Türk Bitig: Çocukların Nasıl Terbiye Edileceğini Söyler
Baş Kutadgu Bilig

Çocukların Nasıl Terbiye Edileceğini Söyler

  1. Oğul Kız Tuğsa Neteg İgidgüsin Ayur
    Çocukların Nasıl Terbiye Edileceğini Söyler
  2. Oğul kız törüse seniñ ay teñin, eviñde igidgil igidme öñin
    Senin ay gibi bir oğlun veya kızın doğarsa, onu kendi evinde terbiye et, bu işi başka ellere bırakma.
  3. Avurtası edgü kişi tut arığ, oğul kız arığ kopğa turğay fâriğ
    Süt ninesi olarak iyi ve temiz bir kadın tut, oğlun kızın temiz büyür ve uzun ömürlü olur.
  4. Oğul kızka ögret bilig hem edeb, añar iki ajun anıñ asğı tap
    Oğul-kıza bilgi ve edep öğret, bu her iki dünyada onlar için faydalı olur.
  5. Oğulka kisi al kızığ erke ber, sakınçsız tirilgil ayâ kutluğ er
    Oğula kız al, kızı ere ver, ömrünü derdsiz geçir, ey mes'ûd insan.
  6. Kamuğ erdem ögret oğulka tükel, ol erdem bile bu tere berge mâl
    Oğula bütün faziletleri tam olarak öğret, o bu faziletler ile ileride mal sahibi olur.
  7. Süre ıdma boşlağ oğuluğ yava, yava bolğa boşlağ yügürgey eve
    Oğulu başı-boş dolaşmağa bırakma, başı boş kalırsa, her tarafa gider ve yazık olur.
  8. Kızığ tutma evde uzun begsizin, ökünç birle ölgey özüñ igsizin
    Kızı çabuk evlendir, uzun müddet evde tutma, yoksa hastalığa lüzum kalmadan, yalnız bu peşimanlık seni öldürür.
  9. Ayâ koldaş ardaş söz aydım kese, bu kız toğmasa yeg tirig turmasa
    Ey dost arkadaş, sana kesin bir söz söyleyeyim, bu kızlar doğmasa, doğarsa yaşamasa daha iyi olur.
  10. Kalı tuğsa yegrek aña yer koyı, evi bolsa koşnı ölügler toyı
    Eğer dünyaya gelirse, onun yerinin toprağın altı veya evinin mezara komşu olması daha hayırlıdır.
  11. Tişilerni evde küdezgil tuçı, tişiniñ taşı teg bolumaz içi
    Kadınları her vakit evde muhafaza et, kadının içi dışı gibi olmaz.
  12. Yatığ evke ıdma çıkarma tişig, körüp yolda alğan köz ol bu kişig
    Yabancıyı eve sokma, kadını dışarıya çıkarma, bu kadınları sokakta gören göz onların gönlünü çeler.
  13. Közün körmese ârzû kolmaz köñül, közüñ körse köñlüñ kolur ay oğul
    Göz görmezse, gönül arzu etmez, ey oğul, gözün görürse, gönlün arzular.
  14. Közüñni küdezgil köñül kolmağay, köñül kolmasa öz bulun bolmağay
    Gözünü gözetirsen, gönülün bir şeye akmaz, arzu etmeyince de, insan hiç bir şeye kapılmaz.
  15. Tişig katma erke yegü içgüde, kalı kattıñ erse keçer keçgüde
    Yemekte, içmekte kadınları erkeklere katma, eğer katarsan, ölçüyü kaçırırlar.
  16. Tişig ıdma evde öñin çıkğalı, kalı çıksa yitrür könilik yolı
    Kadını evden dışarı bırakma, eğer çıkarsa, doğru yoldan şaşar.
  17. Tişi aslı et ol küdezgü etig, yıdır et küdezmese bolmaz itig
    Kadının aslı ettir, eti muhâfaza etmeli, gözetmezsen, et kokar, bunun çâresi yoktur.
  18. Ağır tut tişig sen negü kolsa bir, eviñ kapğı bekle yırak tutğıl er
    Kadına saygı göster, ne isterse, ver, evin kapısını kilitle ve eve erkek sokma.
  19. Vefâ yok bularda ozadın berü, közi kança baksa bu köñli naru
    Bunlarda öteden beri vefa yoktur, gözleri nereye bakarsa, gönülleri oraya akar.
  20. Cefâ birle önmiş igidmiş yığaç, yimişi ağu ol añar bolma aç
    Onlar zahmetle süren ve yetişen bir ağaca benzer, meyvası zehirdir, ona karşı iştiha ve ihtiras besleme.
  21. Neçe miñ azığlığ eren erkeki, tişilerde ötrü üzüldi köki
    Nice bin kudretli ve erlerin eri erkekler kadınlar yüzünden mahvolup gitmişlerdir.
  22. Neçe kızğu eñlig yüzi suvluğ er, tişilerde ötrü özi boldı yer
    Nice al yanaklı ve yüzü sıhhatle pırıl-pırıl parlayan erkekler, kadınlar yüzünden, toprak olup-gitmişlerdir.
  23. Tümen miñ külüg çavlığ ersiglerig, tişiler anı yerke kömdi tirig
    Bu kadınlar binlerce namlı ve şöhretli kahramanları diri-diri yere gömmüşlerdir.
  24. Negü teg küdezgü olarığ tutup, küdezigli teñri küdezsü utup
    Onları nasıl zapt ve rapt altına alabilirsin, meğer ki, her şeyi koruyan Tanrı onlarla başa çıksın.