Muhabbetsiz halâyıkdın her kim kaçsa

HİKMET-133

1. Muhabbetsiz halâyıkdın her kim kaçsa
   Muhabbetsiz kişilerden her kim kaçsa,
2. Ariflerni suhbetide cevlân kılur
   Ariflerin sohbetinde dolaşır
3. Ortap köyüp ışk yoluda yaşın saçsa
   Yanıp yakılıp aşk yolunda yaşını saçsa
4. Sübhân İgem arş üstide mihmân kılur
   Sübhan Melik'im Arş üstünde konuk eyler.
   
   
5. Bendem degey küygenlerni süyüp Allah
   Kulum diyerek yananları sevip Allah,
6. Hak körsetkey dîdârını Vallâh billâh
   Hakk gösterecek cemalini Vallah-Billah.
7. Kayda barsa tesbihleri Şey'en li'llâh
   Nerede gitse, tesbihleri "Şey’en Li’llah"
8. Her ne tapsa Hak yolında ihsân kılur
   Her ne bulsa, Hakk yolunda ihsan eyler.
   
   
9. Zâkir bolup zikrin aytsa kelgey nidâ
   Zâkir olup zikrini dese, gelecek nida;
10. Şeytan-la’in yetmiş ferseng bolğay cüdâ
    Lânetli şeytan yetmiş fersah olsun ayrı
11. Derdi bolsa Hak derdige bergey devâ
    Derdi olsa, Hakk derdine verecek deva;
12. Andağ kulnı özi izlep cânan kılur
    Öyle kulu kendisi arayıp canan eyler.
    
    
13. Tün seherler Hak uyğatıp kan yığlatar
    Geceleri seherlerde Hakk uyandırıp kan ağlatır
14. Bidâr kılıp öz ışkığa bel bağlatar
    Uykusuz eyleyip kendi aşkına bel bağlatır
15. Devâsı yok derdni berip zâr ingreter
    Devası yok derdi verip ağlatıp inletir;
16. Munda yığlap anda barsa sultan kılur
    Burada ağlayıp orada gitse, sultan eyler.
    
    
17. Hakk'a âşık bolğan kullar dâim bidâr
    Hakk'a âşık olan kullar daima uykusuz
18. Rızvan emes maksûdları berür didar
    Cennet değil arzuları, verir cemal
19. Ehl ü ayâl hânumândın bolur bizâr
    Çoluk-çocuk, ev-barktan olur şikayetçi;
20. İsmâil dek aziz cânın kurbân kılur
    İsmâil gibi aziz canını kurban eyler.
    
    
21. Şeyhmen teyü baş kötergen Hakka rakib
    Şeyhim diye baş kaldıran Hakk’a rakip;
22. Menlik kılıp sübhânığa bolmaz habib
    Benlik eyleyip Sübhan'ına olmaz sevgili
23. Bidâr bolup derdsizlerge bolgan tabib
    Uykusuz olup derdsizlere olan tabip;
24. Bu dünyanı mü'minlerge zindan kılur
    Bu dünyayı müminlere zindan eyler.
    
    
25. Ey mü'minler tâat kılıp tayanmanglar
    Ey mü'minler, ibadet eyleyip dayanmayın;
26. Emânetdür aziz cânğa inanmanglar
    Emanettir, aziz cana inanmayın;
27. Harâm harış yapmış malğa inanmanglar
    Haram-mekruh yığmış mala inanmayın
28. Mâllarını karış atlığ yılan kılur
    Mallarını "karış" adlı yılan eyler.
    
    
29. Bu dünyâğa binâ koyğan Kârun kanı
    Bu dünyaya bina koyan Karun hani,
30. Dava kılğan Firavn birle Hâmân kanı
    Dâva eyleyen Fir'avn ile Hâmân hani,
31. Vâmık Azrâ, Feryâd Şirin Mecnûn kanı
    Vâmık-Azra, Ferhad-Şirin, Mecnun hani;
32. Kahr eylese bir lahzada yeksân kılur
    Kahreylese, bir lahzada yerlebir eyler.
    
    
33. Hiç bilding mi âdem ölmey kalğanını
    Hiç bildin mi insanoğlunun ölmeyip kaldığını,
34. Bu dünyânı vefâsını bilgenini
    Bu dünyanın vefasını bildiğini,
35. Dünyâ-taleb bûy-ı Hudâ alğanını
    Dünya isteklisinin Hakk kokusunu aldığını
36. Allah deseng köz yaşıngnı bârân kılur
    Allah desen, göz yaşını yağmur eyler.
    
    
37. Işk derdige deva sorgan hazır tilbe
    Aşk derdine deva soran hazır tilbe
38. Zahirde yok batın içre kılur cilve
    Zâhirde yok batın içinde eyler cilve
39. Mazı sarıng barıng içre kılur ğalbe
    Mazı sarın hepsinin içinde eyler galip
40. Işk derdige deva kılsa Rahman kılur
    Aşk derdine deva eylese Rahman eyler
    
    
41. Kimni körseng bu yollarda yalğan âşık
    Kimi görsen, bu yollarda sahte âşık;
42. Zâhir sûfi batın içre ermez sâdık
    Zâhir sufi, batın içinde değil sâdık;
43. Anıng üçün ma'şûkığa bolmaz lâyık
    Onun için sevdiğine olmaz lâyık
44. Yalğançını rûz-ı mahşer sersân kılur
    Yalancıyı mahşer günü şaşkın eyler.
    
    
45. Ten sözlemez cân sözleme imân sözler
    Ten söylemez, can söylemez, iman söyler
46. Cândın keçken çın âşıklar Haknı közler
    Candan geçen gerçek âşıklar Hakk'ı gözler;
47. Ariflerge hizmet kılıp yolın tüzler
    Ariflere hizmet eyleyip yolunu düzler
48. Ol âşıknı halâyıkka sultân kılur
    O âşıkı ahaliye sultan eyler.
    
    
49. Aşık bolsang keçe kündüz ışk istegil
    Aşık olsan, gece gündüz aşk iste
50. Tâ'at kılğıl keçe kobup hiç yatmagıl
    İbadet eyle, gece kalkıp hiç yatma
51. Akil bolsang nâdânlarğa sır aytmagıl
    Akıllı olsan, cahillere sır söyleme
52. Çın dervişler tâatların pinhân kılur
    Gerçek dervişler ibadetlerini gizli eyler.
    
    
53. Derviş bolsang tâat kılğıl kılma riyâ
    Derviş olsan, ibadet eyle, eyleme riya;
54. Her guşede tâat kılğıl Tengrim güvâh
    Her köşede ibadet eyle Tanrı’m tanık
55. Yalğan derviş kayda barsa zevk ü da'vâ
    Sahte derviş nereye gitse, zevk ve dâva;
56. Adil pâdşah tâatların isyân kılur
    Adil padişah ibadetlerini isyan eyler.
    
    
57. Vây oşandağ dervişlerdin penâh bergil
    Vay, o türlü dervişlerden kurtuluş ver
58. Ol nâdânğa ülfet kılmay cânım algil
    O cahile ülfet eylemeyip, canımı al
59. Eyâ mahbûb yolda kaldım yolğa salgıl
    Ey sevgili, yolda kaldım, yola koy
60. Tevbelikni Hâcem câyın bostan kılur
    Tevbe edenin Rabbim yerini bostan eyler.
    
    
61. Dervişmen dep tâat kılur halk içinde
    Dervişim deyip ibadet eyler halk içinde;
62. Riyâ kılıp yügrüp yürer anda munda
    Riya eyleyip dolaşıp yürür orada burada;
63. Allah üçün tâat kılğan derviş kanda
    Allah için ibadet eyleyen derviş nerede?
64. Çın dervişler tağ u çölni mekân kılur
    Gerçek dervişler dağ ve ovayı mekân eyler.
    
    
65. Aşık bolsang ışk yolıda fenâ bolğıl
    Aşık olsan, aşk yolunda yok ol
66. Didâr izlep hasretide eda bolğıl
    Cemal arayıp hasretinde tamam ol
67. Merhem bolup çın derdlikke devâ bolğıl
    Merhem olup gerçek dertliye deva ol
68. Hulk-ı huşnı cân alurda âsân kılur
    Güzel huyluyu can alırken kolay eyler.
    
    
69. Aşıkları Hakk'a bakıp na'ra tartar
    Aşıkları Hakk’a bakıp nâra atar
70. Muhabbetni deryasığa çomup batar
    Muhabbetin denizine dalıp batar;
71. Gevher alıp ma'şûkığa zârın aytar
    Cevher alıp sevdiğine derdini söyler
72. Katre yaşı yerge tamsa ummân kılur
    Damla yaşı yere damlasa, umman eyler.
    
    
73. Aşıklarğa berdi ışkın küydürgeli
    Aşıklara verdi aşkını yandırmağa
74. Züleyha dek kaddin dütâ kıldurgalı
    Züleyha gibi vücudunu iki büklüm eylemeğe
75. Riyazette reng-i rûyın soldurgalı
    Riyâzette yüzünün rengini soldurmağa
76. Çın âşıknı reng-i rûyın saman kılur
    Gerçek âşıkın yüzünün rengini saman eyler.
    
    
77. Aşıkları Hakk kahrıdın korkup titrer
    Aşıkları Hakk kahrından korkup titrer;
78. Yer ü kökde melâyikler yığlab turar
    Yer ve gökte melekler ağlayıp durur;
79. Gâhi kızıl gâhi sarığ bolup turar
    Bâzen kızıl, bâzen sarı olup durup
80. Nâle kılıp yer ü kökni lerzân kılur
    Feryad eyleyip yer ve göğü lerzan eyler.
    
    
81. Aşıklarnı has maşukı seherhezler
    Aşıkların gerçek sevgilisi seherde bekler
82. Nida kılgay "ya abdi" dep batın közler
    Nida eyleyince "ya kulum" deyip batın gözler
83. Işk şiddeti tuğyan kılsa derdi zarlar
    Aşk şiddeti coşsa derd-i zârlar
84. Kaydasan dep yürek bağrın biryan kılur
    Nerdesin deyip yürek-bağrını biryan eyler
    
    
85. Kaydasan dep kaydasan dep âşık aytar
    Nerdesin?" deyip, nerdesin?" deyip âşık söyler;
86. Aşıklarda had ne bolğay ma'şuk aytar
    Aşıklarda had ne ola, mâşuk söyler;
87. Ağzı aytmas tili aytmas dili aytar
    Ağzı demez, dili demez, gönlü söyler;
88. Üç yüz altmış tamurları lerzân kılur
    Üçyüz altmış damarları lerzan eyler
    
    
89. Aşıklarnı kıyamet küni hâlin sorgay
    Aşıkların kıyamet günü halini soracak
90. Çın âşıknı kögsin yarıp dâğın körgey
    Gerçek âşıkın göğsünü yarıp dâğını görecek
91. Pâk ağzıdın kefki akıp yügrüp körgey
    Temiz ağzından köpüğü akıp yürüyüp görecek
92. Kimge berse pâk ışkını hayrân kılur
    Kime verse temiz aşkını, hayran eyler
    
    
93. Aşıklarnı talebleri câm-ı şarâb
    Aşıkların istekleri şarap kadehi
94. Maşukığa yetmek üçün bağrı kebâb
    Sevgilisine ermek için bağrı kebap;
95. Ruhlarını ğızâsıdur çeng ü rebâb
    Ruhlarının gıdasıdır çeng ve rebap;
96. Ahı çıksa yetti iklim veyran kılur
    Ahı çıksa, yedi iklimi viran eyler.
    
    
97. Kudret birle her ne kılsa erklig özi
    Kudret ile her ne eylese, Kadir özü;
98. Kudretidin ma'lûm turur kış u yazı
    Kudretinden mâlumdur kış ve yazı;
99. Ey na-insâf Allah bile kılma bâzi
    Ey insafsız, Allah ile eyleme iddia
100. Kahhâr İgem cânlığlarnı bi-can kılur
     Kahhar Melik’im canlıları cansız eyler.
     
     
101. Yığlamaknı her âdemge bergen kanı
     Ağlamayı her insana veren hani;
102. Yığlamaklığ âsân emes bağrı kanı
     Ağlamaklık kolay değil, bağrı hani
103. Köz yaşıngnı riyâ kılma Haknı tanı
     Göz yaşını riya eyleme, Hakk’ı tanı
104. Hak te'alâ süygenlerni giryân kılur
     Hakk Teâlâ sevdiklerini giryan eyler.
     
     
105. Kul Hâce Ahmed bendemen dep urmagil lâf
     Kul Hoca Ahmed, kulum deyip vurma lâf;
106. Riyâ birle kılğan tâat barça gezâf
     Riya ile eylediğin ibadetin hepsi boş;
107. Şeriatda tarikatda kârıng hilâf
     Şeriatte, tarikatte kazancın şüpheli;
108. Ahiretde kezzâblarnı üryân kılur
     Ahirette yalancıları üryan eyler...