Bir gün kendisine bakarak, şöyle dedi:—Ben de bugün, sayısız faziletlerim ile, memlekette ileri gelenlerdenim.
467	Negüke yorır-men bu yerde kuruğ,  iligke barayın kılayın tapuğ	Burada niçin boşuna vakit geçiriyorum; hükümdarın yanına gideyim ve onun hizmetine gireyim.
468	İligke tusulsun bu erdemlerim,  açınsun meniñ kitsü emgeklerim	Hükümdara bu faziletlerimin faydası dokunsun; o bana ihsanda bulunsun, benim de üzüntülerim sona ersin.
469	Ukuşluğ biliglig beg ermiş amul,  tiler ermiş erdem idilerin ol	O akıllı, bilgili, yumuşak huylu bir bey imiş ve faziletli insanları ararmış.
470	Ukuş kadrini hem ukuşluğ bilir,  bilig satsa bilge biliglig alır	Aklın kıymetini yine akıllı bilir; âlimin sattığı bilgiyi de bilgili alır.
471	Sözin aydı şâir muñar meñzetü,  tili lafz birle añar yañzatu	Şâirin söylemiş olduğu şu söz de bu mealdedir ve aynı fikri ifâde eder:
472	Bilig kıymetini biliglig bilir,  ukuşka ağırlık biligdin kelir	Bilginin kıymetini bilgili bilir, akıla hürmet bilgiden gelir.
473	Negü bilge telve bilig kadrini,  bilig kayda bulsa biliglig alır	Bilginin kıymetini deli nereden bilecek; bilgiyi, nerede bulursa, bilgili alır.
474	Bu ay toldı itti kör at ton tolum,  ayur köndüreyin tapuğka yolum	Bu Ay-Toldı böylece atını, esvabını ve silâhını hazırladı : — Onun hizmetine doğru yola çıkayım— dedi.
475	Öziñe kerekin itindi itig,  eligke yüz urdı bu bilge tetig	Bu âlim ve zeki insan lüzumlu hazırlıklarını tamamladı ve hükümdara doğru yöneldi.
476	Yana aydı mundın barur-men turup,  ilig tapğıña bu özüm yüz urup	Bir de düşündü : — Hükümdarın hizmerine girmek üzere buradan kalkıp, gidiyorum.
477	Ğariblık yerinde kerek bolğa neñ,  bu elgim tarusa sarığ kılğa eñ	Gurbet elde insana mal lâzım olur; elim daralırsa, bu benim yüzümü sarartır.
478	İdi ked katığ bu ğariblık işi,  ğariblıkta yañlur talu er başı	Bu gurbet hâli insana çok ağır gelir, gurbette çok meziyetli insanlar dahi ne yapacaklarını şaşırırlar.
479	Seziksiz kerek bolğa altun kümüş,  özüm işleteyin tese-men üküş	Kendime bir muhit edinebilmem için, bana, şüphesiz, çok altın ve gümüş lâzım olacak.
480	Negü ter eşit emdi bilgi teñiz,  sözin yañzatur körse kızğu meñiz	Dinle, şimdi bilgisi deryalar gibi derin olan ne der; dikkat edersen, hayatından memnun insan bu sözü buna benzetir.
481	Kim erse tapuğka kireyin tese,  iki neñ kerek bil söz aydım kese	Hizmete girmek isteyen kimse için, hiç şüphesiz, şu iki şey elzemdir.
482	Tiriglik kerek bir tuçı igsizin,  tapınsa kıyıksız yarutsa yüzin	Doğruluk ile hizmet edip, yüzünü ağartmak için, insana lâzım olan şeylerden biri, hastalıksız geçen hayattır.
483	Takı bir sav altun kerek ay tetig,  anı işletip etse özke itig	Ey zeki insan, bunlardan biri de, yerinde kullanmak ve sarfetmek için elde bulunması icap eden som altındır.
484	Anıñda basala yarar bu tapuğ,  munı bilse bolmaz bu beklig kapuğ	Hizmet ancak o zaman bir işe yarar t insan bunu bilirse, bu kapı ona kilitli kalmaz.
485	Kötürdi sav altun kümüş neñ tavar,  ayur öz muñadsa maña bu yarar	Ay-Toldı : — Başım darda kalırsa, bana lâzım olur — diye, yanına som altın; gümüş, eşya ve mal aldı.
486	Evindin turup çıktı keldi berü,  bir ança yorıyu bir ança turu	Kalkıp, evinden çıktı; kâh yürüyüp, kâh konaklayarak, yoluna devam etti.
487	Kelip tegdi ilig-turur orduka,  ögi köñli kolmış tilek ârzûka	Nihayet hükümdarın bulunduğu şehre vâsıl oldu, can ve gönülden istediği arzusuna kavuştu.
488	Kirip kend içinde tiledi tüşün,  tüşün bulmadı kör tarudı ajun	Şehrin içine girip, inecek bir yer aradı; arayıp-bulamaytnca da dünya ona dar geldi.
489	Muñadtı muyanlıkta tüşti barıp,  keçe yattı anda tünedi serip	Canı sıkıldı; nihayet gidip, bir imarethaneye indi ve orada yatarak, sabırla geceyi geçirdi.
490	Negü ter eşitgil ukuşluk bilip,  saña sözledi söz biligdin alıp	Dinle, şimdi akıllı ne der; bu sözü sana bilerek ve bilgiden elde ederek söylemiştir.
491	İdi ters bolur kör bilişmez kişi,  kalın yat ara kirse yalñuz başı	Yalnız başına yabancı bir kalabalık arasına giren ve tanıdığı olmayan insanın hâli çok fena olur.
492	İdi sarp bolur bu yañı kelgüçi,  bilişi yok erse muñadsa tuçı	Tanıdığı olmayan kimse, yabancı bir yerde dâima can sıkıntısı içinde kalır ve çok güç bir duruma düşer.
493	Bilişmez kişiler karağu sanı,  karağu yorık yazsa sökme anı	Tanıdığı olmayan insan kör gibidir; kör yolunu şaşırırsa, onu ayıplama.
494	Kişi kirmedük ilke kirse kalı,  kelin teg bolur er ağın teg tili	însan bilmediği bir memlekete girince, gelin gibi olur ve dili tutulur.
495	Yatığ yarlıkağıl içür ber yegü,  ümeg edgü tutğıl ay bilge bügü	Yabancının kusurunu bağışla, onu yedir ve içir; ey âlim hakîm, misafire iyi muamele et.
496	Yatığ edgü tutsa yarur er közi,  ümeg edgü tutsa yadıldı sözi	Yabancıya karşı iyi davranan kimsenin yüzü güler; misafire iyi muamele edenin şöhreti yayılır.
497	Kişike kerek tegme yerde biliş,  biliş birle itlür kamuğ törlüg iş	insana her yerde tanıdık lâzımdır; her türlü iş tanıdık vâsıtası ile yoluna girer.
498	Bu ay toldı ança yorıdı bu yañ,  ğariblık sakınçı sarığ kıldı eñ	Ay-Toldı bir müddet böyle vakit geçirdi; gariplik içinde düşünedüşüne yüzü sarardı.
499	Bilişti yeme ol kişiler bile,  otağ tuttı özke yarudı küle	O da nihayet bâzı kimseler ile tanıştı; kendisine bir oda tuttu ve yüzü gülmeğe başladı.
500	Yeme tuttı iş tuş yakın kıldı öz,  uluğka kiçigke açuk tuttı yüz	Eş, dost edindi, onlara yaklaştı; büyüğe ve küçüğe güler yüz gösterdi.
501	Bu ay toldı özke kör itti işig,  adaş tutdı anda bir atlığ kişig	Ay-Toldı bir gün ileri-gelen biri ile ahbap oldu; onu dost edindi ve işlerini o na danıştı.
502	Adaş tuttı ay toldı edgü kişi,  küsemiş atı erdi edgü işi	Ay-Toldı'nın bu dostunun adı Küsemiş idi; insanlara iyilik etmeği kendisine iş edinmişti.
503	Añar açtı ay toldı köñli sözi,  ne ermiş tileki kim ermiş özi	Ay-Toldı ona sırrını açtı, kendisinin kim ve dileğinin ne olduğunu söyledi.
504	Yerindin bu elke nelük kelmişin,  ayu berdi barça özi bilmişin	Memleketinden kalkıp, buraya niçin geldiğini, kendisinin neler bildiğini, hepsini ona anlattı.
505	İligke yakın hâs hâcib erdi bir,  atı ersig ilig bile sözke sır	Hükümdara yakın bir has hâcib var idi; çok merd bir insandı ve hükümdarın mahrem-i esrarı idi.
506	Küsemiş añar bardı bir kün turup,  sözin sözledi sözke ul tüp urup	Küsemiş bir gün kalkıp, ona gitti ve münâsip bir giriş yaparak, meseleden bahsetti.
507	Ayıttı bu hâcib sözin yetrürek,  tileki ne ermiş takı bütrürek	Bu hâcib onun sözünü dikkatle dinledi ve ahbabının ne istediğini iyice soruşturdu.
508	Küsemiş ayu berdi barça sözin,  ne erdi tileki kim ermiş özin	Küsemiş onun bütün söylediklerini, dileğinin ne ve kendisinin kim olduğunu bir-bir anlattı.
	Hacib cevabı Küsemişke	HÂCİBİN KÜSEMİŞ'E CEVABI
509	Hâcib aydı aşnu maña kelsüni,  köreyin anı men meni körsüni	Hâcib:—Önce o bana gelsin; ben onu bir göreyim, o da beni görsün — dedi.
510	Yana ukturayın iligke bu söz,  kayu kün körüñü kaçan kelgü öz	Sonra ben bu meseleyi hükümdara arzedeyim; ne vakit geleceği ve hangi gün huzura çıkacağı tâyin edilsin.
	Küsemiş sözi Aytoldıka	KÜSEMİŞ'İN AY-TOLDI'YA SÖZÜ
511	Küsemiş turup çıktı andın yana,  kelip aydı ay toldı tuğdı küne	Küsemiş oradan kalkıp, dışarı çıktı ve gelip. : —Ey Ay-Toldı, sana gün doğdu — dedi —
512	Yorı bar biliş emdi hâcib bile,  tilekiñ negü erse andın tile	Sen şimdi hâcibin yanına gidip, onunla tanış, dileğin ne ise, kendisinden iste.
513	Seni körsü bilsü eşitsü sözüñ,  tilekiñ ne erse tilin ay özüñ	Seni görsün, tanısın, sözünü dinlesin; ne istediğini sen ona kendin bildir.
514	Añar sözledim men sözüñni neçe,  takı mende yegrek sen ayğıl aça	Her ne kadar ben ona senin söylediklerini anlattım ise de, kendin bunu benden daha iyi izah eder ve anlatırsın.
515	İdi yakşı aymış tili köñli tüz,  körü barsa yetrü köni ök bu söz	Içi-dışı bir olan insan çok yerinde söylemiş; iyice dikkat edilirse, bu söz pek doğrudur;
516	Kişi sözler ök kör kişiniñ sözi,  kişide bağırsak öz işke özi	Bir kimsenin arzusunu anlatmağa bir başkası da tavassut edebilir, fakat insanın kendisi kendi işine başkasından daha yakındır.
517	Neçe ked kişi bolsa özke yakın,  özinde bağırsak bolurmu sakın	Ne kadar iyi ve yakın bir insan olursa-olsun, düşün, insana başkası kendisinden daha candan olabilir mi.
518	Bağırsak tilese özüñke özüñ,  özüñde bağırsak yok ol kes sözüñ	Eğer kendine candan bağlı birini arıyorsan, sözün kısası, kendinden daha candan birini bulamazsın.
519	Tonın kedti ay toldı turdı örü,  küsemiş bile çıktı bardı naru	Ay-Toldı yerinden kalktı ve elbisesini giydi; çıkıp, Küsemiş ile birlikte oraya gitti.
520	Kapuğka tegip tüşti kirdi yorıp,  körü aldı hâcib kişisi kelip	Kapıya gelip, attan indiler ve yürüyerek, içeri girdiler; hâcibin adamı gelip, onları karşıladı.
521	Küsemış kirip tuştı yandru çıkıp,  alıp kirdi hâcib taparu okıp	Küsemiş içeri girip, hâcib ile görüştü; sonra çıkıp, onu alarak, hâcıbin yanına götürdü.
522	Körü aldı hâcib orun berdi tör,  isig sözledi söz tilin yakşı kör	Hâcib karşıladı ve baş-köşede ona yer gösterdi; güzel ve samimî sözler söyledi.
	Hacib suali Aytoldıka	HÂCİBİN AY-TOLDI'YA SUÂLİ
523	Ayıttı hâcib emdi köñlüñ neteg,  kelip kayda tüştüñ ne ornuñ neteg	Hâcib sordu : — Nasılsın, gönlün hoş mu; burada nereye indin, yerin nasıl?
524	Bilişiñ ne barmu adaş ya kadaş,  körügli ne barmu yegü içgü aş	Akraban, dostun veya tanıdığın var mı; yiyeceğin, içeceğin ve bakanın varmı?
525	Yana ma ayıttı tilekiñ ne ol,  negü iş kılur sen kerekiñ ne ol	Yine tekrar sordu : — Dileğin nedir; ne iş yaparsın, bir şeye ihtiyâcın varmı ?
	Aytoldı cevabı Hacibka	AY-TOLDI'NIN HÂCİBE CEVABI
526	Bu ay toldı aydı ay hâcib kutı,  eşittim bu kün toğdı ilig atı	Ay-Toldı cevap verdi:-— Ey devletli hâcip, ben bu hükümdar Kün-Toğdı'nın adını duydum.
527	Eşittim yıraktın anıñ çavını,  biligin ukuşın silig savını	Uzaktan onun şöhretini, bilgisini, aklını ve mülayim sözler ile gönül aldığını işittim.
528	Özüm ârzûladı anıñ tapğıña,  tapınğalı keldim anıñ kapğıña	Ona hizmet etmeği arzuladım, kapısında hizmet için buraya geldim.
529	Tilek bu iligke tapınsa özüm,  yarağ körse hâcib ötünse sözüm	Dileğim hükümdara hizmet etmektir; hâcib münâsip görürse, sözlerimin hükümdara arzedilmesini rica ederim.
530	Körüp sevdi hâcib bu ay toldını,  tilinde yorıttı kamuğ ögdini	Hâcib bu Ay-Toldı'yi gördü ve sevdi; onu çok medih ve sena etti.
531	Yüzi körki kılkı kılınçı özi,  kamuğ yakşı kördi tili uz sözi	Yüzünü, kıyafetini, tavır ve hareketini, şahsını, sözünü, konuşmasını, hepsini iyi ve güzel buldu.
532	İdi sevdi köñlün anı tapladı,  ilig tapğıña bu yarağay tedi	Onu çok ve gönülden sevdi, Leğendi; onu hükümdarın hizmetine lâyık gördü.
533	Negü ter eşitgil sevitmiş kişi,  sevitse kişi kör mün erdem başı	Dinle, kendisini sevdiren insan ne der; insan kendisini sevdirirse, onun kusuru en büyük fazilet telâkki edilir.
534	Kimi sevse aybı kör erdem bolur,  kimi sevmese erdem öktem bolur	insan kimi severse, onun kusuru fazilet olur; kimi sevmezse, onun fazileti kusur görünür.
535	Bu sözke tanukı munu keldi söz,  okığıl munı sen ayâ edgü öz	Şu söz buna şahit olarak gelmiştir; ey iyi insan, sen bunu oku.
536	Köñül kimni sevse mün erdem bolur,  kamuğ tetrüsi oñ kokuzı tolur	Gönül kimi severse, onun kusuru fazilet olur; bütün ters işleri doğru ve eksikleri tam görünür.
537	Köñül kimni sevse kamuğı sevüg,  körür közke ursa körünmez bolur	Gönül kimi severse, onun her şeyi sevimli olur; gören göze vursa, o bile kötü görülmez.
	Hacib cevabı Aytoldıka	HÂCİBİN AY-TOLDI'YA CEVABI
538	Yanut berdi hâcib kör ay toldıka,  ayur emdi ivme maña tur baka	Hâcip Ay-Toldı'ya cevap verdi ve dedi:—Şimdi acele etme, bu işi bana bırak.
539	Men aşnu ayayın iligke sözüñ,  ne ermiş tilekiñ kim ermiş özüñ	Ben önce senin sözünü, dileğinin ne olduğunu, kim olduğunu hükümdara arzedeyim.
540	Seni bilsü ötrü yüzüñ körsüni,  uçuz tutmasunı ağır tutsunı	Seni tanısın, bir de yüzünü görsün ve sana lâyık olduğun kıymeti versin.
541	Saña men kerekiñ baka turğa-men,  kamuğ işleriñni seve kılğa-men	Senin için gerekli olan şeyleri ben takip edeceğim ve bütün işlerini severek yapacağım.
542	Üküş edgü sözler tilin sözledi,  işiñ itge-men tep katığ kur badı	Pek çok iyi sözler söyledi ve : — işini yapacağım — diye kat'î söz verdi.
543	Bu yañlığ bolur bu kişi edgüsi,  kişi edgüsi ol bodun yüdgüsi	insanların iyisi böyle olur; halkın yükünü hafifleten kimse insanların iyisidir.
544	Negü ter eşitgil bodun başlar er,  kamuğ işni yetrü körüp işler er	Dinle, halkı idare eden ve her işi iyice araştırdıktan sonra yapan insan ne der.
545	Kimiñ devleti baş kötürse örü,  kamuğ edgü kılğu bodunka törü	Halkın içinde yükselip, ikbâle eren insan halka hep iyi kanunlar tatbik etmelidir.
546	Kimiñ elgi bolsa bodunka uzun,  silig bolğu kılkı kılınçı tüzün	Kim halka hâkim olursa, onun tabiati yumuşak, tavır ve hareketi asîlâne olmalıdır.
547	Yorık bolsa kimiñ bodunka sözi,  süçig tutğu til söz me kodkı özi	Halk içinde kim nüfuz sahibi olursa, onun dili ve sözü tatlı olmalı, kendisi tevâzû göstermelidir.
548	Yayığ ol bu devlet eter hem buzar,  ne irsel-turur terk irikse tezer	Bu devlet dönektir, hem yapar, hem bozar; o kararsızdır da; bıkarsa, çabuk kaçar.
549	Bu kutka ınanma usa edgü kıl,  bu kün munda erse yarın anda bil	Bu ikbâle inanma; elinden gelirse iyilik et; bil ki, ikbâl bugün sende ise, yarın başkasındadır.
550	Bu kutka küvenme ay kut bulğuçı,  keligli-turur kut yana barğuçı	Ey ikbâl bulan, bu ikbâle güvenme; gelen ikbâl, bir gün olur, gider.
551	Ay devlet idisi bu devlet bile,  turayın tese tur sen edgü tile	Ey devlet sahibi, sen İkbâlinin devamını istersen, onun devamı müddetince sen de iyilik etmekte devam et.
552	Saña tegse beglik uluğluk ok a,  kiçiglik anuk tut özüñ bolğuka	Sana beylik ve büyüklük erişirse, bu devlet içinde saç ve sakalının ağarması için, kendini küçük tut ve mütevâzi ol.
553	Yana aydı hâcib sen emdi yorı,  sevinçin tirilgil badıñ kut kurı	Hâcib sözüne şöyle devam etti: — Sen imdi gönlünü hoş tut, artık devlet kuşağını kuşandın.
554	Sen az ivme işler üdiñe tutuğ,  üdi kelse açlur bu beklig kapuğ	Sen bir az sabret, her işin müsait bir zamanı vardır; vakti gelince, kapalı kapılar açılır.
555	Yeme yakşı aymış biliglig sözi,  biliglig sözi körse barçın tözi	Yine bilgili ne güzel söylemiş; bilen insanın sözü, dikkat edersen, değerli bir metâa benzer.
556	Kayu işke ivse uzar keç kalur,  ive kılmış işler ökünçlüg bolur	Hangi işte acele edilirse, o iş uzar ve gecikir; acele yapılan işler peşimanlık ile neticelenir.
557	Üdiñe küdezgü işig ivmegü,  kamuğ iş üdinde bolur ay bügü	Acele etmemek ve işin zamanını beklemek lâzımdır; ey hakîm, her iş zamanı gelince olur.
	Aytoldı cevabı Hacibka	AY-TOLDI'NIN HÂCİBE CEVABI
558	Eşitti bu ay toldı barça sözüg,  ayur serneyin men tutayın özüñ	Ay-Toldı bütün bu sözleri dinledi ve dedi:— O hâlde ben sabır edeyim ve bekleyeyim.
559	Meni kördi hâcib sözüm tıñladı,  yarağı körü tursu vaktı üdi	Hâcib beni gördü ve sözlerimi dinledi; ne yapmak lâzım geldiğini ve ne zaman yapılacağını kendisi tâyin etsin.
560	Kayu üdte hâcib tilese meni,  ol üdte keleyin tedi söz küni	Hâcib beni ne zaman isterse, ben onun tâyin edeceği gün ve saatte geleyim.
561	Turup çıktı ay toldı andın yana,  eviñe kelip kirdi yazdı ton a	Ay-Toldı kalkıp, oradan çıktı; evine döndü ve içeri girip, soyundu.
562	Hâcib kördi ay toldı kılkı yañı,  erende adınsığ kişide öñi	Hâcib Ay-Toldı'nın başka insanlardan farklı olduğunu ve bir başka hâl ve tavra sahip bulunduğunu gördü.
563	Ayur körmişim yok bu yañlığ kişi,  biliglig ukuşluğ bodunda başı	Kendi-kendisine dedi:— Ben böyle bilgili, akıllı ve halk arasında bu kadar seçkin bir insan görmedim.
564	Bu mundağ kişiler bolur idi kız,  bu kız kızlıkı kıldı kız atı kız	Bu gibi insanlar çok nâdir olur; nâdirliğinden dolayıdır ki, nâdire kız adı verilmiştir.
565	Kayu neñ kız erse uş ol neñ küsüş,  küsüş neñ tilep bulmaz emger üküş	Hangi şey nâdir ise, o şey azizdir; insan aziz olan bir şeye mâlik olmak için çok zahmet çeker de onu yine elde edemez.
566	Bu mundağ kişiler iligke kerek,  iligke kerek neñ kör ilke kerek	Hükümdar için bu gibi insanlar lâzımdır; hükümdara lâzım olan, memleket için de elzemdir.
567	Kamuğka tusulur kör erdemlig er,  bu erdem bile er tilek ârzû yer	Bak, meziyetli insanın her kese faydası dokunur; bu meziyet ile insan bütün arzularına nail olur.
568	Üdi boldı hâcib iligke sözin,  aça aydı ay toldı kılkı tözün	Zamanı geldi, hâcib hükümdara meseleyi açarak, Ay-Toldı'nın hâlini tavrını ve asaletini arzetti.
569	Ayu berdi kılkın kılınçı yañın,  sayu berdi bilgin ukuşı teñin	Onun hâl ve tavrını, tabiatini birer-birer anlattı; akılı ile mütenâsip olan bilgisini bir-bir saydı.
	İlig cevabı Hacibka	HÜKÜMDARIN HÂCİBE CEVABI
570	Eşitti ilig aydı keldür kanı,  kayuda-turur bir köreyin anı	Hükümdar bunu duydu ve : — Getir, hani; nerededir, onu bir göreyim — dedi —
571	Tiler erdim emdi bu yañlığ kişig,  udu barsa kılsa bu beglik işig	Bu devlet işini görecek ve takip edecek tam böyle bir insanı ben de şimdi arıyordum.
572	Tilek barça buldum bu ol bir sözüm,  bu yañlığ kişike muñadur özüm	Bütün istediklerimi elde ettim; tek bir arzum kalmıştı; böyle bir insana çok ihtiyacım vardır.
573	Yorı bar okığıl anı sen maña,  tapuğka köründür ay ersig toña	Haydi arslanım, yürü, git; sen onu bana çağır, huzuruma getir.
574	Turup çıktı hâcib kapuğka tegip,  bir oğlan yügürtti tilin söz ıdıp	Hâcip kalkıp, çıktı; kapıya gelip, bir iç-oğlanı koşturarak, haber saldı.
575	Bu oğlan yügürdi tegürdi sözi,  tonın kedti turdı sevinçin özi	Oğlan koştu ve sözü ona ulaştırdı; Ay-Toldı sevinçle kalktı, giyindi.
576	Atın mindi keldi kapuğka tüşüp,  yorıp utru hâcib okıdı tuşup	Atına bindi; gelip, kapıya indi; hâcip karşı çıkıp, onu içeri aldı.
577	Ağırladı hâcib orun berdi tör,  edeb birle ay toldı oldurdı kör	Hâcib ona saygı gösterdi ve baş-köşede yer verdi; Ay-Toldı edep ile yerine oturdu.
578	Hâcib kirdi ilig tapa yüz urup,  iligke ötündi adakın turup	Hâcib dönüp, hükümdarın huzuruna girdi ve ayakta durarak, keyfiyeti ona arzetti.
	İlig cevabı Hacibka	HÜKÜMDARIN HÂCİBE CEVÂBI
579	İlig aydı ünde maña kirsüni,  köreyin anı men meni körsüni	Hükümdar : — Onu bana çağır, gelsin; beni görsün, ben de onu göreyim — dedi.
580	Hâcib çıktı aydı ay ay toldı tur,  tapuğka körüngil kutuñ badı kur	Hâcib çıktı ve:—Ey Ay-Toldı, buyur hükümdarın huzuruna gir; artık talihin yaver oldu — dedi.