Eski Türkçe Sözlük

Eski Türkçe Sözlük - Türk dilinin, öz Türkçe'nin köklerinden, bin yıl önceki halinden, güzel kapsamlı bir eski Türkçe kelimeler dizini, Divânu Lügati't-Türk dizini.

---

1. U: uyku·III, 247 bkz> ud, udu
2. UBANMAK: gizlenmek·I, 198
3. UÇ: Türkler'in kalem yaptıkları bir ağaç· I, 35
4. UÇ: bir nesnenin tükenmesi, bitmesi; uç, kenar· I, 44, 319; III, 426 § uç el; s ınır, sınırdaki il·I, 44
5. UÇA: sırt, arka, uca· I, 87
6. UÇAN: iki yelkenli gemi· I, 122
7. UÇGUK: uçuk, ingi, dumagu· I, 98
8. UÇLANMAK: uç peyda etmek, I, 257
9. UÇMAK: uçmak, cennet· I, 118, 119; III, 374
10. UÇMAK: uçmak· I, 163, 164, 483; II, 45, 324; III, 240
11. UÇRUŞMAK: uçurmakta yardım ve yarış etmek I, 233, 529;III, 178
12. UÇUKMAK: sonuna varmak·I, 191
13. UÇUN: sebep bildiren bir edat, için· I, 76, 86; II, 290; III, 358
14. UÇURGAN: çok uçuran· I, 156
15. UÇURMAK: uçurmak; düşürmek I, 176; II, 199, 324
16. UÇURSAMAK: uçurmak istemek· I, 280; III, 247
17. UÇUZ: ucuz, hor ve alçak, değersiz· I, 54
18. UÇUZLAMAK: hor ve alçak görmek, hakaret etmek·I, 54, 301
19. UÇUZLANMAK: ucuz bulmak, ucuz saymak· I, 292
20. UÇUZLUK: değersizlik, küçüklük, ucuzluk· I, 149
21. UD: sığır, öküz·I, 45, 346 bkz> öd, ud
22. UDUKLUK: insanın bir ;eyden gafleti ve dalg ınlığı,I, 149 bkz> udugluk
23. UD YILI: Türkler'in on ikili yıllarından biri· I, 45, 346
24. UD: uyku, I, 46, 200 bkz> u, udu
25. UD: sığır, öküz· II, 358
26. UDGARMAK: uyandırmak, uyarmak·I, 46 bkz> udgurmak, uygurmak
27. UDGIRMI: uyanmış·II, 257
28. UDGURGAN: daima uyandıran·II, 256
29. UDGURGUÇI: uyandıran·II, 50
30. UDGURMAK: uyandırmak, uyarmak·I, 46, 225, 260;II, 44, 193, 255 bkz> udgarmak, uygurmak
31. UDIK ER: uyuklayan kişi·I, 65
32. UDIKLAMAK: uyuklamak·III, 349 bkz> uduklamak
33. UDIM: arkası sıra, ard, arka, müteaklp·III, 401 bkz> udu
34. UDIMAK: uyumak I, 39;III, 259, 260 bkz> udumak
35. UDINMAK: sönmek,III, 26 bkz> odunmak, udunmak
36. UDIŞMAK: uyumakta yarış etmek; uyuşmak, katılaşmak,-pıhtılaşmak.I, 181, 182 bkz> uduşmak
37. UDITGAN: çok uyutan, hep uyutan·I, 154
38. UDITMA: yaş peynir, taze peynir,I, 143
39. UDITMAK: uyutmak; katilaştirmak, peynlr yapmak; sõndürmnek. I, 207, 208
40. UDLAŞMAK: birbiri ardınca yürümek·I, 239 bkz> üdle şmek
41. UDLATMAK: uydurmak, arkasına düşürmek I, 264, 265
42. UDLUK: sığır glbl hayvanların ahırda yattığı yer, I, 98
43. UDMAK: uyan, çırak, şâkirt; uşak, ırgat·I, 99
44. UDMAKLANMAK: uşak ve ırgat sahlbl olmak·I, 313
45. UDU: uyku· I, 39; II, 193; III, 247 bkz> u, ud
46. UDU: art, arka, arkası sıra, müteaklp, arkasında; yüzünden, dolayı· I, 87, 110, 167, 272, 399; II, 17, 303; III, 80, 231, 309. 401 bkz> ud ım
47. UDU: tepe, I, 87 § kum
48. UDU: kum yığını· I, 87
49. UDUG: uyanık, I, 63 § udug köñüllilg er;uyan ık gõnüllü, anlayışlı adam· I, 63
50. UDUGLUK: işlere karşı (^111^1^I, 149 bkz> udukluk
51. UDUKLAMAK: uyuklamak, III, 339 bkz> udıklamak
52. UDUKMAK: ardına dü;mek, kovalatmak· III, 231
53. UDULAMAK: uymak· I, 308
54. UDUMAK: uyumak· I, 39 bkz> udımak
55. UDUNMAK: uyanmak. I, 200; III, 194
56. UDUNMAK: uyanmak I, 200 bkz> odunmak, ud ınmak
57. UDURMAK: seçip ayırmak·I, 370;III, 228 bkz> adırmak, edirmek, ödürmek, ödürmek, üdürmek
58. UDUŞMAK: uyumakta yarış etmek; uyuşmak, katılaçmak, pıhtila;mak·I,181 bkz> udışmak
59. UDUZ: uyuş I, 54, 55;II, 300; 111. 5, 63, 74
60. UDUZLAMAK: uyuzuna ilâç yapmak·I, 301
61. UDUZLUG: uyuzlu·I, 146
62. UFUT: hayâ, utanma, ut· I, 309 bkz> uvut, uvut
63. UFUT BOLMAK: utanmak, I, 309; III, 208 ,231
64. UG: çadırın üst yanındaki köşelerden her biri I, 48
65. UGAN: her şeye gıicü yeten, kadir, I, 77 § ugan Teñri; gücü yeten Tanr ı· I, 77
66. UGANÇA: gücü yetinceye kadar· I, 44
67. UGARAT: alnındaakı olanat· I, 53
68. UGLI: Kaşgar'da yetişen ve yenen beyaz ve tatlı bir havuç· I, 129
69. UGRAKLANMAK: Ograk kılığına girmek, I, 313 bkz> Ograklanmak
70. UGUT: içki yapılan bir çeşit hamur· I, 50
71. UKAK: kaysı, erik gibi meyvelarin sıkılmış suyu· I, 122
72. UJLAÑ: kaya keleri, I, 116
73. UKIMAK: kusmak, III, 254
74. UKMAK: anlamak .I, 168; II, 228; III, 20, 46
75. UKRUK: kement· I, 100; III, 215
76. UKSAMAK: anlamak istemek· I, 277
77. UKTURMAK: anlatmak I, 223
78. UKULMAK: bilinmek, anlaşılmak ,I, 197
79. UKU: anlayı;· I, 62
80. UKUŞLUG: anlayı;lı· I, 62, 147
81. UKUŞMAK: anlamak· I, 186 ul duvar temeli· I, 48
82. ULA: kırda belge, alâmet· I, 92
83. ULAG: ulak, beyin emriyle koşa koşa giden postacının başka bir ata erişip bininceye değin bindiği at· I, 122
84. ULAG: yama, elbise yaması· I, 122
85. ULAGA: savaş atı, III, 172
86. ULAGU: neriğ kendisiyle bir şey ulanan nesne·I, 136
87. ULAMAK: ulamak, eklemek; ulaşmak ve buluşmak III, 255
88. ULANMAK: ulanmak, vasıta olmak,I, 64, 204
89. ULAR: erkek keklik·I, 122; II, 213
90. ULARLIG: kekliği çok olan· I, 148
91. ULAS KÖZ: süzgün ve yakışıklı göz· I, 59, 60
92. ULAŞMAK: ulaşmak, bitişmek· I, 189
93. ULATMAK: ulatmak· I, 213
94. ULATU: burun temizlemek için koyunda ta şınan ipek kumaş parçası· I, 136
95. ULDAÑ: pabuç altı, tabanı, mestin alt yanı,I, 116 bkz> oldañ
96. ULDIMAK: yalın ayak, nalsız kalmak; ayağı ya-ralanmak, ayağı aşınmak·I, 104, 273
97. ULDUK: nalsız, yalın ayak· I, 101 bkz> olduk
98. ULGADMAK: büyümek, ulu olmak, I, 263, 505; II, 268; III, 87 bkz> ulgatmak
99. ULGATMAK: büyümek· I, 263; II, 366 bkz> ulgadmak
100. ULIÇ: erkek çocuklara sevgi bildirmek içln söylenen bir kelime I, 52; II, 250
101. ULIGU: uluyacak zaman· I, 136
102. ULIMAK: ulumak·III, 255
103. ULINÇ YOL: kıvrımlı yol, iğri, büğrü, büküntülü yol, düz olmayan yol·I, 133;III, 450
104. ULINMAK: usanmak, bıkmak; kıvrılmak, dolanmak,I, 204, 205;II, 241 bkz> ulunmak
105. ULIŞMAK: ulaşmak I, 189
106. ULITGAN: çok ulutan·I, 156
107. ULITMAK: ulutmak·I, 213
108. ULITMAK: eğdirmek, büktürmek·I, 213
109. ULMA: testi, çanak çömlek·I, 130, 371; II, 234; III, 182 bkz> olma
110. ULMAK: erpimek, eriyecek ve dağılacak halegelmek, eskiyerek y ıpranıp yırtılmak. I, 169
111. ULNATMAK: altını üstüne getirerek düzelttirmek, çevirtmek.I, 267
112. ULTURMAK: erpitmek, yıpratmak·I, 223, 224
113. ULUG: ulu, büyük, yüce, büyüklük, ululuk·I, 51,64, 301, 304, 324, 347, 348, 367; 11. 19, 28, 40. 54. 95, 328; III, 69, 70, 175
114. ULUG AY: senenin "ulug oglak ay"dan sonra gelen parças ı, yaz ortası·I, 348
115. ULUGLAMAK: yüceltmek·I, 304
116. ULUGLUK: büyükluk, ululuk, Irilik; ya şça kocalık·I, 64, 150, 352, 505; II, 91
117. ULUG OGLAK AY: senenin "oglak ay"dan sonra gelen ve o ğlakların büyüduğü parçası·I, 347 bkz> oglak ay
118. ULUGSAMAK: bir şeyin büyüğünü istemek,I, 302, 303
119. ULUK: atın onnuzbaşı·I, 68
120. ULUK (TON): eskimiş, yıpranmış (elblse)·I, 67 ulun temrensiz ok,I, 78 ulunlug (er) temrensiz, yeleksiz okları bulunan (kişi)·I, 148
121. ULUNMAK: usanmak, bıkmak; kıvrılmak, dolanmak· I, 204 bkz> ul ınmak
122. ULUŞ: köy, şehir, I, 62
123. ULYAN: kokulu bir bitklnin köküdür ki yenllir·I, 121
124. UM: karın şişkinliği, kursak bozukluğu, I, 49
125. UMA: ana· I, 92
126. UMA: eve gelen konuk· I, 92, 93, 106; II, 316
127. UMAK: geciktirmek,I, 93
128. UMAK: kudreti olmak, gücü yetmek·I,44, 77
129. UMAY: son, kadın doğurduktan sonra karnından çıkan sonu·I, 123
130. UM BOLMAK: kursak bozulmak, çok yemekten kursak bozulmak, bulanmak· I, 49
131. UMDU: istek, dilek; tamah· I, 125
132. UMDUÇI: dilençi. I, 125, 141
133. UMDURMAK: umdurmak· II, 54
134. UMMAK: ummak· I, 169
135. UMUNÇ: umma, umut etme· I, 133; III, 450
136. UMUNÇLUG: umulan, umutlu· I, 155
137. UMUNMAK: umunmak, umutlanmak, unnmak·I, 206; III, 429
138. UN: un, I, 49, 174, 238, 250, 255, 264, 268, 269,284, 286;II, 15, 16, 71, 81, 102, 129, 174;III, 40, 102, 107, 340, 436
139. UNAMAK: razı olmak, kabul etmek, I, 215; III, 256
140. UNAŞMAK: uyuşmak, kabullenmek· I, 190 bkz>ona şmak
141. UNATMAK: razı etmek, I, 125
142. UNITGAN: çok unutan· I, 156, 525
143. UNITMAK: unutmak, I, 215; II, 325 bkz> unutmak
144. UNUTMAK: unutmak·I, 215 bkz> unıtmak
145. UNUTMIŞ: unutulmuş· I, 228
146. UÑAMUK (ER): solak (adam)· I, 162
147. UÑRA YATMAK: sırt üstü yatmak·III, 378 bkz> tuñra tüşmek
148. URAGAN: daima uran·I, 33 bkz> uran
149. URAGUN: Hindistan'dan gelir bir ilaç·I, 138
150. URAGUT: kadın, avrat· I, 138, 153, 178, 180, 201,250, 253, 255, 257, 259, 275, 302, 306, 308,311, 314, 401, 509;II, 9, 22, 56, 80, 107, 121,126, 141, 142, 146, 151, 153, 155, 156, 233,239, 254, 265, 278, 302, 304, 307, 309, 317,330, 355; III, 36, 50, 58, 64, 85,
151. URAN: daima uran· I, 33 bkz> uragan
152. URDI TOKIDI: vurdu, dövdü· III, 268
153. URDUTAL: hamamotu· I, 124 bkz> ardutal, ordutal
154. URGA: büyük ağaç· I, 128
155. URGU: kendisiyle bir şeye vurulacak nesne veya ayg ıt. I, 13; II, 69
156. URI: ses, gürültü· I, 87, 88
157. URI: erkek evlât· I, 88, 251 § ur ı oglan; erkek çocuk· I, 88
158. URI: dere, yol, III, 370 § teriñ urı; geniş dere ve yol· III, 370
159. URI KIKI: gürültü, haykırı;· III, 227 bkz> kıkı
160. URILAMAK: bağırmak, sesini ynkseltmek. I, 309 bkz> or ılaşmak, orlaşmak, urılaşmak, urlamak, yurlamak
161. URILAMAK: kendini õvmek, kendini övmekte ileri gitmek I, 309
162. URILAŞMAK: bağrışmak, çağrışmak·I, 239 bkz>orılaşmak, orlaşmak, urılamak, urlaşmak, yurlamak
163. URIŞMAK: vuruşmak·I, 367 bkz> uruşmak
164. URK: ip, urgan,I, 42, 258 bkz> uruk
165. URLAMAK: bağırmak, ulumak·I, 189 bkz> orılaşmak, orlaşmak, urılamak, urlaşmak, yurlamak urlaşmak bağrışmak, çağrışmak· I, 239 bkz>orılaşmak, orlaşmak, urılaşmak, urlamak, yurlamak
166. URMAK: urmak, vurmak, dövmek; koymak, yapmak; takmak, I, 12, 13. 20, 27, 93, 164,165, 177, 213. 242, 320, 329, 333, 334, 348,386, 407, 483;II, 54, 61, 138, 152, 174, 191,358; III, 120, 124, 127, 145, 260 bkz> ürimek
167. URRA: erkeklerde olan kasık yarıklığı, kavlıç· I, 39
168. URSAMAK: vurmak istemek, I, 276
169. URSUKMAK: dövmede, dövüşte yenilmek, dövülmek. I, 242, 243
170. URT: ìğne deüği, iğne yurdu· I, 42
171. URUG: tane, tohum, evin· I, 53, 64, 449
172. URUG: dövüş, vuruş· I, 27, 386
173. URUGLAMAK: çekirdeğini çıkarmak, çekirdekten ayırmak· I, 303, 304; III, 346
174. URUGLANMAK: tane tutmak· I, 293
175. URUGLUG (ALTUN): para olarak kesilmiş, urulmuş (altın)· I, 147
176. URUGLUK (BUĞDAY): tohumluk için saklanmış (buğday)· I, 146
177. URUG TURIG: hısımlar·I, 64
178. URUK: ip, urgan·I, 42, 66, 209, 221; II, 136, 205; III, 110, 330 bkz> urk
179. URUKLUG (KOVA): ipli (kova)· I, 147
180. URUKLUK (YÜÑ): ip yapmak için hazırlanmış(yün)· I, 150
181. URULMAK: vurulmak, dövülmek; kurulmak· I, 194, 195; II, 138
182. URULMAK: (ip ve benzeri) örülmek I, 195
183. URUMDAY: kendisiyle ağının zararı giderilen bir taş· I, 159
184. URUNÇ: rüşvet, gevik, I, 132, 354; III, 217, 449 bkz> orunç
185. URUNMAK: pişman olup vurunmak, dövünmek;sar ınmak, örtünmek I, 201
186. URUNMAK: dikilmek, kalkmak· I, 201
187. URUŞ: urma, sava;, vuruş, vuruşma·I, 61, 221, 414; II, 83
188. URUŞMAK: vuru;mak· I, 20, 182;II, 89 bkz>uru şmak
189. URUŞ TOKUŞ: uğraşma ve savaşma·I, 12
190. URUT: kuru (geçen yıldan kalma ot için). II, 79 bkz> ar ııt
191. URU YAZMAK: vurayazmak, döveyazmak· III,59
192. US: hayır ve şerri ayırt ediş, I, 36
193. US: kerkes kuşu, I, 36, 228; III, 46
194. USAL KİŞİ: gafil, iş bilmeyen·I, 122
195. USAYUK (ER): gafil (adam)· I, 160
196. USITGAN: çok susatan, I, 155
197. USITMAK: susatmak· I, 209
198. USLAMAK: anlamak, hayrı şerden ayırt etmek·I, 286
199. USLAYU: kerkes kuşu gibi, II, 17
200. USMAK: susamak; sanmak· I, 166; II, 165
201. USNATMAK: benzetmek, I, 267 bkz> üsnemek
202. USRIK: uyuklayan adam. I, 99
203. USUKMAK: susamak· I, 191; II, 165
204. USUZ: uykusuz, I, 122
205. UŞ: şimdi, işte, §161.I, 36;II, 45, 128
206. UŞ: agaç, dal, boynuz gibi şeylerin özü· I, 36 §müñüz uşı; boynuz özü·I, 36
207. UŞAK: küçük, ufak,I, 67;III, 279 § uşak oglan; küçük çocuk·I, 67 § uşak otuñ
208. UŞAK: koğuculuk, koğu, dedikodu, kogucu· I,122; II, 20 § uşak söz; kogu olarak söylenen söz· I, 122
209. UŞAKLAMAK: koğlamak· I, 305
210. UŞAKLIK: işte gösterilen çocukluk·I, 150
211. UŞALMAK: ufalanmak· I, 197 bkz> uşatmak, uvşatmak, üşelmek, üşetmek
212. UŞATMAK: ufalatmak· I, 211, 262 bkz> uşalmak, uvşatmak, üşelmek, üşetmek
213. UŞGUN: ekşi bir çeşit ot, poy otu·I, 440 bkz>ku şgun
214. UŞUN: omuz başı, çigin başı·I, 77
215. UŞ UŞ: öküzü suvarmak için söylenen 502.I, 36
216. UTAMAK: yapraklarını, başağını kesrnek, ekin biçilmek, budamak·III, 250, 251
217. UTANÇ: (ış) utanılacak (1;).III, 448 bkz> utunç
218. UTANMAK: utanmak,I, 199, 291 bkz> uvutlanmak
219. UTMAK: oyunda yutmak, oyunda ütmek I,170, 200; II, 103
220. UTRU: önce; karşı, orta I, 68, 494; II, 145; III, 40 bkz> ortu, otra, otru
221. UTRULANMAK: yüz ytize gelmek· I, 296, 297 bkz> otrulanmak
222. UTRULMAK: kesilmek, kırkılmak, kısaltılmak.I, 246, 247
223. UTRUNMAK: dayatmak ve karşı koymak istemek; yönelmek. I, 251 bkz> otrunmak
224. UTRUŞMAK: karşı koymak, kaı·şi gelmek, karşılaşmak.I, 232 bkz> otruşmak
225. UTRUŞMAK: makasla kesmekte yardım etmek· I, 233
226. UTSUKMAK: oyunda yutulmak·I, 242
227. UTULMAK: (ekini bozan bitkiler) kesilmek, ba şı vurulmak I, 193 bkz> otulmak
228. UTUN: degersiz, alçak, küstah· I, 123, 414
229. UTUNÇ: (ış) utanılacak (iş)· I, 131; III, 448 bkz>utanç
230. UTURMAK: (saç ve elbise) kesmek· I, 176
231. UTUŞMAK: oyunda yutu;mak· I, 180
232. UVA: çagıran kişiye cevap için "ne buyuruyorsun?" anlam ında bir edat· I, 40
233. UVA: içine şeker ufalanan bir çeşit yemek· I,II bkz> uva
234. UVMAK: ufalamak, I, 11 bkz> övmek, uvmak
235. UVUT: ut, hayâ, ar· I, 83 bkz> ufut, uvut
236. UVA: soğukluk olarak yenen bir çe şit şekerli pirinç yem'egi· I, 90 bkz> uva
237. UVMAK: ufalamak·I, 166 bkz> övmek, uvmak
238. UVŞATMAK: ufalatmak· I, 262 bkz> uşalmak,uşatmak, üşelmek, üşetmek
239. UVULMAK: ufalanmak, ezilmek· I, 197;II, 6
240. UVUNMAK: kendi kendine ufalamak,I, 202
241. UVUNMAK: ovuşturmak.I, 202;II, 147 bkz>ovunmak
242. UVURGARMAK: utandırmak· I, 290
243. UVUŞ: ufalanmış nesne· I, 61
244. UVUŞ ETMEK: ufalanmış ekmek·I, 61
245. UVUŞMAK: ufalamakta yardım ve yariş etmek,I, 185
246. UVUT: utanma, hayâ, ut, ar· I, 51, 83, 116, 131,469 bkz> ufut, uvut
247. UVUT: yemege veya beyin yanına çağırma, davet·I, 51
248. UVUTLANMAK: utahmak· I, 291 bkz> utanmak
249. UVUTLUG: utanan, utangaç· I, 146
250. UYA: kuş yuvası, I, 85
251. UYA: hısım, kardeş, I, 85, 86
252. UYADSILIK: utanan, utangaç· I, 160
253. UYADMAK: utanmak· I, 55, 216 bkz> uyatmak
254. UYALAMAK: yuva yapmak,III, 328
255. UYALMAK: çekinmek, utanmak·I, 269
256. UYATMAK: utanmak·I, 216 bkz> uyadmak
257. UYGURMAK: uyarmak,I, 269, 270 bkz> udgarmak, udgurmak
258. UYMAK: uymak, birine bağlı olmak·III, 146
259. UYUGLUG: kemerli. III, 50
260. UZ: usta, mahir·I, 46 § uz kişi; eli uz, eli işe yaraşıklı, udumlu kişi I, 46
261. UZA: geçmiş zaman,I, 88, 89, 385
262. UZAK: uzun; eski, uzak·I, 66, 380 § uzak ış;uzayan bitmeyen iş·I, 66
263. UZAKLIK: işte ağırlık.I, 150
264. UZATMAK: uzatmak; geciktirmek I, 209;II, 234 bkz> uzutmak
265. UZLANMAK: ustalaşmak·I, 297
266. UZLUK: sanat·I, 253
267. UZMAK: başkasından ileri geçmek·I, 88 bkz> ozmak
268. UZSAMAK: koparmak istemek,I, 276, 277 bkz> üzsemek
269. UZUN: uzun,I, 77, 448;II,'11, 78; III, 36, 89,121
270. UZUTGAN: her zaman uzatan· I, 155
271. UZUTMAK: uzatmak·I, 155 bkz> uzatmak
272. ÜBGÜK: ibibik kuşu·I, 78, 110 bkz> übüp
273. ÜBÜP: ibibik kuşu, I, 78 bkz> übgük ,
274. ÜÇ: sayıda üç·I, 35;II, 283
275. ÜÇGİL: müselles, üçgen, üç köşeli şe/·I, 105
276. ÜÇGÜL: müselles, üçgen, üç köşeli şey,I, 105
277. ÜÇLENMEK: üç olmak, üçlenmek·I, 256
278. ÜÇLÜÇ: başları bir demirle birleştirilerek üç çubukla yap ılan tavşan tuzağı·I, 95
279. ÜÇÜKMEK: sesi, soluğu, nefesi kesilmek·I, 192; II, 118
280. ÜÇÜNÇ: sayıda üçüncü· I, 131; III, 448
281. ÜÇÜRGEN: çok söndüren, I, 522
282. ÜÇÜRMEK: söndürmek· I, 176, 177 bkz> öçürmek
283. ÜDÜRMEK: seçmek, üstün tutmak, III, 11 bkz> a ğırmak, edirmek, ödürmek, ödürmek, udurmak
284. ÜDERMEK: uymak, izince gitmek· I, 178
285. ÜDİK: aşk ve sevgi coşması, sevda, hasret· I, 69, 212; II, 144, 188, 311; III, 258 bkz> ödik
286. ÜDLENMEK: kösnemek, erkek istemek· I, 257
287. ÜDLEŞMEK: birbiri ardınca yürü;mek· I, 239 bkz> udla şmäk
288. ÜDREK: artan, az iken artan şey,I, 103
289. ÜDREMEK: üremek, çoğalmak ,I, 273
290. ÜDREŞMEK: artmak·I, 232
291. ÜDRETMEK: üretmek, çoğaltmak·I, 261
292. ÜGİ: baykuş· I, 9, 161;III, 118, 238 bkz> ühi, yabakülak
293. ÜGİMEK: öğütmek· III, 254
294. ÜGİT: buğday ve benzeri şeyleri öğütme. I, 51
295. ÜGİTÇİ: un öğüten kimse· I, 51
296. ÜGİTMEK: öğüttürmek· I, 213
297. ÜGİTSEMEK: öğütmek istemek·I, 302
298. ÜGRE: tutmaca benzer ve ondan daha sulu şehriye çorbası, erişte.I, 127; III, 173
299. ÜGRİLMEK: sallanmak· I, 248
300. ÜGRİMEK: sallanmak, kımıldatmak; birisine karşı yaltaklanarak hilesini saklamak, I, 275, 354
301. ÜGRİŞMEK: sallamakta yardınn etmek, I, 236
302. ÜGRİTMEK: sallatmak, I, 261
303. ÜGRÜK: çocugun beşigini sallama·I, 105
304. ÜGÜR: darı.I, 54;II,121; III, 9 bkz> yügür § yag ügüri; susam· I, 54
305. ÜGÜRLÜG: darı sahibi olan· I, 152
306. ÜGÜRLÜK: dan konulan yer·I, 152
307. ÜGÜRMEK: deve üzerine iki taraflı yükletilerek içerisine binilen sepet ve benzeri ;ey· I, 507 bkz> tegirmek
308. ÜGÜŞMEK: öğütmekte yardım ve yarış etmek· I, 187
309. ÜHİ: baykuş ,I, 9, 161; III, 118, 238 bkz> ügi, yabakulak
310. ÜJME: dut ağacı· I, 130
311. ÜJÜK: hece, harf, I, 71, 72
312. ÜJÜKLEMEK: hecelemek, I, 71
313. ÜJÜMLENMEK: dutlanmak, dut vermek,I, 297
314. ÜKEK: tabut, sandık·I, 78
315. ÜKEK: şehrin etrafında savaş için hazırlanmış olan burç·I, 78
316. ÜKEKLEMEK: burç yapmak; sandık yapmak·I, 307
317. ÜKEKLİG TAM: burçları bulunan kale·I, 153
318. ÜKEKLİK: sandık yapmak için ayrılan ağaç· I, 153
319. ÜLEMEK: dağıtmak, yaymak, üleştirmek· I, 51;III, 255
320. ÜLEŞMEK: paylaşmak, üleşmek I, 189
321. ÜLETMEK: paylaştırmak, dagıtmak, I, 214
322. ÜLİKE: ökse otu·I, 137
323. ÜLKER: Ülker yıldızı, Süreyya yıldızı.I, 95; III, 40
324. ÜLKER ÇERİG: harp usulünde bir hile tarzı·I, 95 ,
325. ÜLKÜ: ahit, peyman.I, 129
326. ÜLÜG: pay, nasip, hlsse,I, 62, 72 bkz> ülük, ülü ş
327. ÜLÜGLÜG: üleştirilmiş, pay edilmiş, dağıtılmı;· I, 511
328. ÜLÜK: pay, naslp, hisse· I, 62, 72 bkz> ülüg, ülü ş
329. ÜLÜ: pay, halk arasında taksim, hisse· I, 62 bkz> ülüg, ülük
330. ÜM: şalvar, don· I, 38, 117, 203
331. ÜMGLİK: imik, çocukların tepesinde bulunan yumuşak yer I, 110
332. ÜMLEŞMEK: şalvarını ortaya koyarak kumar oynamak· I, 242
333. ÜNLÜG: şalvarlı,I, 224
334. ÜN: ses; ün, san·I, 38, 49. 219;II, 294;III, 194, 240, 402
335. ÜNDEMEK: ünlemek, çagırmak.I, 273;III, 69
336. ÜNDEŞMEK: çağırı;mak·I, 231
337. ÜÑMEK: delmek· I, 174 bkz> öñmek
338. ÜÑTÜRMEK: deldirmek I, 290
339. ÜÑÜJİN: çölde insanı öidüren umacı, gulyabani·I, 145
340. ÜÑÜLMEK: oyulmak III, 395
341. ÜÑÜR: in, mağara·I, 94
342. ÜP: renkte pekitme edatı·I, 34 § üpürüng; apak·I, 34
343. ÜPLELMEK: yağma edilmek·I, 295
344. ÜPLEMEK: yağma etmek·I, 284
345. ÜPLENMEK: yağmalanmak·I, 255;III, 90
346. ÜPLEŞMEK: yağma edişmek, yağmalaşmak.I,238
347. ÜPLETMEK: yağma edilmek I, 264
348. ÜRİMEK: takmak, urmak,III, 120 bkz> urmak
349. ÜRİMEK: içten çürümek III, 252, 253 bkz> örimek
350. ÜRKMEK: ürkmek,III, 420
351. ÜRKÜLMEK: ürkülmek·I, 250
352. ÜRKÜNÇ: ürküntü, kargaşalık,I, 250 bkz> ürkünmek
353. ÜRKÜNÇE: üfleyeceğine,I, 337
354. ÜRKÜNMEK: düşman yüzünden ulus arasına düşen ürküntü, telâşla kalelere ve sığınaklara kaşışma·I, 108 bkz> ürkünç
355. ÜRKÜŞMEK: ürküşmek,I, 155
356. ÜRKÜTMEK: ürkütmek I, 263, 264
357. ÜRMEK: üflemek; ürmek,'havlamak·I, 55, 164, 337; III, 5
358. ÜRÑEK: kireç· I, 121
359. ÜRÑERMEK: ağarmak· I, 289
360. ÜRPEK: tüyleri ürpermiş insan ve hayvan·I,103
361. ÜRPEKMEK: (tüy) ürpermek. I, 229, 230 bkz> orpatmak, örpe şmek, ürpermek, ürpeşmek ürpermek (tüy) ürpermek I, 217 bkz> orpatmak, örpe şmek, ürpekmek, ürpeşmek ürpeşmek birbirine karşı kabarmak, I, 229, 230 bkz> orpatmak, örpe şmek, ürpekmek, ürpermek
362. ÜRÜLGEN: her zaman şişen, kabaran· I, 158
363. ÜRÜLMEK: şişmek, kabarmak, üflenmek, şişirilmek I, 195
364. ÜRÜÑ: ak olan nesne, ak, beyaz, gençlerin t ırnakları üzerinde bulunan aklık· I, 134, 330,382;II, 12 bkz> ak, örüñ § tırñgak ürüñ; tırnak beyazlığı. I, 134
365. ÜRÜÑ KARAK: göz akı, I, 382
366. ÜRÜÑ KUŞ: akdoğan· I, 331
367. ÜRÜŞMEK: üflemekte yardım ve yarış etmek I, 183
368. ÜSKE(N-T)EÇ: kuru üzüm· I, 159
369. ÜSNEMEK: benzemek· I, 288; II, 223; III, 147 bkz> usnatmak
370. ÜSTEK: üstelik, ziyadelik.I, 120
371. ÜSTELMEK: artmak, çoğalmak, artırılmak.I, 246
372. ÜSTEM: eğerlere, kemerin başına, tokalara işlenen altın ve gümüş·I, 107 bkz> saht
373. ÜSTERMEK: üstün gelmek için yarış etmek; inkâr etmek I, 221
374. ÜSTÜN: üstün· I, 108 § andan üstün; ondan üstün·I, 108
375. ÜSÜGLEMEK: hile ile kilit açmak.I, 306 bkz>osuglamak
376. ÜŞELMEK: arannìak· I, 197
377. ÜŞELMEK: ufalanmak, II, 235 bkz> uşalmak, uşatmak, uvşatmak, üşetmek
378. ÜŞEMEK: yer ve benzeri şeyleri aramak üzere eşmek III, 253
379. ÜŞERİG (TAŞ): düz (kaya), I, 135 bkz> yüşeırg
380. ÜŞETMEK: araştırmak.I, 211 bkz> eşltmek
381. ÜŞETMEK: ufalatmak·I, 211 bkz> uşalmak, uşatmak, uvşatmak, üşelmek
382. ÜŞGÜRMEK: üşürmek, kışkırtmak; ıslık çalmak· I, 228 bkz> üşkürmek
383. ÜŞİK: yemişleri kavurarak büyümekten al ıkoyan soğuk·I, 72
384. ÜŞİKLEMEK: üşümüşken yakalamak·I, 306, 307
385. ÜŞİMEK: soğuktan üşümek II, 137; III, 254 bkz> üşümek
386. ÜŞKÜRMEK: üşürnnek, kışkırtmak; ıslık çalmak· I, 228 bkz> üşgürmek
387. ÜŞKÜRMEK: hatırlamak· I, 228, 229
388. ÜŞKÜRTMEK: hatırlatmak.I, 229 bkz> üşkürtürmek
389. ÜŞKÜRTÜRMEK: hatırlatmak.I, 229 bkz> üşkürtmek
390. ÜŞMEK: üşmek, üşüşmek, toplanmak; delgiç ile delmek,I, 166
391. ÜŞTÜRMEK: deldirmek, delik delmeyi emretmek, dar deli ği genişletmek·I, 222
392. ÜŞÜMEK: üşümek,I, 463 bkz> üşimek
393. ÜŞÜTMEK: üşütmek, soğutmak için soğuğa koymak·I, 211
394. ÜTİMEK: (kıl) ütülemek· III, 252
395. ÜTMEK: (kıl) yakmak, ütmek·I, 171
396. ÜTRÜK: hileci, ütücü adam,I, 101
397. ÜTÜG: kusma,I, 68 bkz> ütük
398. ÜTÜK: ütü,I, 68
399. ÜTÜK: kusma·I, 68 bkz> ütüg
400. ÜTÜLMEK: yanmak, (kıl) ütülenmek,I, 193
401. ÜTÜŞ: bir çeşit çocuk oyunu; bu oyunda utme, yutma·I, 60, 61 bkz> ötü ş
402. ÜY: ev, I, 81 bkz> ef, ev, ev, öv, üv
403. ÜV: ev·I, 81 bkz> ef, ev, ev, öv, üv
404. ÜYÜK: tepe gibi yüksek olan yerler·I, 85
405. ÜYÜK (YER): sulu ve buna benzer yerlerde ayak bas ıldığı zaman kaybolan ve ayağı çıkarması güç olan kumluk (yer)·I, 85
406. ÜYÜKMEK: (ayak) gömülmek, incinmek, burkulmak·I, 268
407. ÜZ: sağır·I, 45 bkz> öz § üz kişi; sağır adam· I, 45
408. ÜZE: üstünde, üzerinde, üzere, üzerine, üzerindeki .I, 44, 66, 149, 197, 219, 237, 241, 244, 258, 331, 343. 456, 461, 468, 469;II, 23, 72, 192, 249, 288, 303, 328, 331, 356; III, 131, 161 üzelmek yorulmak, sıkılmak, ögüç işe düşmek·I, 196, 233
409. ÜZİTMEK: çok söylemekten kulak sa ğır (ağır) olmak; sirke küpten ekşiliğinden dolayı sızmak· I, 209
410. ÜZLENMEK: yemekte yağ üste çıkmak, kabarmak· I, 258
411. ÜZLÜNMEK: (ip) üzülmek, kopmak· I, 258
412. ÜZLÜŞMEK: üzüşmek, kopmak; (kan, koca) ayrılmak; alacaklı borçludan ilişilgi kesmek, I, 240 üzmek (ip ve benzeri şeyleri) kesmek· I, 165, 522
413. ÜZNEMEK: kar;ı koymak, söz dinlememek·I, 288
414. ÜZSEMEK: koparmak 1510^6^I, 276, 277 bkz>uzsamak
415. ÜZTÜRMEK: üzdürmek, kopartmak·I, 220
416. ÜZÜKLÜK: kesilme·I, 152
417. ÜZÜLGEN: daima üzülen·I, 158
418. ÜZÜLMEK: üzülmek, kesilmek·I, 196
419. ÜZÜM: üzüm. I, 75, 88, 180, 184, 282, 289. 353.360, 514;II, 16, 18, 104, 125. 186, 265;III, 8, 119, 201, 265, 331, 410
420. ÜZÜMLENMEK: üzümlenmek.I, 295
421. ÜZÜŞMEK: üzüm toplamakta yardım ve yarı; etmek; ip ve beñzeri şeyleri kesmekte ve üzmekte yard ım ve yarış etmek·I, 184
422. ÜZÜTLEMEK: birini pinti görnıek·I, 299
423. ÜZÜTLÜK: bir şeyde pintilik·I, 150
424. VA: "vay" anlamına söz söyleyen veya emreden kimsenin emrini inkâr yerine bir söz,III, 215 bkz> ya
425. YA: "va" edatı gibi "vay" anlamına inkâr edatı III, 215 bkz> va
426. YA: ok, yay· I, 280, 496, 500, 501;II, 7, 37, 5059, 61, 65, 66, 67, 68, 97, 98, 114, 134, 138,190, 198, 205; III, 16, 50, 59, 73, 78, 215, 219, 239, 318, 331, 370, 407, 409 § ya bagr ı; yayın orta yeri· I, 360,
427. YABA: yaş ve ıslak olan herhangi bir ;ey· III, 24
428. YABAKU: yün ve yapağı yoluntusu· III, 36
429. YABAKU BOLMAK: baştaki saç keçelenmek· III,36
430. YABAKULAK: baykuş· III, 56 bkz> ügí, ühi
431. YABI: eğerin üstüne ve altına konan keçe, eğer yastığı· III, 24
432. YABITAK: çıplak, egersiz· III, 48, 177 bkz> yap ıtak
433. YAÇANMAK: utanmak, ocunmak, sıkılmak· III, 83
434. YADAG: yayan, yaya· III, 28 bkz> yadag
435. YADIÑ: yere yayılmış olan az şey· III, 372
436. YADAG: yaya, yayan· I, 381 bkz> yadag
437. YADAGLIK: yayalık, yaya yürüyüş· III, 51
438. YADIGLIG: yayılı, yayılmış· III, 49, 50
439. YADILMAK: yayılmak, dağılmak, ayrılmak·I, 442;III, 77, 148, 159, 192 bkz> yay ılmak
440. YADIM: döşek, yaygı, sergi. I, 15, 119; III, 19
441. YADINMAK: yayılmak. III, 83
442. YADIŞMAK: yaymakta yardım ve yarı; etmek· III, 70
443. YADLIŞMAK: dağılışmak, yayılı;mak· III, 104, 105
444. YADMAK: döşemek, yaymak, sermek· I, 15, 45; II, 313, 314; III, 434 bkz> yatmak
445. YADSAMAK: yaymak ve dağıtmak istemek· III, 305
446. YADTURMAK: yaydırmak, III, 93 bkz> yaturmak
447. YADTURMAK: bir şeyi bohça veya benzeri içinde saklatmak· III, 94 bkz> yatturmak, yittürmek
448. YAFA: kolgan dikeni· III, 24 bkz> yava, yava
449. YAFA: sıcak, kuytu (yer)· III, 24, 27 bkz> yava,yava
450. YAFAŞ: yavaş, yumuşak huylu· III, 12 bkz> yava ş
451. YAFGU: halktan olup hakandan iki derece aşağı bulunan kişiye verilen ungun· III, 32
452. YAFIŞGU: "kızılcık" veya "güren" denen da ğ yemi;l· III, 48 bkz> yumuşga
453. YAFUZ: her şeyin kötüsü, fenası· III, 10 bkz> yavuz
454. YAG: yağ, iç yagı·I,182, 208, 227, 326;II, 9, 89. 123, 149, 154. 188, 189. 190, 197, 198, 205. 210, 229, 231, 240, 245. 293, 305, 354; III, 63, 77, 119, 157,182. 223, 252, 307, 319, 392, 425, 426, 435 § kara yag
455. YAGAK: ceviz.I, 90, 267, 417;III, 8, 29
456. YAGAKLIG: cevizli·III, 50
457. YAGAKLIK: cevizlik, ceviz biten yer·III, 51
458. YAGAN: fil· III, 29 bkz> yañan, § Yagan Tegin
459. YAGANLIK: filli olan, filci· III, 50
460. YAGI: düşmün I, 41, 88. 168, 205, 206, 215, 234, 251, 273, 305. 336. 397, 441, 456, 496, 516, 517, 520, 522;II, 6, 10, 29, 74. 83, 116, 165, 204, 227, 228, 329; III, 24, 44, 134, 237, 271, 272. 301. 322, 328, 339, 395, 400, 420
461. YAGIKMAK: düşmanlaşmak· III, 76
462. YAGILAMAK: düşmanlık etmek, düşmanla savaşmak, çarpişmak· III, 325, 328 bkz'
463. YAGILMAK: yağdırılmak.III, 79
464. YAG(I)R: at, katır ve eçek gibi hayvanlar ın sır-tında semer, eger ve yük vurmasından meydana gelen yara, yagır·I, 58, 370;III, 9
465. YAGIRLAMAK: yağırı sağaltmak, iyi etmek·III, 342
466. YAGIRLANMAK: yağırlanmak, yağırı çoğalmak, yağırdan kaşınmak·III, 113, 114
467. YAGIRLIG: yağırlı, sırtı yaralı·II, 9;III, 9, 49
468. YAGIŞ: putlara kesilen kurban·III, 10
469. YAGITGAN: her zaıpan yağdıran·III, 53
470. YAGITGAN: her zaman dü;manlık eden·III, 53
471. YAGITMAK: yağdırmak·II, 316
472. YAGITMAK: düşmanlık etmek, III, 53 bkz> yagılamak, yaguşmak
473. YAGIZ: yağız, kızıl ile kara arası renk· III, 10
474. YAGKU: yağmurluk· III, 25, 227 bkz> yaku
475. YAGLAMAK: yağlamak· III, 308, 319
476. YAGLANMAK: yağlanmak· III, 111
477. YAGLATMAK: yağlatmak· II, 355
478. YAGLIG: yağlı· I, 70; II, 309; III, 121, 156, 306. 392
479. YAGMAK: yağmak,I, 139, 376, 457, 494;II,122; III, 60, 61
480. YAGMALANMAK: Yağma kılığına girmek, onların huyu ile huylanmak· III, 203
481. YAGMUR: yağmur. I, 16, 272, 354; Il, 28, 122,175, 316, 352; III, 38, 39, 53, 79, 93, 95, 380, 436 bkz> yamgur
482. YAGMURÇIL: yağmuru çok olan (yer)· III, 56
483. YAGRIMAK: yağır olmak, I, 104 yagrınlamak yarnına, sırta, vurmak· III, 343 bkz> yarınlamak yagrıtmak
484. YAGRU: çevre, yakı^lık. III, 13 bkz> yakru
485. YAGSAMAK: yağ istemek. III, 305, 306 bkz> yags ımak
486. YAGSIMAK: yağ tadını almak, III, 305, 306 bkz> yagsamak
487. YAGTURMAK: yağdırmak· III, 95
488. YAGUK: yakın, 1113101.I, 433;III, 23, 29, 76, 255 § yak yaguk; (115101^1-.III, 29 § yaguk yer; yak ın yer·III, 29
489. YAGUMAK: yaklaşmak·II, 148; III, 89 bkz> yaguşmak
490. YAGUŞMAK: düşmanlık etmek· II, 90 bkz> yagılamak, yagıtmak
491. YAGUŞMAK: birbirine yakla;mak· III, 73 bkz> yagumak
492. YAGUTGAN: daima yaklaştıran· III, 52
493. YAGUTMAK: yaklaştırn-ıak. II, 316
494. YAG ÜGÜRİ: susam· I, 54
495. YAH: "evet, peki" anlamına bir kelime· III, 118 bkz> yeh
496. YAKSINMAK: kollarını yenlerine sokmadan, belini iliklemeden, elbiseyi e ğinine (sırtına) almak, III, 109
497. YAHŞI: iyi; güzel, her şeyin güzeli I, 64; III, 32
498. YAK: çanak ve kap bulaşığı· III, 4 bkz> yak yuk, yok, yok yak, yuk, yuk yak
499. YAKA: yaka, elbise yakası·I, 189, 253; III, 24, 307
500. YAKIG: (şişkinlik ve benzeri şeylere yakılan) yakı· I, 407;III, 13, 62, 74, 96
501. YAKILMAK: dokunulmak, yaklaşılmak· III, 81
502. YAKIN: yakın. III, 22, 23
503. YAKIŞMAK: yaklaşmak, dokunmak, yakına gelmek; yakı yakmakta yardım etmek I, 170, 383; II, 103; III, 74
504. YAKI YUKI (ER): alçak gönüllü ve yaltaklan ıcı (adam)· III, 25
505. YAKMAK: yaklaşmak, dokunmak; yakmak·I, 456;II, 69;III, 22, 62, 63
506. YAKRI: yağ, iç yağı, yağlı· 11.105; III, 31, 32, 204; 306
507. YAKRIKAN: fındık büyüklüğünde kırmızı meyvesi olan bir bitki·III, 56
508. YAKRIKAN: buz yağı·III, 56
509. YAKRILANMAK: yağlanmak·III, 203, 204
510. YAKRU: çevre, yakınltk.III, 31 bkz> yagru
511. YAKTURMAK: dokundurmak; (yakı) yaktırmak; (ateş) yaktırmak· ÌII, 96
512. YAKU: yağmurluk. III, 25, 226 bkz> yagku
513. YAKURMAK: yaklaştirmak· III, 68
514. YAKURMAK: sık sık solumak, yüksek bir solumaya tutulmak, III, 68
515. YAK YUK: kaptaki 611^. III, 143, 160 bkz> yak, yok, yok yak, yuk, yuk yok
516. YAL: at yelesi·III, 13, 160 bkz> yal ıg, yıl
517. YALA: töhmet, itham, birl hakkında kötü sanıda bulunma. III, 25, 82
518. YALAÇI: insanı her şeyde çarçabuk suçlu gibi gören, itham eden, III, 36
519. YALAÇI (YUGA): bir çeşit ince katmerli (ekmek, yufka)· III, 25, 35
520. YALAFAR: insanlar arasında elçi, hakanın gönderdiği elçi II, 288; III. 47
521. YALALMAK: tõhmetlenmek, itham edilmek,III,82
522. YALAMAK: töhmetlennek·III, 89
523. YALAVAÇ: elçi, peygamber·I, 66, 83, 97;III, 47, 266, 438 bkz> yalavaç
524. YALAVAÇ: elçi, peygamber·I, 83;III, 47 bkz>yalavaç
525. YALBI: yassı, enli, derinliğl olmayan·III, 30
526. YALDRAMAK: az ışımak, az parlamak·III, 437 bkz> yaldr ımak
527. YALDRIMAK: az ışımak, az parlamak·III, 437 bkz> yaldramak
528. YALDR(I-U)K: cilâlı, parlak, süslü·III, 432 bkz> yoldruk, yuldruk
529. YALFATMAK: yalatmak·II, 354 bkz> yalgatmak
530. YALGAMAK: yalamak.I, 253;III, 306, 307 bkz> yalvamak
531. YALGAN: yalan·III, 37
532. YALGANDURMAK: yalanlamak·III, 116
533. YALGANMAK: yalanmak· III, 109, 110
534. YALGAŞMAK: yalaşmak· III, 103
535. YALGATMAK: yalatmak ve yutturmak. II, 354 bkz> yalfatmak
536. YALGIL: yelesi ak, ak yeleli· III, 228
537. YALGU: ahmak, beyinslz adam· III, 33
538. YALIG: at yelesi; ibik; eğer kaşı, II, 327; III, 13, 14 bkz> yal, yıl
539. YALIGLANMAK: horoz ıbiklenmek; at yelelenmek· III, 114
540. YALIM: sarp, dik, yalçın, III, 19, 20
541. YALIMAN: dağınık şekilde yapılan çapul·III, 38 bkz> yelimen
542. YALIN: alev·III, 23
543. YALINÇGA: (aş) tadı, tuzu, yağı olmayan yemek, III, 433 bkz> yılınçga
544. YALINDAK: çıplak,III, 51
545. YALINMAK: soyunmak III, 85
546. YALIÑ: çıplak, kından çıkmış veya kınından çıkarılmış III, 373
547. YALIÑUK: insan I, 44, 195, 230, 395;II, 303, 315, 335; III, 65, 141, 222, 262, 384, 385 bkz> yalñuk
548. YALIÑULAMAK: iple, salıncakla, oynamak, III, 411 bkz> yalñu
549. YALIŞMAK: töhmetlemek, itham etmek· III, 75 bkz> yılışmak
550. YALKMAK: kanmak, bıkmak, yağlı yemekten bıkmak· III, 435, 447
551. YALMA: kaftan, kalın kaftan, yağmurluk. III, 34
552. YALMAK: yalınmak, alevlenmek; (yara) iltihaplanmak; güne ş yüzü yalıyarak çalıp karartmak- III, 63
553. YALMAK: yanmak· III, 65 bkz> yandurmak, yanmak, yundurmak, yunmak
554. YALÑU: cariyelerin oynadığı bir oyun, salıncak oyunu· III, 380 bkz> yalñulamak
555. YALÑUK: insan kişi, insanlara verilen genel ad, âdem; Âdem atam ız·I, 44, 195, 230, 395; II, 303, 315, 335;III, 65, 141, 222, 262, 384, 385 bkz> yal ıñuk
556. YALÑUK: cariye· III, 385
557. YALÑUS: yalnız, kimsesiz. I, 333; II, 133, 384
558. YALPATMAK: (ot, saman ve yem) ıslatmak, II, 351, 352 bkz> yelpetmek, yelpetmek
559. YALRATMAK: parlatmak, yalabıtmak. II, 353 bkz> yalrıtmak, yolratmak, yolrıtmak
560. YALRITMAK: parlatmak, yalabıtmak· II, 353 bkz> yalratmak, yolratmak, yolr ıtmak
561. YALT: yalçın, sert· III, 7
562. YALTGA: bir şeyle alay etme· III, 432 bkz> yoltga, yultga
563. YALTGA KILMAK: alay etmek, maskanaya almak, III, 432
564. YALTURMAK: ateşi alevlendirmek· III, 97
565. YALU: tayları bağlamak için kullanılan ip, örk, III, 26
566. YALVAMAK: yalamak, III, 307 bkz> yalgamak
567. YALVANMAK: dilini çıkarmak, dili ağız içinde dolaştırmak. III, 110
568. YALVARMAK: yalvarmak, dileğinin yapılmasını istemek I. 494, 498;III, 99, 100
569. YALVI: büyü, sihir. III, 33, 359 bkz> yelvi
570. YALVIÇI: büyücü, sihirbaz· III, 33
571. YALVIRMAK: yelpimek, III, 100 bkz> yelvirmek
572. YAM: çör çöp, pislik, çapak, göze ve ba;ka yere kaçan çör çöp· III, 5, 160
573. YAMAG: yama· II, 21; III, 28
574. YAMAGLIG: yamalı, yaması olan· III, 49
575. YAMAGLIK: yamalık, yama olmak üzere hazılanmış .III, 51
576. YAMAGU: yamanması gerekli· III, 36
577. YAMALMAK: yamanmak. III, 82
578. YAMAMAK: yanıannak·III, 91
579. YAMAN: kötü, her şeyin kötüsü·III, 30 § yamanig; yaman hastallk, miskinlik hastal ığı·III, 30
580. YAMANMAK: kendi kendine yamamak·III, 85
581. YAMAŞMAK: yamamakta yardım ve yarış etmek, III, 75
582. YAMAŞMAK: tembelliğinden yere yapı;ıp kalmak, buyurulan işi yapmaktan çekinmek· III, 189 bkz> mayışmak
583. YAMATA: yağlı tavuk veya yağlı et kızartılacağı zaman yağın dışarı sızmaması içln içine sarılan kadayıf hamuru gibi ince bir hamur· I, 445
584. YAMDU: kasık· III, 31
585. YAMGUR: yağmur, III, 38 bkz> yagmur
586. YAMIZ: kasığın iki tarafı, kalçanın ıç yandan uçları.III, 10
587. YAMLAMAK: silmek, süpürmek· III, 84, 310
588. YAMLAN: bir çeşit sıçan, geme,III, 37
589. YAMLAŞMAK: süpürmekte yardım etmek,III, 105
590. YAMLATMAK: sıipürtmek. II, 356
591. YAMLIG (·KÖZ): içerisine çör çöp kaçmış olan (göz)· III, 42
592. YAMRAŞMAK: kuzular anaları ile karışmak. III, 102, 103
593. YAMU: fiilin anlamında pekitme yapan bir edat, III, 236 bkz> yanu
594. YAMURGAN: her zaman damlayan, kanayan· I, 524 bkz> tamurgan
595. YAMURMAK: damlamak; kanamak. II, 85 bkz> tamurmak
596. YAMURMAK: tomruk yapmak, kesrnek, III, 69 bkz> tomurmak, yemürmek
597. YAN: yan· II, 19
598. YAN: uca kemiği, uca kemlğinin başı· III, 160
599. YANA: gene, yine, tekrar, ikinci defa olarak; geri dönme bildiren edat·I, 60, 119, 144, 441, 472, 508;II, 285;III, 6, 26, 170
600. YANÇIK: torba, kese,II, 250 bkz> yançuk
601. YANÇILMAK: incinmek, ezilmek·I, 188;II, 287; III,107
602. YANÇUK: torba, kese (para-tütün). II, 6; III, 45 bkz> yanç ık
603. YANDAK ÇEKER: havadan çiğ gibi yagan kudret helvas ı· III, 44
604. YANDAK: tiken geven dikeni· III, 44
605. YANDIK: soysuz, III, 44
606. YANDRU: tekrar, III, 406
607. YANDRUMAK: döndürmek; kusmak; korkutmak· III, 98, 99 bkz> yalmak, yanmak, yundurmak, yunmak
608. YANIG: kusma; korkutma, tehdit· III, 14
609. YANLIK: çoban çantası· III, 45
610. YANMAK: dönmek, döndürmek; korkutmak,tehdit etmek; kusmak; yanrnak· III, 14, 64, 65, 98 bkz> yalmak, yandurmak, yundurmak, yunmak
611. YANU: fiilin sonuna gelip anlamında pekitme yapan bir edat· III, 236 bkz> yamu
612. YANULMAK: ele sürtülerek bilenmek· III, 82
613. YANUMAK: bilemek, el üzerlnde kılağılamak· III, 91
614. YANUT: karşılık, bedel, ıvaz, cevap· III, 8, 28
615. YANUTMAK: biIetmek, bilemeği veya el üzerlnde kılağılamayı emretmek, II, 317 bkz>yıtıtmak
616. YAÑ: bir şeyin merkezi; kalıbı. III, 361
617. YAÑA: herhangi bir ırmağın, bir yanı, geçesi.III, 369
618. YAÑAK: yan, taraf· I, 241, 434
619. YAÑAK: ağzın iki yanında dişlerin oturduğu kemik; kapı söğesi; her şeyin yanı, III, 376
620. YAÑALDURUK: kukuleta, başlık, kepenek arkasına dikilen blr keçe parças ı, III, 389
621. YAÑAN: alaca karga, yalnız başı ak olan karga·III, 240, 376
622. YAÑAN: fiL II, 210; III, 295, 376 bkz> yagan,
623. YAÑI: yeni· I, 376; III, 369 bkz> yengi
624. YAÑILA: yeniden, tekrar, ikinci defa· III, 381
625. YAÑILAMAK: yenilemek. III, 407
626. YAÑILGAN: her zaman yanılan, unutan· III, 388
627. YAÑILMAK: yanılmak· III, 59, 380
628. YAÑKU: sesin geri gelmesi, yank ı, aksi savt, aksi seda· III, 379, 380
629. YAÑKULAMAK: ses vermek, yankılamak, ses gelmek, III, 410, 411
630. YAÑKURMAK: ses duymuş gibi sağına soluna bakmak, III, 400
631. YAÑLUK: işte, sözde ve benzeri şeylerde ve yerlerde yapılan yanlışlık· III, 385
632. YAÑRAK: dağ kıvrımı ve büküntüsü·III, 384
633. YAÑRAMAK: saklanması gerekenl açığa vurmak, söylemek·III, 404 bkz> yañzatmak
634. YAÑŞAK: yanşak, geveze·I, 467;III, 384
635. YAÑŞATMAK: bir klmsenin ba;ını çok sözle, yanşaklıkla ağrıtmak·II, 359
636. YAÑZATMAK: saklanması gerekeni söyletmek, ikrar ettirmek·II, 359 bkz> yañramak
637. YAP: değirmi olan herhangi bir şey·III, 3 § yap yarmak; değirmi para, sağ para,III, 3
638. YAP: yapağı·III, 3 § yung yap; yün yapa ğı·III, 3
639. YAP: hile, al·III, 142, 159 bkz> al, yup
640. YAPÇAN: yavşan otu· III, 37 bkz> yavçan
641. YAPÇINMAK: yapıştırılmak· III, 108 bkz> yapçunmak, yapçurmak, yap şunmak, yapşurmak, yavçunmak, yavçurmak
642. YAPÇUNMAK: yapı;tırılmak,III, 108 bkz> yapçınmak, yapçurmak, yapşunmak, yapşurmak, yavçunmak, yavçurmak
643. YAPÇURMAK: yapıştırmak·III, 97, 98 bkz>yapçınmak, yapçunmak, yapşunmak, yapşurmak, yavçunmak, yavçurmak
644. YAPGAK: kuş avlanan blr çeşit tuzak·III, 42
645. YAPGUÇ: eşek ve benzeri hayvanları sürmekte kullanılan değnek,III, 39
646. YAPGUT: yün veya kıl d!dintilerl doldurulmuş minder ve benzerl şeyler·III, 38
647. YAPIGLIK: kapalı, kapanmı;·III, 49
648. YAPINMAK: örtünmek, kendl başına kapamak·III, 82, 83
649. YAPIŞMAK: yapişmak· IH, 70 bkz> yapuşmak
650. YAPITAK: çıplak, eğersiz·III, 177 bkz> yabıtak
651. YAPMAK: örtmek, kapamak; kurmak, yapmak, I, 348, 374; III, 33, 57
652. YAPRATMAK: at, blr ;eyden korktuğu veya bir çeye tekme ataca ğı zaman kulağını dikmek·II, 352
653. YAPRI: düz ve enli (yer); sarkık (kulak), III, 31
654. YAPRULMAK: yapışmak; yıpranmak· III, 107
655. YAPRUŞMAK: yer düzlennekte yardım etmek, III, 101
656. YAPSAMAK: (örtmek, kapamak, yapmak) istemek· I, 463; II, 172; III, 304
657. YAPŞUNMAK: yapı;tirılmak· III, 109 bkz> yapçınmak, yapçunmak, yapçurmak, yap şurmak, yavçunmak, yavçurmak
658. YAPŞURMAK: yapıştırmak· III, 99 bkz> yapçınmak, yapçunmak, yapçurmak, yap şunmak, yavçunmak, yavçurmak
659. YAPTAÇ: yağmur ve karda çobanların giydiği küçük bir kepenek, kebe· III, 38 yapturmak kapatmak; yaptırmak· III, 93 yapulmak kapanmak, örtulmek· III, 76
660. YAPURGAK: yaprak (agaç, bjtki, kltap)·III, 51
661. YAPURGAN: daima gizleyen, saklayan·III, 53 yapurmak parlatmak, süpürtmek; gizlemek·III, 67 yapurtmak
662. YAPUŞGAK: dikenli bir ot, pitrak; her söylenen i şe karışan kimse· 1)1, 51 bkz> koru
663. YAPUŞGAN: daima yapışan, yapışkan·III, 53
664. YAPUŞMAK: yapışmak·III, 53 bkz> yapışmak
665. YAP YUP: hile, al ("yup" kelimesi yaln ız kullanılmaz, her zaman "yap" ile birlikte gelir)·III, 142, 159, 328
666. YAP YUP KILMAK: hile kılmak, al etmek·III, 159 bkz> yub ılamak, yuplamak
667. YAR: yar, suların açtığı uçurum· I, 375; III, 34, 142, 152, 355
668. YAR: salya·II, 81; III, 3
669. YARAG: yarık, gedik·III, 294
670. YARAG: fırsat, imkân, tav·I, 300;II, 90, 234; III, 13,28, 355
671. YARAGLIG: mümkün .III, 49
672. YARAGLIG: zırhlı, cebeli·III, 49
673. YARAMAK: yaramak, uygun gelmek, yaraşmak· III, 38, 87 § yol yarasın
674. YARAMAK: yarmak·II, 356
675. YARAMAK: karşı koymak, uzaklaşmak·III, 422 bkz> yıramak
676. YARAMSINMAK: dalkavukluk etmek,II, 263
677. YARANMAK: yaranmak, yaltaklık etmek; koşakta koşturularak alıştırılmak,I, 394;III, 20, 83
678. YARAŞMAK: uyuşmak, anlaşmak, yaraşmak·II, 105;III, 11. 71, 72
679. YARATGAN: yaratan· III, 52
680. YARATMAK: yaratmak, oranlamak, oranlayıp yapmak, kendinden uydurmak· I, 330; II, 315
681. YARIGSAMAK: yarlıganmak istemek· III, 333
682. YARIK: oylukların çenetlere bitiştiği yer, oyluk kemikleri ba şı· III, 15
683. YARIK: zırh, zırh ve kalkana verilen genel ad, III, 15,158, 217 § say yar ık; demirgögüslük. III, 15,
684. : 158
685. YARIKLANMAK: zırhlanmak· III, 114, 115
686. YARIKLAŞMAK: zırh õndül koyarak bahse girmek, II, 258
687. YARILMAK: yarılmak, yirilmek, açılmak·I, 119; III, 15, 77, 78
688. YARIM: yarım, bir şeyin yarısı, herhangi bir şeyin ikiye ayrılmış olan parçalardan her birisi III, 19
689. YARIMLAMAK: yarılamak· III, 343
690. YARIMLANMAK: yarımlanmak. III, 115
691. YARIN: yarın· II, 250
692. YARIN: kürek kemigi, çigin kemlğl· III, 21
693. YARINDAK: kayı;, sırım, Türk sırımı· II, 23, 108, 175, 262; III, 51
694. YARINLAMAK: yarnına, sırta vurmak·III, 343 bkz> yagrınlamak
695. YARINMAK: kendi kendine yarmak, yarınmak· III, 83, 84
696. YARISA: yarasa·III, 433 bkz> aya yersgil
697. YARIŞ: yarı;, at yarişi·II, 191; III, 10
698. YARIŞ: iki adam arasında mal üleşme·III, 10
699. YARIŞMAK: yarışmak, yariş etmek, at yarişi yapmak; yarı yarıya üleşmek I, 367, 474; II, 226;III, 10, 72
700. YARLAMAK: tükürmek III, 308 bkz> yarsıtmak, yarsudmak
701. YARLIG: emir, hakanın mektubu, fermanı, buyruğu·I, 87;III, 42
702. YARLIG: fakir, yoksul, acınan, yarlıganmış.I, 93;III, 42
703. YARMA: uzunlamasına yarılan herhangi bir ;ey· III, 34
704. YARMAK: yarmak, bir şeyl keserek zorla yarmak, parçalamak; yere s ınır çizmek,I, 399, 437;III, 33, 57. 58
705. YARMAK: para·I, 20. 22. 35, 75, 130, 131, 142,143, 168, 175, 180, 214, 219, 223, 242, 281, 297, 298, 303, 321, 322, 334. 341. 377. 397,398, 402;II, 22, 39, 41, 44, 51, 62, 66, 67, 78, 92. 122, 127, 131, 103, 229, 237. 249, 250, 260;III, 3. 43. 67. 80, 84. 94, 121
706. YARMAKAN: armağan·I, 140 bkz> amuç, armagan
707. YARMAKLANMAK: para sahibi olmak· II, 279;III, 116
708. YARMANMAK: tırmanmak.III, 111
709. YARMAŞ: iri ögüdülmüş bulgur ve buna benzer şeyler·III, 40 § yarmaş un; ince un,III, 40
710. YARMA (YUGA): blr çeşit katmer·III, 34
711. YARP: sağlam·III, 6
712. YARP: insan sevinince yüzüne gelen parlakl ık, yalabıklık·III, 6
713. YARPADMAK: iyileşmek, ayağa kalkmak, serpilip büyümek·II, 351 bkz> yarpatmak
714. YARPATMAK: iyileşmek, ayağa kalkmak; serpilip büyümek,II, 351 bkz> yarpadmak
715. YARPUZ: güzel kokulu b!r ot, kır nanesl, Majoran,III, 39
716. YARPUZ: yılan yiyen bir hayvan, firavun s ıçanı,ichneumon·III, 39, 40
717. YARSGAG: dagda ve başka yerde ayağın kayabilecegl yer·III, 433
718. YARSIKMAK: birbirinden ayrı dü;mek,III, 105. 106
719. YARSIMAK: murdar bulmak ve iğrenmek, III,305
720. YARSINÇIG: murdar, pis iğrenç· III, 56
721. YARSITMAK: tiksindirmek II, 353 bkz> yorlamak, yars ğumak
722. YARSUDMAK: tiksindiği şey yüzünden tükürmek· II, 353 bkz> yarlamak, yars ıtmak
723. YARŞI: bir şeyi yarıya bõlen kimse; bir ;eyin yar ısı, yarı yarıya ortak·III, 32
724. YARŞIM: bir yarışlık yer·III, 47
725. YART: su içilen bardak,I, 341 bkz> bart
726. YARTIM: ayrılmiş· III, 46
727. YARTMAK: para· III, 432 bkz> yarmak
728. YARTU: yonga, talaş, III, 30
729. YARTU: üzerine bir şey yazılan levha, tahta· III, 30
730. YARTURMAK: yardırmak· III, 94, 95
731. YART YURT TUTMAK: ansızın her yandan yakalanmak· I, 341 bkz> bart burt tutmak
732. YARUK: yerde, duvarda, dağda, sırçada ve benzer şeylerde yarık· III, 15
733. YARUK: ışık, aydınlık, parlak·I, 46, 96;III, 15, 194 § yapyaruk; çok ayd ınlık. III, 15
734. YARUKLUK: nur, ışık, aydınlık; rahatlık· II, 316; III, 51. 194
735. YARUK YELİM: balık tutkalı· III, 20 bkz> yaru yelim
736. YARUK YULDUZI: tan yıldızı· I, 96
737. YARUMAK: ışımak· I, 96; III, 86, 87, 89
738. YARUMAK YAŞUMAK: keyiflenmek. sevinmek· III, 89
739. YARUTGAN: her zaman aydınlatan· III, 52
740. YARUTMAK: aydınlatmak· III, 52
741. YARU YELİM: balık tutkalı· III, 24 bkz> yaruk yelim
742. YAS: zarar, 2iyan· III, 159
743. YAS: ölüm, helâk· III, 159
744. YASGAÇ: yastıgaç, hamur tahtası· III, 38 bkz> yası yıgaç
745. YASGAŞMAK: tokatlaşmak ve bunda yardım ve yarış etmek· II, 220 bkz> tasgamak, tasgaşmak
746. YASI: yassı, enli· III, 24 bkz> yasul
747. YASIÇ: yassı ve uzun temren, III, 8
748. YASIGLIG: gedeleçli· III, 50
749. YASIK: gedeleç· III, 16 bkz> kurman
750. YASILAMAK: yassılamak, yaymak; sözü açık,geniş ve kinayesiz söylemek· III, 328
751. YASILMAK: dağılmak; terk olunmak, bırakılmak· III, 78, 79
752. YASIMAN: su boşaltilırken boğazı "gır gır" eden testi, III, 38
753. YASI YIGAÇ: yastıgaç, hamur tahtası· III, 38 bkz> yasgaş
754. YASMAK: dağıtıp yaymak, çõzmek· III, 59, 60
755. YASTALMAK: dayanmış olmak; amacın bir yanına ilmek· III, 107
756. YASTAMAK: yastık dayamak, yaslanmak; söz dokundurmak· III, 302, 303, 320
757. YASTUK: yastık, III, 43, 107, 302, 320
758. YASUL: yassı, yayvan, yassı ve engln olan her yer· III, 18, 19 bkz> yas ı
759. YAŞ: yaş, taze nesne, zerzevat, sebze, ye şillik; yaş (gözden gelen); yaş (insanın yaşadığı).I, 316; II, 109, 172. 228, 232; III, 4, 47, 83, 84,159,433 §ya şot
760. YAŞAGU: yaşamağa haklı· III, 36
761. YAŞAMAK: yaşamak· III, 89
762. YAŞAÑURMAK: (göz) yaşarmak, yaşlı olmak·III, 407
763. YAŞARMAK: yeşermek· II, 79; III, 18, 68
764. YAŞARTMAK: ye;ertmek· III, 436
765. YAŞIKMAK: (göz) yaçlanmak, kamaşmak·III, 76
766. YAŞIL: yeşil. I, 41, 330, 394, 395; III, 19. 20,143, 162 § yapya şıl
767. YAŞIL YUŞUL: yeşil meşil· III, 19
768. YAŞIN: şimşek,I, 236;II, 356;III, 22, 310, 319
769. YAŞINLIG: şimşekli· III, 50
770. YAŞLAMAK: yaş ot yemek· III, 308
771. YAŞLIG: yaşlı, genç olmayan· III, 42
772. YAŞLIG: yaşlı, yaşı olan (gõz)· III, 42
773. YAŞMAK: gizlemek, saklamak· I, 425; III, 60, 208
774. YAŞNAMAK: şimşek çakmak, parlamak· I, 236; III, 310, 319
775. YAŞNATMAK: şimçek çaktırmak, parlatmak·II, 356
776. YAŞRU: gizli·III, 31
777. YAŞRUŞMAK: gizlemekte birlefmek· III, 101
778. YAŞSAMAK: gizlemek istemek·III, 305
779. YAŞUK: demir başlık, tulga·I, 67 bkz> aşuk,yışıklıg
780. YAŞUMAK: keylflenmek, sevinmek,III, 89
781. YAŞURGAN: her zaman gizleyen·III, 53
782. YAŞURMAK: örtmek, örtülmek, gizIemek.II,79;III, 68
783. YAŞUT: gizli·II, 228;III, 8 bkz> beküt
784. YAT: yabancı-I,433;III, 43, 148, 159 bkz> baz
785. YAT: taşlarla yagmur ve rüzgâr için yap ılan kamlık, yadataşı ile yapılan bir türlü kamlık, kâhinlik. III, 3, 159
786. YAT BAZ: yabancı· III, 148, 159
787. YATÇI: ;aman· III, 307
788. YATGAK: hakanın ve ülkenin koruyucusu, muhaf ızı· III, 42
789. YATGAŞMAK: yatışmak, birlikte yatmak. III, 103
790. YATGAŞUK: bir yerde başkası ile yatan· III, 55
791. YATGAŞUK OGRI: yatsı, yatma 2amanı. III, 55
792. YATGURMAK: yatırmak, uyutmak· III, 99
793. YATIG: uyku; yatılacak yer· III, 12 bkz> yat ık
794. YATIK: uyku; yatacak yer· III, 15 bkz> yat ıg
795. YATIKMAK: yabancılaşmak, yadlaşmak·III, 76
796. YATLAMAK: yada taşı ile afsun yapmak; yabanc ı saymak·III, 307, 308
797. YATLATMAK: yada taşı ile okutmak·II, 355
798. YATMAK: yatmak·I, 36, 233, 243, 386;II, 313; III, 42, 378
799. YATMAK: yaymak, sermek, II, 313 bkz> yadmak
800. YATSAMAK: yatmak veyä uyumak istemek III,304
801. YATTURMAK: yaydırmak·III, 93, 94 bkz> yadturmak, yittürmek
802. YATUK: atılan, unutulan her şey; tembel; şehirlerden· çıkmayan bir kısım Oğuzlar·III,14
803. YATUK: iki cins iplikten (eri şi yünden, argacı pamuktan) dokunan bir dokuma· III, 14
804. YATURMAK: yaydırmak, III, 93 bkz> yadturmak
805. YAVA: kolgan dikeni; hint ayvas ı; suyu tutmaca renk veren bir bitki I, 84;III, 26 bkz> yafa, yava
806. YAVA: sıcak, kuytu (yer)·III, 27 bkz> yafa, yava
807. YAVA: kolgan dikeni; hint ayvas ı; suyu tutmaca renk veren bir bitki I, 84;III, 27 bkz> yafa, yava
808. YAVA: sıcak, kuytu (yer),III, 27 bkz> yafa, yava
809. YAVALMAK: yavaşlamak,I, 397
810. YAVA: ; yavaş, yumuşak huylu·III, 10, 11 bkz> yafa ş
811. YAVAŞLANMAK: yavaşlanmak, dölekleşmek, yumuşak huylu olmak· III, 114
812. YAVÇAN: yavşan 0111.III, 37 bkz> yapçan
813. YAVÇUNMAK: yapıştırılmak·III, 109 bkz> yapçınmak, yapçunmak, yapçurmak, yap şunmak, yapşurmak, yavçurmak
814. YAVÇURMAK: yapıştımak. III, 98 bkz> yapçınmak, yapçunmak, yapçurmak, yap şunmak, yapşıırmak, yavçurmak
815. YAVGAN: yavan. III, 37
816. YAVGANLANMAK: yavan bulmak· III, 116, 117
817. YAVLAK: kötü, fena, değersiz, yavuz, dü;kün, her şeyin kötüsü· I, 177, 432, 516, 519;II, 74, 204;III, 43, 44, 133 § yavlak kişi
818. YAVRAMAK: digrek, sert, kati olmak, III, 278 bkz> t ıgdamak, tıgramak
819. YAVRIMAK: hali kötüleşmek, yoksulluk veya hastal ık yüzünden arıklamak· III, 304
820. YAVRITMAK: kõtületmek, zayıflatmak, arıklatmak, I, 139; II, 352, 353
821. YAVSAMAK: gönül almak istemek, III, 306 bkz> yüvsemek
822. YAVUG: sel suyunun yüksekten yuvarlad ığı kaya parçası· III, 13
823. YAVUZ: kötü, fena, berbat ·I, 84, 85, 103, 227, 248. 439, 483 bkz> yafuz
824. YAVUZLAMAK: kötü bulmak·III, 342
825. YAVUZLANMAK: kötü bulmak·III, 114
826. YAY: ilkbahar, yaz, I, 13. 82, 96, 170, 463; II, 97; III, 160, 161, 188
827. YAYA: insanın kuyruk sokumu bölgesl, kıçı (yalnız insanlarda)· III, 26, 170
828. YAYGARU: yaza doğru, III, 278
829. YAYGUK: kısrağın meme uçları, III, 27 bkz> yazguk
830. YAYIG: huyu dönek· III, 23 bkz> yay ık
831. YAYIK: huyu dönek· III, 23 bkz> yay ıg
832. YAYIKMAK: yaz olmak, baharla;mak· III, 191
833. YAYILGAN: yayılan, durmayan· III, 55 § yayılgan kişi; bir kararda durmayan, bir işte sebat etmeyen kimse· III, 55
834. YAYILMAK: ırgalanmak, yayılmak, salınmak· I, 412; III, 108, 191,192bkz>yad ılmak,yazılmak
835. YAYINMAK: kendi kendıne yaymak· III, 86
836. YAYKALMAK: çalkanrnak; her ;eye gönlü meyil göstermek· III, 108
837. YAYLAG: yayla, yaylak, yazlanan yer, I, 13, 214; II, 355; III, 47, 265
838. YAYLAMAK: yaylamak· III, 311
839. YAYLATMAK: yaylatmak. II, 357
840. YAYMAK: çalkamak, kımıldatmak, sallamak, meyletmek, meylettirmek III, 245, 246, 247
841. YAYSAMAK: haset etmek, çekememek,I, 155
842. YAYTURMAK: çırptırmak, kımıldatmak.III, 100
843. YAZ: ilk yaz, yaz· II, 172, 285; III, 159, 285
844. YAZAK: otlak,III, 16
845. YAZAMAK: yazlamak, yazı geçirmek· III, 88
846. YAZGUK: kısrağın meme uçlan· III, 28 bkz> yayguk
847. YAZI: kır, ova, yazı, boş ve açık yer, boşluk,açıklık, alan·I, 94, 135, 329, 447; III,II, 24,255 yaz ıkçı yazıcı, hısımlar arasında mektup getirip götüren elçi· III, 55
848. YAZIGLIG: çözülmüş, bağından çözülmüş· III,49, 50 bkz> yazuk
849. YAZIKMAK: yaz olmak III, 76 bkz> yayıkmak
850. YAZILMAK: açılmak, yayılmak; yalabımak, güzelleşmek; çözülmek·I, 195, 233, 409; II, 285; III, 6, 78,112 bkz> yadılmak, yayılmak
851. YAZINMAK: kendi kendine çõzmek, çözünmek, çözülmek III. 84, 112
852. YAZIŞMAK: (çözmekte ve yaydan kirlşi çıkarmakta) yardım ve yarış etmek, III, 73
853. YAZLATMAK: yazlatmak, yazı geçirtmek, yaylatmak·II, 355
854. YAZLINMAK: çôzülmek·III, 110, 112, 228
855. YAZLIŞMAK: çözülmek III, 105
856. YAZMAK: şaşmak, yanılmak; çözmek; yazmak· I, 92; II, 20; IIl, 59, 111
857. YAZMAS: şaşmayan, yanılmayan· III, 59, 379
858. YAZOK ET: pastırma· III, 16,
859. YAZSAMAK: çözmek istemek, III, 305
860. YAZTURMAK: çõzdürmek; yanıltmak· III, 95
861. YAZUK: boşanmış, bağından çözülmü;· III, 16bkz> yazıglıg
862. YAZUK: günah, suç· I, 16, 203, 220, 521; II, 75,135, 143, 169, 222, 261; III, 16
863. YAZUKLAMAK: suçu yüzünden yakalamak·III, 342, 343
864. YAZUKLUG: günahlı,III, 50
865. YAZUKSUZ: günahsız·I, 400;III, 16
866. YEBEÑ: kumlu, batak· III, 372
867. YEH: evet· III, 26, 118 bkz> yah
868. YEH MÜ: "tamam mı" anlamına bir kelime·III,26 bkz> ye mü?
869. YEK: şeytan·I, 267;II, 236, 338;III, 156, 160
870. YEL: cin; cin çarpması· III, 144, 163
871. YELİM: tutkal, kendisiyle tüy ve tüye benzer şeyler yapıştırılan tutkal· III, 20, 70, 99, 108bkz> yelim,
872. YİLİM: yelimlenmek tutkallanmak· III, 115 bkz> yelimlenmek
873. YELKİN: yelici, koşucu; misafir, yolcu, konuk·I· 31; III, 33, 37, 288, 309 bkz> elkin, yelkin
874. YELNEMEK: memesi dolup sarkmak· III, 310, 319 bkz> yelnemek
875. YELPETMEK: (ot, saman ve yem) ıslatmak, II, 351, 352 bkz> yalpatmak, yelpetmek
876. YELPETMEK: yelpazeletmek· II, 352 bkz> yelpetmek
877. YELPİRMEK: rüzgâr esmek, cin tutmuş gibi sağa sola sallanmak; nemlenmek, yeri ıslatmak·III, 93
878. YELVİ: büyü, sihir, III, 33, 359 bkz> yalv ı
879. YELVLÇİ: büyücü, sihirbaz III, 33
880. YEM: baharat· Itl, 5 ("yem" kellmesl yaln ız kullanılmaz, "ot" ile birlikte gelir)·
881. YEME: hep, bütün, tamamiyle; yine, dahi, I, 47,106,144, 459; II, 75,118; III, 41, 278. 366. 435 yemeçük buğday taşınan küçük çuval· III,48
882. YEMEK: yemek, yeylp telef etmek,I, 55, 66, 79, 88, 116, 318, 323, 342, 343, 504;II, 69,70. 311; III, 9, 16, 31, 67, 146, 159, 220, 222, 249
883. YEMET: evet· I, 51;III, 8 bkz> emet, evet,evet
884. YEMİŞ: meyve,I, 251, 263 bkz> yemiş
885. YEMRÜ: ;mek ağaç sökmekte yardım etmek· III, 103
886. YE MÜ: "bu sôzü kabul ettin mi? söyledi ğimi yapmak için kafana koydun mu?" anlam ına bir kelime.III, 26 bkz> yehmü?
887. YEMÜRGEN: dalma söken, koparan,III, 54
888. YEMÜRMEK: kesmek·III, 54 bkz> tomurmak,
889. YAMURMAK: yençimek ısırmak, kötüleîmek·III, 303 bkz> tençmek, yençmek, yunç ımak
890. YENÇMEK: ısırmak, yere vurup ayağıyle ezmek, dişle ısırarak parçaları birbirine katmak, kõtüleşmek·III, 303. 435 bkz> tençmek,yençimek, yunç ımak
891. YENİG: yeğni, hafif·III, 92 bkz> yenik
892. YENİGÜ: doğurmak üzere olan,III, 36
893. YENİMEK: doğurmak (yalnız kadın için),III,91, 92
894. YENİTMEK: doğurtrnak· II, 317
895. YEÑEÇ: yengeç· III, 384
896. YEÑEK: heybe, bohça· III, 70 bkz> yetgek
897. YEÑGE: yenge, büyük kardeşin karısı· III, 380
898. YEÑİ: yenl· I, 376;III, 369 bkz> yangi
899. YEÑMEK: yenmek, alt etmek·III, 391
900. YEÑŞÜRMEK: sıcağa soğuk karı;tirarak ılıştırmak, III, 400 bkz> yiñşürmek
901. YERÇÜ: sın, mezar· III, 30
902. YERDE: hemşeri. I, 407; III, 40
903. YER KIRTIŞI: yeryüzü· I, 461
904. YERKÜÇ: tahtadan yapılmış kılıç gibi uzunca,enli bir ağaç parçasıdır, fırındaki ekmeği çevirmek için kullanılır·I, 452
905. YERMEK: yirmek, yaf bir şeyi demirle kesmeksizin uzunlamas ına yirmek, kolayca yarmak·III, 58 bkz> yırmak, yirmek
906. YER SAGRISI: yeryüzü; yer yaygısı·I, 422
907. YERTÜRMEK: yirdirmek.III, 95
908. YERÜK: yirilmiş, uzunlamasına yirilmiş ve güzelligi gitmiş olan her şey, yirik, gedik· III, 18 bkz> yirük
909. YETEN: ok atılan tahta yay; atımcı yayı, hallaç yayı·III, 21 bkz> yeteñ
910. YETEÑ: yün atılıp kabartılan atımcı yayı· III, 372 bkz> yeten
911. YETGEK: heybe, bohça· III, 70, 77, 344 bkz> yerigek
912. YETİGEN: "yedi kardeşler" adı verilen yıldız, III, 37, 40, 247 bkz> yetiken
913. YETİKEN: "yedi kardeşler" adı verilen yıldız, III, 247 bkz> yetigen
914. YETİLMEK: güdülmek, yedilmek. I, 106 bkz> yetilmek
915. YET(İ)ŞMEK: yetişmek, erişmek. III, 183 bkz·
916. YETİZ: enli, enine geniş şey· III, 10
917. YETİZLİK: genişlik, bir şeyin eni· III, 52
918. YETMEK: yetişmek, erişmek II, 314 bkz> çetmek, yetmek
919. YETMEK: yetmek, yedeğinde götürmek· II, 314
920. YETMİŞ: kapanmış, iyileşmiş (yara)· I, 245 bkz>bütmiş
921. YETRÜLMEK: eriştirilmek; ilhak edilmek.III,107 bkz> yetrülmek
922. YETRÜM: bırakılmış, salınmış·III, 47
923. YETRÜM SAÇ: bırakılmış, salınmış saç·III, 47 bkz> yetüt saç
924. YETRÜŞMEK: birbirine erişmekte yardım etmek III, 101 bkz> yetrüşmek
925. YETTİ: sayıda yedi· III, 27 bkz> yeti
926. YETÜT: askere imdat .II, 287
927. YETÜT SAÇ: sonradan bırakılan saç,II, 287 bkz> yetrüm saç
928. YEVTİLMEK: erişmek; olgı^nlaşmak.III, 81, 356 bkz> yıgılmak, yuvulmak
929. YEZEK: asker öncüsü, III, 88 bkz> yizek
930. YEZEMEK: aramak üzere dolaşmak, III, 88, 89
931. YEZNE: büyük kız kardeşin kocası· III, 35
932. YEDİŞMEK: kenar dikmekte yardım etmek·III, 70, 71 bkz> yedilmek, yedmek, yidmek
933. YEDİLMEK: dikilmek ve içine eşya konulmak· III, 77 bkz> yedi şmek, yedmek, yidmek
934. YEDMEK: bohça veya heybeyi toparlamak, uçlar ını birleştirmek III, 434 bkz> yedişmek, yedilmek, yidmek
935. YEG: yeğ, üst, üstün, daha lyl, lyl, hay ırlı·I, 59, 337, 384;III, 43, 133, 144, 160
936. YEL: yel, rüzgâr, esinti· I, 95, 251. 319, 354;II, 4,154.192,229, 298; III, 93, 98, 108,144,161, 226, 247. 268, 360
937. YELDİRMEK: estirmek, ësmek·III, 98
938. YELİM: tutkal, kendlsiyle tüy ve tüye benzer şeyler yapı;tırılan tutkal, ökse·III, 20, 70, 99, 108 bkz> yelim, yilim
939. YELİMEN: dağınık şeklide yapılan çapul·III, 38 bkz> yal ıman
940. YELİMLEMEK: yelek yapıştırmak; yolu araştırmak III, 343
941. YELİMLENMEK: tutkallanmak,III, 115 bkz> yelimlenmek
942. YELİN: kısrak memesi, tırnaklı hayvan memesi·III, 23
943. YELİÑ: yeli çok olan, III, 373
944. YELKİN: yelic!, ko;ucu; müafir, 'yolcu, konuk·I, 31;III, 33, 37, 288, 309 bkz> elkin, yikin
945. YELMEK: koşmak,III, 64
946. YELMEK: (aş, yemek) yenmek, yenilmek·III, 64, 185
947. YELNEMEK: memesi dolup sarkmak· III, 310, 319 bkz> yelnemek
948. YELPETMEK: (ot, saman ve yem) ıslatmak, II, 351, 352 bkz> yalpatmak, yelpetmek
949. YELPETMEK: yelpazeletmek· II, 352 bkz> yelpetmek
950. YELPİK: cin ve yel çarpması· III, 46
951. YELPİNMEK: yele, cine çarpılmak, yel çarpmak, cin çarpmak; yelpazelenmek· III, 108, 144
952. YELPİŞMEK: nem çekmek, nem almak, taneler yaşlıktan yapışmak; yelpazelemekte yardım etmek· III, 100, 101
953. YELVİRMEK: yelpimek· III, 100 bkz> yalvırmak
954. YEM: azık, yemek, taam· I, 468, 480; III, 144
955. YEMİŞ: meyve·I, 251, 263;II, 12, 95, 146, 254; III, 12 bkz> yemi ş
956. YEMİŞLENMEK: yemi;lenmek, yemiş, meyve vermek, meyvelenmek.II, 269;III, 114, 197
957. YEMSİNMEK: yenneksizin yer gibl göri ınınek. III, 109
958. YEMŞEN: Kıpçak ülkeslnde blten blr kır yemişi· III, 37
959. YENİK: yeğni, hafif·III, 18 bkz> yenig
960. YEN: giyen, elbise; yenì.II, 109, 187, 233; III, 362
961. YER: yer, yeryüzü, toprak· I, 15, 16, 33, 75, 97,107, 119, 139, 146, 147, 150, 164, 219. 234, 247, 265, 268,287.288,292,296.301,309,313,325. 361, 364. 416. 422, 423, 429, 438, 439,461, 465, 466, 468. 469, 488. 489, 494, 495, 496, 498, 509, 510, 517. 523, 525;I
962. YER: kumaşın veya ağacın bir yüzü. III, 142
963. YERE: yöre, çevre· III, 24 bkz> yöre, yüre
964. YERETMEK: yerinmek, tembellik etmek· II, 315, 316
965. YERGÜ: hakir, yerilmiş.II, 29
966. YERMEK: yermek, beğenmemek, iğrenmek,zemmetmek, hakir görmek·I, 149, 419;III, 185
967. YERSİNMEK: bir yeri yurt 001111110^III, 109
968. YETİ: sayıda yedi· III, 227 bkz> yetti
969. YETİK: işlerinde becerikII, güç işleri başaran·III, 18
970. YETİLMEK: erişilmek, yetişilmek III, 77
971. YETİLMEK: güdülmek, yedilmek·I, 106 bkz>yetilmek
972. YET(İ)ŞMEK: yetişmek, erişmek .III, 183 bkz> yet(i)şmek
973. YETMEK: yetişmek, erişmek· I, 192, 421, 424; II, 274, 314; III, 406 bkz> çetmek, yetmek
974. YETRÜLMEK: eriştirilmek; ihkak edilmek III, 107 bkz> yetrülmek
975. YETRÜŞMEK: birbirine erişmekte yardım etmek III, 101 bkz> yetrüşmek
976. YETSEMEK: yetişeyazmak· III, 304
977. YETSİKMEK: erişilmek; ya;lanmak, kocalıp düşkünle;mek· I, 21; III, 106
978. YEYSEMEK: yemek istemek· I, 20; III, 304
979. YIDIŞMAK: bir şeyin parçaları birbiri içinde çürüşmek, yıpraşmak. III, 70
980. YID: koku· III, 48 bkz> yid
981. YIDIG: kötü kokan her şey, III, 12
982. YIDIGLIK: kokmuşluk, yıpranmışlık· III, 51
983. YIDIG OT: üzerlik otu, III, 12 bkz> eldrük, ilrük, yüzerük
984. YIDIMAK: kötü, fena kokmak, bozulmak· III, 86, 260
985. YIDLAMAK: koklamak, III, 308
986. YIDLANMAK: kokmak, bozulmak· III, 110
987. YIDLAŞMAK: koklaşmak· III, 104
988. YIGAÇ: ağaç, ağaç parçası; erkegin erkeklik ayg ıtı; fersah (eskl bir yer ölçüsü)· I, 14, 18, 152, 174, 198, 219, 244, 249, 251, 254, 260, 263, 271, 283, 290, 294, 297, 312, 319, 439, 485, 502, 503, 505, 511; 11.II, 20, 24, 29, 37, 69, 70, 80, 85, 91, 101, 122, 1
989. YIGAÇLANMAK: ağaçlanmak· III, 113
990. YIGAÇLIK: ağaçlık, ağaçlı olan yer, kereste bulunan yer, III, 51
991. YIGDAÇI: yığan, toplayan; engel· olan, al ıkoyan· III, 106
992. YIGILGAN: daima yığılan· III, 54
993. YIGILMAK: toplanmak; çeklnmek, kaçınnìak· III, 79, 80
994. YIGILMAK: erişmek, olgunlaşmak· III, 81 bkz>yevülmek, yuvulmak
995. YIGIM: yığılmı;· III, 19 bkz> yıgın
996. YIGIN: yığın, küme, yığılmış·I, 15; III, 19, 22 bkz> yıgım
997. YIGINMAK: kendi kendine yığınmak· III, 84
998. YIGIŞMAK: yığışmak, yığmakta yardım ve yarış etmek· III, 73
999. YIGLAMAK: ağlamak I, 272, 504;II, 232;III, 258, 309, 321 bkz> ıglamak
1000. YIGLAŞMAK: ağlaşmak· III, 322 bkz> ıglaşmak
1001. YIGLATMAK: ağlatmak· II, 355
1002. YIGLIŞMAK: toplaşmak· III, 105
1003. YIGMAK: yığmak, toplamak; bir şeye engel olmak, alıkoymak. I, 15, 399, 504; III, 61
1004. YIGRILMAK: kötüleşmek, büzülmek, titremek I, 248;III, 107, 108
1005. YIGTURMAK: yıgdırmak; bir şeyden alıkoydurmak· III, 95, 96
1006. YIKILGAN: daima yıkılan, yıkılgan· III, 54
1007. YIKILMAK: yıkılmak·I, 348;III, 81, 82
1008. YIKIŞMAK: yıkmakta yardım etmek· III, 74
1009. YIKMAK: yıkmak, yıkılmak· I, 85, 343, 384;III, 20, 63
1010. YIKSAMAK: yıkmak istennek· III, 306
1011. YIKTURMAK: yıktırmak· III, 97
1012. YIL: yıl, sene· I, 345, 346, 349, 447, 513; II, 118, 331; III, 5, 7, 69,76, 131, 162
1013. YIL: at yelesi· III, 13 bkz> yal, yal ıg
1014. YILAN: yılan· I. 17, 228;II, 18; 20, 275, 279;III,29, 39, 367 § nek y ılan; ejderha·III, 155 § ok yılan; kendini insan ve başka şeyler üzerine atan bir yılan·I, 37;III, 29 § sogan yılan; tulum gibi iri bir yılan·I, 409
1015. YILAN YILI: Türkler'in on ikili yıllarından biri ,I, 346;III, 30
1016. YILDIZ: ağacın kökü, damarı,III, 40
1017. YILDIZLANMAK: köklenmek, bir yere yerleşmek, soylanmak·III, 116
1018. YILDIZLIG: köklü· III, 40 § tüplilg
1019. YILDIZLIG: asaletli, köklü, III, 40
1020. YILGIN: ılgın, ılgın ağacı, Tamariska· III, 37
1021. YILGINLANMAK: ılgın ağacına sahip olmak, III, 117
1022. YILIG: ılık, sıcakla soğuk arası, I, 31, 64; III, 14, 51 bkz> ılıg
1023. YILIMAK: ılımak· III, 91
1024. YILINÇGA (AŞ): tadı, tuzu, yağı olmayan yemek, III, 433 bkz> yal ınçga
1025. YILIRMAK: ılımak, az ışınmak·I, 179; II, 283
1026. YILIŞMAK: ılıçmak, ılıklaşmak· III, 74, 75
1027. YILIŞMAK: birbirini töhmetlemek, itham etmek· III, 75 bkz> yal ışmak
1028. YILITMAK: sıtma tutmak, sıtınadan vücudu ısınmak; ılıtmak, II, 316, 317
1029. YILKI: hayvan, yılkı, hayvan sürüsü, dört ayakl ı hayvanlara verilen genel ad· I, 21, 91, 241, 257, 285, 330, 332, 412, 461, 481, 482;II, 96; III, 34, 76, 90, 104, 131, 178, 292, 300
1030. YIMIRTGA: damarsız olan her türlü yeşillik; hıyar gibi gevşek olan her nesne· III, 433
1031. YIN: in· III, 6 bkz> in, yin
1032. YINÇGE: ince· III, 380 bkz> yinçge
1033. YIP: ip, tel kendisiyle at ba ğlanan uzun örk· I,158, 165, 178, 185, 213, 220, 236, 253, 302,414, 523, 524;II, 8, 9, 98, 120, 132, 180, 189,194, 207, 227, 236, 244, 330, 334, 354, 362; III, 3, 104, 255, 286, 388, 426, 428, 444
1034. YIPAR: misk I, 327;II, 4, 6, 122; III, 7, 28, 48, 96. 180, 308 bkz> yipar
1035. YIPARLIG: misk kokan, miski, anberi olan· III, 48, 50
1036. YIPLAMAK: ip üzerinde oynamak, cambazlık etmek, III, 308
1037. YIPLAMAK: iple kıl aldırmak· III, 307
1038. YIPLAŞMAK: iple birbirinden kıl yolu;mak· III, 104
1039. YIPLATMAK: ipletmek, iple kıl yoldurmak· II, 355
1040. YIR: koşma, türkü, hava, ır, musikide ırlama, gazel· II, 14, 135;III, 3, 131, 143
1041. YIRAGU: çalgıcı, şarkıcı, çağırıcı· III, 36
1042. YIRAK: uzak, ırak· I, 97, 309, 456; III, 28, 29
1043. YIRAKLANMAK: uzak bulmak· III, 115
1044. YIRAKLIK: uzaklık, ıraklık· III, 51
1045. YIRAMAK: uzakla;mak, ırak olnnak·III, 88, 366, 422 bkz> yaramak
1046. YIRATMAK: uzaklaştirmak·II, 315
1047. YIRLAMAK: şarkı, gazel söylemek, ırlamak III, 3, 308
1048. YIRMAK: yirmek·III, 58 bkz> yermek, yirmek
1049. YIRTILMAK: yırtılmak.I, 41; III, 106, 107
1050. YIRTINMAK: yırtar görünmek.III, 108
1051. YIRTIŞMAK: yırtmakta yardım etmek,III, 101
1052. YIRTMAK: yırtmak·I, 323, 341; III, 435
1053. YİŞ: sıkışma· III, 4 bkz> yuş
1054. YIŞ: iniş, yokuş· III, 4, 143 § art
1055. YIŞ: yokuş iniş· III, 4
1056. YIŞ BOLMAK: sıkı;mak· III, 4
1057. YIŞIG: ip; kayıştan örülmüş bağ; boyundurukkayışı·I, 126, 158, 165, 183, 196, 209, 276,427;II, 123, 216, 349; III. 13
1058. YIŞIGLIG: ipli, ipi olan· III, 49
1059. YIŞIKLIG: tulgalı, tulga giymi;· III, 50 bkz> aşuk,yaşuk
1060. YITITMAK: biletmek· II, 317 bkz> yanutmak
1061. Yİ: sık ve birbirine girmiş; elbisenin yivi, diki şi, dikiş, pabuç diki;l; dağ yivi; diş ve ağaçların birbirine girınesi.III, 25, 216, 229, 283 bkz> cigi, yigi
1062. YİÇİ: terziII, 3;III, 216
1063. YİD: koku,III, 48 bkz> yıd
1064. YİDMEK: bohça veya heybeyi toparlamak, uçlar ını birleştirmek III,443 bkz> yedişmek, yedilmek, yedmek
1065. YİG: iğ,I, 48, 85 bkz> ig, ik, yik
1066. YİG: gemin damağa gelen parçası·III, 144
1067. YİG: çiğ, pişmemiş. I, 338; III, 144 bkz> yik
1068. YİGDE: iğde· I, 31; III, 31, 147 bkz> yikte
1069. YİGİ: sık, birbirine girmiş, sıralanrnış, (dikişte)sağlam. III, 25, 216, 229 bkz> cigi, yi
1070. YİGİRME: sayıda yirmi. III, 48 bkz> yigirmi
1071. YİGİRMİ: sayıda yirmi· III, 48 bkz> yigirme
1072. YİGİRMİNÇ: sayıda yirminci. I, 132;III, 449
1073. YİGİT: yiğit, genç, her şeyln genci·I, 25, 263, 400;II, 113; III, 8, 16, 917, 356, 386. 420
1074. YİGİTLİK: yiğitlik, gençlik,I, 143, 511; III, 51
1075. YİGNE: ìgne,II, 3, 120, 150;III, 35
1076. YİGRENMEK: tüyü ürperrnek, iğrenmek III, 109
1077. YİGTÜRMEK: bir şeyle iyilik etmek, III, 96 bkz> yiktürmek, yüftürmek, yüvmek
1078. YİGTÜRMEK: incitmek III, 97
1079. YİK: iğ·III, 144 bkz> ig, ik, yig
1080. YİK: çiğ, pişmemiş·I, 338 bkz> yig
1081. YİKEN: hasır yapılan kovalak otu·III, 23
1082. YİKLEMEK: çiğnemek·III, 309, 310 bkz> egle şmek, iklemek, ikleşmek
1083. YİKTE: iğde, I, 31 bkz> yigde
1084. YİKTÜRMEK: bir şeyle iyilik etmek·III, 96 bkz>yigtürmek, yüftürmek, yüvmek
1085. YİLİK: ilik·I, 72, 119 bkz> ilik
1086. YİLİKLİG: ilikli, iliği olan, III, 52
1087. YİLİM: tutkal II, 20, 70, 99, 108 bkz> yelim,yelim
1088. YİLMİRMEK: ılımak, ılır gibi olmak·III, 100
1089. YİMLEMEK: gözle işaret etmek, III, 310 bkz>imlemek
1090. YİN: beden, vücut, insan bedeni· I, 179, 261, 275; II, 151; III,92, 145, 154, 278
1091. YİN: tüy, £101-1.I, 167, 217, 315; III, 109
1092. YİN: koyun pisliği, davar tersi, hayvan pisli ği· I, 49; III, 5 bkz> in § koy yini; koyun 101-51. III, 5
1093. YİN: in, hayvan ini·I, 49;III, 5 bkz> in, y ın
1094. YİNCÜ: inci·I, 31 bkz> cinçü, yinçü, yünçü
1095. YİNÇGE: ince·III, 380 bkz> yınçge § yinçge turku; ince ipek kunìa ş·III, 380
1096. YİNÇGE KIZ: odalık kız·III, 380 bkz> yinçke kız
1097. YİNÇGE KİŞİ: Tanrı'ya ibadet eden, tapan·III, 380
1098. YİNÇGELEMEK: ince saymak, inceltilek III, 411
1099. YİNÇGELENMEK: alçak gönüllülük etmek; odal ık edinmek; Tanrı'ya karşı küçüklük göstermek, tapmak, ibadet etmek· III, 450
1100. YİNÇKE KIZ: yatağa alınacak, yetişkin cariye ve kız, kız oğlan kız· I, 326 bkz> yinçge kız
1101. YİNÇÜ: inci; cariye· I, 31, 273, 387, 390. 396,419;II, 9, 31, 79, 100, 122, 127, 146, 154, 243, 288; III, 30, 229, 289 bkz> cincü, yincü, yünçü
1102. YİNDMEK: aramak, sormak· III, 66· bkz> yinmek
1103. YİNDÜRMEK: kayıbı arattırmak. III, 99
1104. YİNEDMEK: sağalmak; yeğnilmek· II, 317 bkz>yinetmek
1105. YİNETMEK: sağalmak; yeğnilınek· II, 317 bkz>yinedmek
1106. YİNMEK: arannak, sormak- III, 66 bkz> yindmèk
1107. YİÑ: sümük· II, 326; III, 362
1108. YİÑ ATMAK: sümkürmek· II, 326 bkz> yiñitmek
1109. YİÑDEGÜ: sümüklü (çocuklara bununla sövülür)· III, 387
1110. YİÑİTMEK: sümkürmek II, 326 bkz> yiñ atmak
1111. YİÑŞÜRMEK: sıcağa soğuk karı;tırarak ıliştırmak, III, 400 bkz> yeñşürmek
1112. YİPAR: misk·I, 327; 11; 4. 6, 122;III, 7, 28.48, 96, 180, 308 bkz> y ıpar
1113. YİPİN: koyu kırmızı, kızıl·III, 21 bkz> bayın, yipkil, yipkin
1114. YİPKİL: erguvan renginde olan· III, 46, 47 bkz> bay ın, yipin, yipkln,
1115. YİPKİN: menekşe rengi, erguvan renginde olan, konur, koyu k ırmızı·I, 395;III, 37, 47 bkz> bayın, yipln, yipkil
1116. YİRİLGEN: daima çatlayan, yarılan, yirilen.III, 55
1117. YİRİŞMEK: yirişmek, ylrilmek, ayrılmak; gülümsemek; kuvvetsizle şmek·III, 72, 73
1118. YİRMEK: yirmek,III, 58 bkz> yermek, yırmak
1119. YİRÜK: yirilmiş, uzunlamasına ylrilmiş ve güzelliği gitmiş olan her ;ey, yirik, gedik·III,18 bkz> yerük
1120. YİŞİLMEK: eli işe yatışmak, udumlaşmak· III 79 bkz> işilmek, yuşılmak, yuşulmak,yüşilmek, yüşülmek
1121. YİŞİM: soğukta dizlere giyilen nesne, bir çe şit çakşır·III, 19
1122. YİŞİMLENMEK: yişim giynnek, tozluk giymek·III, 115
1123. YİTİK: keskin, bilenmiş·I, 384;III, 18
1124. YİTİK: yitik şey,kaybolan şey, II, 182 bkz> tiyül, yitük
1125. YİTİKLEMEK: kaybolanı aramak, III, 343
1126. YİTİM: keten tohumıı· III, 24
1127. YİTMEK: kaybolmak, yitmek. I, 467; II, 314
1128. YİTTİLRMEK: kaybettirmek,' bìr şeyi bohça ve bohçaya benzer şeylerde saklatmak· III, 94 bkz> yağturmak, yatturmak ;
1129. YİTÜK: kaybolan şey, yıtik. II, 115, 182;III, 18, 181 bkz> yitík
1130. YİTÜKLİG: bir şey yitiren, kaybeden,III, 18
1131. YİTÜRMEK: kaybetmek, yitirmek. III, 67
1132. YİZ: sele otu, çiğ otu, sele sazı, Artemlsìa abrotonon (kamı;tan daha ince ve yumuşak olup göçebelerce çadır örtüsü yapılır)·III, 135, 143
1133. YİZEK: askerin önde giden bölü ğü, öncül· III, 18 bkz> yezek
1134. YODLUŞMAK: silinmek III, 105
1135. YOĞMAK: silmek, bozmak, mahvetnnek· III, 434
1136. YOĞSAMAK: silmek Istemek· III, 305
1137. YODTURMAK: sildirmek III, 94 bkz> yutturmak
1138. YODULMAK: silinmek, yok edilmek·III, 77
1139. YODUNMAK: sllinmek·III, 83
1140. YODUŞMAK: (leke, kitapta yanlı; vb.) silmek ve gidermek işinde yardım etmek,III, 70
1141. YOG: matem, yas, ölü gömülmesinden sonra üç veya yedi güne kadar verilen yemek.III, 143
1142. YOG BASAN: ölü gömüldükten sonra verilen yemek·I, 399
1143. YOGDU: devenin çenesi altındaki uzun tüyler III, 30 bkz> cugdu, yogru, yogruy, yugdu
1144. YOGLAMAK: ölü için yemek vermek.III, 309
1145. YOGRI: çanak,III, 31, 32
1146. YOGRU: deve tüyünün uzunları .III, 31 bkz> cugdu, yogdu, yogruy, yugdu
1147. YOGRULMAK: yogrulmak. I, 248; III, 107
1148. YOGRUM: bir defada yoğrulacak kadar olan· III, 47
1149. YOGRUŞMAK: yogruşmak, yoğrulmak, yoğurmakta yardım etmek·II, 122;III, 102
1150. YOGRUY: deve tüyünün uzun olanlar ı .III, 31 bkz> cugdu, yogdu, yogru, yugdu
1151. YOGUN: yogun, şişkin, kalın·III, 29
1152. YOGURGUÇ: şehriye ve benzeri şeylerin açılmasında kullanılan oklağı·I, 493
1153. YOGURKAN: yorgan·I, 197, 210;II, 137, 141; III, 54, 110, 253
1154. YOGURMAK: yogurmak·II, 102
1155. YOGURT: yogurt, I, 182, 208;II, 189, 295;III, 164, 190
1156. YOGURTMAK: yogurtmak·III, 436
1157. YOK: çanak bulaşıgı,III, 4 bkz> yak, yak yuk, yok yak, yuk, yuk yak
1158. YOK: yok·I, 68, 70, 323, 360, 368, 420;II, 28; III, 3, 143, 147, 151, 154, 239
1159. YOKADMAK: yok olmak,III, 384
1160. YOKAR: yukarı·I, 142, 320 bkz> yokaru, yukaru
1161. YOKARU: yukarı· II, 4, 6, 35, 81, 198, 260;III, 285 bkz> yokar, yukaru
1162. YOKLAMAK: yükselmek, çıkmak·III, 212, 221
1163. YOKLATMAK: yükseltmek, dağa çıkartmak·II, 355
1164. YOK YAK: çanak bulaşıgı·III, 4 bkz> yak, yak yuk, yok, yuk, yuk yak
1165. YOK YER: yokuş yer·III, 4
1166. YOL: yol, sefer, ani yola çıkma·I, 53, 63, 66, 92,155, 173, 196, 204, 208. 247, 292, 332, 342, 458;II, 8, 29, 98, 176, 197, 212, 214, 232; III, 64, 87, 144, 187, 288, 292, 343, 387, 423, 450
1167. YOLAK: çay· I, 222; III, 17 bkz> yul, yulak
1168. YOLAK: çıgır, çılga, kırlardaki küçük yol; yol yol çizgili olan her ;ey· III, 17 § yolak barç ın; yol yol çizgileri bulunan ipek kuma ş· III, 17
1169. YOLDRAMAK: (maden ve cevher) parlamak· III, 437 bkz> yoldr ımak yoldrımak (maden ve cevher) parlamak· III, 437 bkz> yöldramak
1170. YOLDRUGA: kılıç gibi uzunca bir bitki, III, 433 bkz> yoldurga
1171. YOLDRUK: cilâlı, parlak, süslü, III, 432 bkz> yaldruk, yuldruk
1172. YOLDURGA: kılıç glbi uzunca blr bltki· III, 433 bkz> yoldruga
1173. YOLGIRMAK: yolda rastlamak· II, 193
1174. YOLIÇ: keçi kıllarrnın diplerinde bulunan yumuşak ince yün·III, 27 bkz> yovl ıç, yulıç
1175. YOLITMAK: yagma ettirmek·II, 316 bkz> yolu şmak, yolutmak, yulıtmak, yulumak,yuluşmak, yulutmak yolkaşmak
1176. YOLKMAK: sıyırmak; çatlatmak; yolmak, bir şeyden herhangi bir şeyi çıkarmak, soymak; faydalanmak, elde etmek,III, 435, 436
1177. YOLKUNMAK: sıyrılmak,III, 110
1178. YOLKUŞMAK: birbirinden kâr veya fayda elde etmek,III, 103, 10
1179. YOLMAK: yolmak, yolmak için kaynar suya bırakmak; kurtarmak, bırakmak, salıvermek; istinsah etmek,II, 24;III, 63, 64
1180. YOLRATMAK: parlatmak·II, 353 bkz> yalratmak, yalr ıtmak, yolrıtmak
1181. YOLRITMAK: alevlernek, parlatmak·II, 353 bkz> yalratmak, yalr ıtmak, yolratmak
1182. YOLSUZ: yolunu azıtan kimse·III, 40
1183. YOLTGA: bir ;eyle alay etme·III, 432 bkz> yaltga, yultga
1184. YOLTGA: kılmak alay etmek, maskaraya almak· III, 432
1185. YOLTURMAK: para verdirèrek köleyi azat ettirmek; yoldurmak.III, 97
1186. YOLUG: fidye, feda, kurban·I, 210, 243, 399; III, 13, 333
1187. YOLUGLUG: fidyeli, fidyesi verilmiî olan· III, 49
1188. YOLUNMAK: yolunmak; azat edllmek, bırakılmak, bo;anmak·III, 85
1189. YOLUŞMAK: yağnıala{mak·III, 75 bkz> yolıtmak, yolutmak, yulıtmak, yulumak yuluşmak, yulutmak
1190. YOLUTMAK: yağma ettirrnek·II, 316 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yulıtmak, yulumak, yuluşmak, yulutmak
1191. YONAK: hayvanların sennerleri altına konan şey,çul çuval parçası III, 29
1192. YONINDI: yonuntu, talaş,III, 30
1193. YONINMAK: yonar göstermek,III, 86 bkz> yo-nunmak
1194. YONULMAK: yonulmak,III, 82
1195. YONUMAK: yonmak I, 384
1196. YONUNMAK: yonar göstermek·III, 86 bkz> yon ınmak
1197. YONUŞ: yontmakta yardım ve yarış etmek· III, 75
1198. YOÑAG: beye birini geçme, gammazlık etme·III, 376
1199. YOÑAMAK: beye birini geçmek, gammazlık etmek, yanılmak, şikâyet etmek III, 397
1200. YOÑATMAK: koğulamak,II, 326, 327
1201. YORÇI: usta kılavuz,III, 30
1202. YORIDAÇI: hısımlar, dünürler arasında gelip giden adam·II, 51
1203. YORIGA: yorga yürüyen (at için)· III, 174
1204. YORIGÇI: hısımlar, dunürler arasında gelip giden adam· II, 51
1205. YORIGLI: yürümeyi düşünen· I, 326
1206. YORIGU: yürünecek yer ve zarnan· III, 36
1207. YORIK: akma, yürüme, gidiş, huy· I, 378; II, 40; III, 15 bkz> bor ık, yoruk
1208. YORIK: tabir (rüya vb.) sözün gidişi, anlaşılışı III, 18 bkz> yormak, yörük
1209. YORIK: uz dilli· III, 15
1210. YORIK TIL: fasih dil III, 15
1211. YORIMAK: yürümek, gitmek, varmak; ismi varıp yayılmak; yürüyüp yorulmak· I, 167; II, 41; III, 31, 87, 219, 375 bkz> yormak
1212. YORINÇA: yonca·III, 375 bkz> yorınçga
1213. YORINÇGA: yonca·I, 431; III, 433 bkz> yor ınça
1214. YORIŞMAK: yürüşmek; yol yol olmak, yıpramak· III, 72
1215. YORITMAK: yürütmek, (ilâç) içini sürdürmek I, 115; III, 315
1216. YORMAK: tabir etmek, yorrnak· III, 125 bkz> yor ık, yör(ik
1217. YORMAK: yürümek. I, 456; III, 87 bkz> yor ımak
1218. YORTMAK: dört nala koşturmak, bir işe başlamak üzere yürümek, III, 356, 435
1219. YORTUG: savaş gününde veya bir yere giderken hakan ın yanında bulunan kimseler· III, 42
1220. YORTUŞMAK: at yürütmekte yarış etmek· III, 101
1221. YORUK: gidiş, huy,I, 27 bkz> borık, yorık
1222. YORULMAK: çözülmek.III, 78 bkz> yörmek
1223. YORUTGAN: çok osuran, osurgan·III, 52
1224. YORUTMAK: osurmak,III, 52
1225. YOTTURMAK: sildirmek·III, 94 bkz> yoddurmak
1226. YOVLIÇ: keçl kıllarının diplerindeki yumuşak ince yün·III, 27 bkz> yol ıç, yulıç
1227. YOZAMAK: (kısraktan başka hayvan) kısır kalmak·III, 88 bkz> kısır bolmak
1228. YOZMAK: çok aknnak·I, 192 bkz> yilzmek
1229. YÖK: kuş tüyü, kuş yeleği, ok yelegi. 111. 143 bkz> yüg, yük, yüñ
1230. YÖKLETMEK: oka yelek taktırmak.II, 356 bkz> yükletmek
1231. YÖRE: yöre, çevre, bir ;eyin etraf ı·III, 24 bkz> yere, yüre
1232. YÖRGEK: örtü·II, 289
1233. YÖRGEK BOLMAK: örtülmek, gök kara dumanla örtülmek II, 289
1234. YÖRGEMEÇ: işkembe ve bağırsağın incecik kıyılarak bağırsak içinde kızartılması veya pişirilmesi suretiyle yapılan yemek·III, 55
1235. YÖRGEMEK: sarmak,III, 307
1236. YÖRGENÇ: dağ dönemed, dağ büklümü, buküntülü, kıvrık·III, 387 bkz> tezginç
1237. YÖRGENÇ: ağaçlara sarılıp onları kurutan bir çeşit bitki, sarmaşık·III, 387
1238. YÖRGENÇÜ: sargı, dolak·II, 346; 111. 296
1239. YÖRGENMEK: örtülmek, sarılmak.I, 331; II, 303; III, 110 bkz> yörkenmek, yürgenmek
1240. YÖRGEŞMEK: sarılmak, birbirlne girmek, dolaşmak, karışmak.I, 395, 437;II, 285;III, 104 bkz> yörke şmek, yürgeşmek ;
1241. YÖRGETMEK: sardırmak· II, 354
1242. YÖRGEYEK: ulanmış, I, 135
1243. YÖRKENMEK: örtülmek, sarılmak. I, 331; II, 303; III, 110 bkz> yörgenmek, yürgenmek
1244. YÖRKEŞMEK: sarılmak, birbirine girmek, dolaşmak, karışmak.I, 395, 437;II, 285;III, 104 bkz> yörge şmek, yürgeşmek ;
1245. YÖRMEK: çözmek III, 58,185 bkz> yorulmak
1246. YÖRÜK: tabir (rüya vb.) sözün gıdişi, anlaşılışı· III, 18 bkz> yorık, yormak
1247. YU: kadınların bir şeyden utandıkları zaman söyledikleri bir kelime· III, 215
1248. YUBAGU: üzerinde durulmayan, yapılmaması gereken, III, 36
1249. YUBAKULAK: sıtmadan titreme· III, 56
1250. YUBALMAK: ihmal edilmek, yüzüstü bırakılmak, üzerinde durulnnamak· III, 76
1251. YUBALMAK: karışmak· III, 76 bkz> burbàşmak, yubanmak
1252. YUBAMAK: ihmal etmek, yüzüstü bırakmak, üstüne düşmemek. III, 86 bkz> burbamak, buybamak
1253. YUBANMAK: karışnnak· III, 83 bkz> burbaşmak, yubalmak
1254. YUBANMAK: çekinmek, bırakmak· III, 83
1255. YUBATMAK: savsaklatmak, savsaklamay ı emretmek· Asıl anlamı burbatmak, yap yup kılmak, yubılamak, yuplamak,
1256. YUBILAMAK: aldatmak, hile yapmak, al etmek., II, 315; III, 327, 328 bkz> burbatmak, yap yup k ılmak, yubatmak, yuplamak
1257. YUDKI: karanlık, ekşi· II, 250
1258. YUDRUKLANMAK: elini yumruk yapmak· III, 116
1259. YUDRUK: yumruk.III, 42, 43
1260. YUDUG: başkasının suçu yüzünden kendine sötgelen kimse-III, 12
1261. YUDUG: çocuklara sövülen bir kelime· III, 13bkz> yud ııt
1262. YUDURMAK: almak, yükleırıek· I, 371 bkz> yüdürmek
1263. YUDUT: hayırsız, kendine hayrı olmayan; bir çeşit küfür (sövme)·III, 8, 13 bkz> yud ııg
1264. YUDUTMAK: soğukta dondurarak öldürmek· II, 302 bkz> budutmak
1265. YUFGA: ogulluk, oğulluğa alınmış· lll; 32
1266. YUFGADMAK: yozlaşmak, dik ba;lı olmak· II, 354 bkz> yufgatmak, yuvgalanmak
1267. YUFGATMAK: yozlaşmak, dik başlı olmak II, 354 bkz> yufgadmak, yuvgalanmak
1268. YUFKA: ince, yufka, ucuz, II, 294, 350; III, 34, 204, 302 bkz> yupka, yuvga
1269. YUFKALANMAK: yaltaklanmak, yavuncımak· III, 203, 204
1270. YUFLUŞMAK: yuvarlanmak. III, 105 bkz> yuvlu şmak
1271. YUFUŞMAK: yardımlaşmak, birbiriyle dost olmak,III, 73 bkz> yüfü şmek
1272. YUGA: katmer, yuka, yufka·III, 27, 34, 35 bkz> yuvga § katma yuga; ya ğda pişirilen ufalanmış ekmek I, 433
1273. YUGAÇ: bir dere veya ırmagın karşı tarafı·III, 8, 9 bkz> yuguç
1274. YUGAK: su kuşu·I, 222;III, 17
1275. YUGÇI: yuyucu, yıkayıcı· II, 171
1276. YUGDU: devenin uzamış olan tüyleri .I, 31;III, 30 bkz> cugdu, yogdu, yogru, yogruy
1277. YUGRUŞ: Türkler'ce halktan vezirlik derecesine ç ıkan adann, hakandan bir derece aşağıdır,yalnız Türkler'e özgedir·III, 41
1278. YUGUÇ: ırmak ve derenin arkası· I, 18 bkz> yugaç
1279. YUK: çanak bulaşığı, kaptaki bulaşık· III, 4, 143 bkz> yak, yak yuk, yok, yok yak, yuk yak yukaru yukarı· III, 180 bkz> yokar, yokaru
1280. YUKMAK: bulaşmak, sıvanmak, sirayet etmek· III, 63
1281. YUKTURMAK: sürdürmek, bulaştırmak,III, 96
1282. YUKULMAK: bulaşmak, sıvanmak·III, 81
1283. YUKUŞMAK: bulaşmak, yayılmak·III, 24, 74 bkz> tokuşmak
1284. YUK YAK: çanak bulaşiğı, kaptaki bulaşık·III, 4 bkz> yak, yak yuk, yok, yok yak, yuk
1285. YUL: kaynak, çay, pınar, su pınarı, kaynağı, gözü·111, 4, 144 bkz> yolak, yulak § yul yulakî küçük küçük bir çok su pınarları. III, 17
1286. YULA: kandil· I, 200; III, 25, 26
1287. YULAK: küçük küçük birçok su pınarları. III, 17 bkz> yolak, yul
1288. YULAKLANMAK: pınarlanmak, pınarlar çogalmak, III, 115
1289. YULAR: at yuları. III, 9, 28 yularlamak yularlarnak, baglamak. III, 9
1290. YULARLANMAK: yularlanmak, yular takılmak. III, 114
1291. YULARLIG: yularlı, yularlanmış· III, 49
1292. YULDRUK: cilâlı, parlak, süslü· III, 432 bkz> yaldruk, yoldruk
1293. YULDUZ: yıldız, yıldızların genel adı· I, 96; II, 303; III, 40, 149, 378
1294. YULIÇ: keçi kıllarının diplerlnde bulunan yumuşak ince yün· III, 27 bkz> yol ıç, yovlıç
1295. YULITMAK: yagma ettirmek II, 316 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yolutmak, yulumak, yuluşmak, yulutmak
1296. YULKUNMAK: sıyrılmak·III, 110 bkz> yolkunmak
1297. YULTGA: bir şeyle alay etme·III, 432 bkz> yaltga, yoltga
1298. YULTGA KILMAK: alay etmek, maskaraya almak. III, 432
1299. YULUMAK: birine yardım etmek; birini yağma etmek,III, 90, 91 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yolutmak, yulıtmak, yuluşmak,yulutmak
1300. YULUN: murdar ilik, kokar ilik ,III, 23
1301. YULUŞMAK: yağmalaşmak·III, 75 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yolutmak, yulıtmak, yulumak, yulutmak
1302. YULUTMAK: yağma ettirmek·II, 316 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yolutmak, yulıtmak, yulumak, yuluşmak
1303. YUL YULAK: küçük küçük birçok su pınarlan III, 17
1304. YUMAK: yıkamak.III, 45, 66, 157, 249
1305. YUMDARMAK: toplamak· III, 98
1306. YUMGAK: yumak, yuvarlanan ve yuvarlak olan her şey, III, 44 § yumgak tene; yuvarlak tane, ki şniş. III, 44
1307. YUMGAKLANMAK: yumak, yuvarlak yapılmak· III, 116
1308. YUMGI: toplu, çok,III, 35
1309. YUMGIN: toplu olarak, toptan, hep birden,bütün·II, 294;III, 240
1310. YUMINMAK: yumar gibi görünmek III, 86 bkz> yumunmak
1311. YUMITGAN: daima toplanan·III, 53
1312. YUMITMAK: toplanmak·I, 69;II, 312, 317 bkz> yumutmak
1313. YUMIZ (ER): etli, tiknaz (adam), III, 10 bkz> yumuz er
1314. YUMLUŞMAK: yumulmak· III, 105
1315. YUMMAK: yummak· III, 64 bkz> yümmek
1316. YUMŞAK: yumuşak· II, 74, 295; III, 44, 276, 320
1317. YUMŞAKLANMAK: yumıışamak, yaltaklannnak· III, 116
1318. YUMŞAMAK: yumuşamak, I, 110, 441; III, 306, 320
1319. YUMŞATMAK: sepiletmek, yumuşatmak, sözü veya kitabı çabuk çabuk söylemek ve okumak· II, 354
1320. YUMULGAN: daima yumulan, III, 55
1321. YUMULMAK: yumulmak· III, 55 bkz> yümülmek
1322. YUMUNMAK: yumar gibi görünmek III, 86 bkz> yum ınmak
1323. YUMUR: hayvanların göden bağırsağı.III, 9
1324. YUMURLAMAK: yumru yapmak, toplarrıak·I, 389
1325. YUMURLANMAK: toplanmak,II, 270;III, 114
1326. YUMURTGA: yumurta, bütün kuşların yumurtaları, insanların ve hayvanların taşakları. II, 313; III, 433
1327. YUMUŞ: hizmet, vazife, elçilik, iki ve ikiden art ık kimse arasında elçilik I, 484;III, 12
1328. YUMUŞÇI: melek, III, 12
1329. YUMUŞGA: "kızılcık" veya "güren" denilen dag yemi şi· III, 48 bkz> yafışgu
1330. YUMUTMAK: toplanmak· I, 214 bkz> yumıtmak
1331. YUMUZ (ER): etli, tıknaz (adam)· III, 10 bkz> yumız er
1332. YUNÇIG: kederlenmiş, bitap, düşkün, kötü, zayıf, cılız, arık, hali fena çürüklüğünden ele alınamayan.I, 93
1333. YUNÇIMAK: kötüleşmek, yoksullaşmak, yoksulluktan kötüleşmek; ısırmak·II, 281; III, 303 bkz> tençmek, yençimek, yençmek
1334. YUNÇIRMAK: kötülemek· III, 98
1335. YUNÇITMAK: incitmek. II, 352 bkz> yunçutmak, yünçitmek, yilnçiltmek
1336. YUNÇUTMAK: incitmek· II, 352 bkz> yunç ıtmak, yünçitmek, yünçütmek
1337. YUND: at (cins adı), atlar, at sürüsü .I, 235, 292, 389;II, 153; III, 7, 9, 223
1338. YUNDAK: at fışkısı, at gübresi, III, 44, 168
1339. YUNDI: yemek yendikten sonra kab ın yıkantısı· III, 31
1340. YUNDURMAK: döndürmek; kusmak; korkutmak· III, 98, 99 bkz> yalmak, yandurmak,yanmak, yunmak
1341. YUND YILI: Türkler'in on ikili yıllarından birì· I, 346; III, 7
1342. YUNGAK: çögen, kôkü sabun gibi köpüren bir bitki· III, 44, 45
1343. YUN KUŞ: tavus kuşu· III, 144
1344. YUNMAK: yunmak, yıkanmak· II, 314; IIII, 66 bkz> çunmak
1345. YUNMAK: döndürmek; kusmak; korkutmak· III, 98 bkz>yandurmak, yanmak, yundurmak yuñ yün, yün sümeği I, 150, 284, 507;II, 89, 147, 220. 221, 236, 241;III, 3, 248, 289, 361, 362 bkz> yüñ yuñ ciğere bitişik bezli bir et (yalnız kadınlar yer)· III, 361
1346. YUÑLAMAK: yün kırpmak· III, 404
1347. YUÑLATMAK: yünletmek, yün kırktırmak· II,359, 360
1348. YUÑ YAP: yün yapağı, III, 3
1349. YUP: hile, al· III, 142,159 bkz> al, yap
1350. YUPKA: yufka· III, 34 bkz> yufka, yuvga
1351. YUPLAMAK: hile yapmak, al etmek· III, 142 bkz> burbatmak, yap yup k ılmak,yubatmak, yubılamak
1352. YURBAG: sürünceme, lşl uzatma, i;i yarına bırakma, I, 461 bkz> burbag
1353. YURBAŞ (IŞ): neresinden çıkılacağı belli olmayan karişik (iş)· I, 459
1354. YURÇ: karının küçük erkek kardeşl, küçuk kayın· III, 7
1355. YURLAMAK: haykırmak· I, 189 bkz> orılaşmak, orlaşmak, urılamak, urlamak, urlaşmak
1356. YURT: delik· I, 93
1357. YURT: yurt; eski izerler, ören· III, 7, 258
1358. YURUN: ipek kuma; parçası· III, 22 § yurun
1359. YUKA (YAKA): ipek yaka· III, 22
1360. YURUNLUG: ipek kumaş parçası olan· III, 50
1361. YUŞ: yeşillik, III, 4, 143
1362. YUŞ: sıkışma,III, 4 bkz> yış
1363. YUŞ BOLMAK: sıkışmak·III, 4
1364. YUŞILMAK: udumlaşmak, eli işe yatışmak; emzikten akıtilmak·III, 79 bkz> işilmek, yişllmek, yuşulmak, yüşilmek, yüşülmek
1365. YUŞMAK: emzikten akıtmak·III, 60 bkz> yüşmek
1366. YUŞUL: yeşil·III, 19 § yaşıl yu;ul; yeşil mişil·III, 19
1367. YUŞULGAN: daima akan·III, 53
1368. YUŞULMAK: eli işe yatkın olmak,III, 53
1369. YUŞULMAK: akıp dökülmek, fışkırmak·II, 128; III, 79, 102 bkz> işilmek, yişilmek, yuşılmak, yüşilmek, yüşıilmek
1370. YUT: kışın soğukta hayvanları öldüren felâket· III, 142
1371. YUTIKMAK: yutamak, soguktan hayvan telef olmak· III, 76 bkz> yutukmak
1372. YUTMAK: yutmak. II, 313
1373. YUTTURMAK: sildirmek III, 94 bkz> yodturmak
1374. YUTUKMAK: kuraklıktan arıklamak, ölüm haline gelmek,I, 21 bkz> yut ıkmak
1375. YUVGA: katmer, yuka, III, 27 bkz> yuga
1376. YUVMAK: yuvarlamak III, 393 bkz> yuvmak
1377. YUVUG: sellerin dağdan yuvarladıgı kaya parçaları.III, 164 bkz> yuvug
1378. YUVALMAK: yuvarlanmak· I, 397 bkz> yuvulmak
1379. YUVGA: zayıf, ince, yufka, âciz· II, 6; III, 80, 156 bkz> yufka, yupka
1380. YUVGALANMAK: yaramazlaşmak.III, 203 bkz>yufgadmak, yufgatmak
1381. YUVILMAK: yumşamak.I, 441 bkz> yuvulmak
1382. YUVKA: her şeyin incesi, yuka, III, 33
1383. YUVLUNMAK: yuvarlanmak, kendi kendine yuvarlanmak. III,111, 112, 113
1384. YUVLUŞMAK: yuvarlanmak III, 105 bkz> yırfluşmak
1385. YUVMAK: koşmak· III, 62
1386. YUVMAK: yuvarlamak· III, 61, 112, 113 bkz>yuvmak
1387. YUVSAMAK: yuvarlamak istemek III, 306
1388. YUVTURMAK: yuvarlatmak.III, 96
1389. YUVUG: sellerin dağdan yuvarladıgı kaya parçaları,III, 164 bkz> yuvug
1390. YUVULMAK: uslandırılmak; akıtılmak; yuvarlanmak; toplanmak·I, 397;III, 80, 112, 113 bkz> yuvalft ıak
1391. YUVULMAK: erişmek, olgunlaşmak,III, 81, 356 bkz> yevülmek, yıgılmak
1392. YUVUŞMAK: yuvarlaşmak· III, 74
1393. YÜDRÜK: yüklük, üzerine eşya ve elbise konan şey, dolap, masa ve benzerı şeyler·· III, 45
1394. YÜD: yüz, II, 250 bkz> yüz
1395. YÜDMEK: yüklemek, yüklenmek· I, 404; III, 434
1396. YÜDÜRMEK: yüklemek.I, 371; III, 67, 68 bkz>yudurmak
1397. YÜDÜŞMEK: yükleşmek, yüklemekte yardım ve yarış etmek· III, 71
1398. YÜFTÜRMEK: bir şeyle iyilik etmek- III, 96 bkz>yigtürmek, yiktürmek, yüvmek
1399. YÜFÜŞ: hısımların (çok kere gerdeğe konulan gelini çeyiz sahibi etmek üzere) elbise veya mal ile yardımlaşması. III, 11
1400. YÜFÜFLÜG: armağanlı. III, 12
1401. YÜFÜFMEK: yardımlaşmak; birbiriyle dost olmak· III, 73 bkz> yufu şmak
1402. YÜG: ok yeleği III, 45, 70. 97, 143 bkz> yök, yük, yüñ
1403. YUBANMAK: karışnnak· III, 83 bkz> burbaşmak, yubalmak
1404. YUBANMAK: çekinmek, bırakmak· III, 83
1405. YUBATMAK: savsaklatmak, savsaklamay ı emretmek· Asıl anlamı burbatmak, yap yup kılmak, yubılamak, yuplamak,
1406. YUBILAMAK: aldatmak, hile yapmak, al etmek., II, 315; III, 327, 328 bkz> burbatmak, yap yup k ılmak, yubatmak, yuplamak
1407. YUDKI: karanlık, ekşi· II, 250
1408. YUDRUKLANMAK: elini yumruk yapmak· III, 116
1409. YUDRUK: yumruk.III, 42, 43
1410. YUDUG: başkasının suçu yüzünden kendine sötgelen kimse-III, 12
1411. YUDUG: çocuklara sövülen bir kelime· III, 13bkz> yud ııt
1412. YUDURMAK: almak, yükleırıek· I, 371 bkz> yüdürmek
1413. YUDUT: hayırsız, kendine hayrı olmayan; bir çeşit küfür (sövme)·III, 8, 13 bkz> yud ııg
1414. YUDUTMAK: soğukta dondurarak öldürmek· II, 302 bkz> budutmak
1415. YUFGA: ogulluk, oğulluğa alınmış· lll; 32
1416. YUFGADMAK: yozlaşmak, dik ba;lı olmak· II, 354 bkz> yufgatmak, yuvgalanmak
1417. YUFGATMAK: yozlaşmak, dik başlı olmak II, 354 bkz> yufgadmak, yuvgalanmak
1418. YUFKA: ince, yufka, ucuz, II, 294, 350; III, 34, 204, 302 bkz> yupka, yuvga
1419. YUFKALANMAK: yaltaklanmak, yavuncımak· III, 203, 204
1420. YUFLUŞMAK: yuvarlanmak. III, 105 bkz> yuvlu şmak
1421. YUFUŞMAK: yardımlaşmak, birbiriyle dost olmak,III, 73 bkz> yüfü şmek
1422. YUGA: katmer, yuka, yufka·III, 27, 34, 35 bkz> yuvga § katma yuga; ya ğda pişirilen ufalanmış ekmek I, 433
1423. YUGAÇ: bir dere veya ırmagın karşı tarafı·III, 8, 9 bkz> yuguç
1424. YUGAK: su kuşu·I, 222;III, 17
1425. YUGÇI: yuyucu, yıkayıcı· II, 171
1426. YUGDU: devenin uzamış olan tüyleri .I, 31;III, 30 bkz> cugdu, yogdu, yogru, yogruy
1427. YUGRUŞ: Türkler'ce halktan vezirlik derecesine ç ıkan adann, hakandan bir derece aşağıdır,yalnız Türkler'e özgedir·III, 41
1428. YUGUÇ: ırmak ve derenin arkası· I, 18 bkz> yugaç
1429. YUK: çanak bulaşığı, kaptaki bulaşık· III, 4, 143 bkz> yak, yak yuk, yok, yok yak, yuk yak yukaru yukarı· III, 180 bkz> yokar, yokaru
1430. YUKMAK: bulaşmak, sıvanmak, sirayet etmek· III, 63
1431. YUKTURMAK: sürdürmek, bulaştırmak,III, 96
1432. YUKULMAK: bulaşmak, sıvanmak·III, 81
1433. YUKUŞMAK: bulaşmak, yayılmak·III, 24, 74 bkz> tokuşmak
1434. YUK YAK: çanak bulaşiğı, kaptaki bulaşık·III, 4 bkz> yak, yak yuk, yok, yok yak, yuk
1435. YUL: kaynak, çay, pınar, su pınarı, kaynağı, gözü·111, 4, 144 bkz> yolak, yulak § yul yulakî küçük küçük bir çok su pınarları. III, 17
1436. YULA: kandil· I, 200; III, 25, 26
1437. YULAK: küçük küçük birçok su pınarları. III, 17 bkz> yolak, yul
1438. YULAKLANMAK: pınarlanmak, pınarlar çogalmak, III, 115
1439. YULAR: at yuları. III, 9, 28 yularlamak yularlarnak, baglamak. III, 9
1440. YULARLANMAK: yularlanmak, yular takılmak. III, 114
1441. YULARLIG: yularlı, yularlanmış· III, 49
1442. YULDRUK: cilâlı, parlak, süslü· III, 432 bkz> yaldruk, yoldruk
1443. YULDUZ: yıldız, yıldızların genel adı· I, 96; II, 303; III, 40, 149, 378
1444. YULIÇ: keçi kıllarının diplerlnde bulunan yumuşak ince yün· III, 27 bkz> yol ıç, yovlıç
1445. YULITMAK: yagma ettirmek II, 316 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yolutmak, yulumak, yuluşmak, yulutmak
1446. YULKUNMAK: sıyrılmak·III, 110 bkz> yolkunmak
1447. YULTGA: bir şeyle alay etme·III, 432 bkz> yaltga, yoltga
1448. YULTGA KILMAK: alay etmek, maskaraya almak. III, 432
1449. YULUMAK: birine yardım etmek; birini yağma etmek,III, 90, 91 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yolutmak, yulıtmak, yuluşmak,yulutmak
1450. YULUN: murdar ilik, kokar ilik ,III, 23
1451. YULUŞMAK: yağmalaşmak·III, 75 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yolutmak, yulıtmak, yulumak, yulutmak
1452. YULUTMAK: yağma ettirmek·II, 316 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yolutmak, yulıtmak, yulumak, yuluşmak
1453. YUL YULAK: küçük küçük birçok su pınarlan III, 17
1454. YUMAK: yıkamak.III, 45, 66, 157, 249
1455. YUMDARMAK: toplamak· III, 98
1456. YUMGAK: yumak, yuvarlanan ve yuvarlak olan her şey, III, 44 § yumgak tene; yuvarlak tane, ki şniş. III, 44
1457. YUMGAKLANMAK: yumak, yuvarlak yapılmak· III, 116
1458. YUMGI: toplu, çok,III, 35
1459. YUMGIN: toplu olarak, toptan, hep birden,bütün·II, 294;III, 240
1460. YUMINMAK: yumar gibi görünmek III, 86 bkz> yumunmak
1461. YUMITGAN: daima toplanan·III, 53
1462. YUMITMAK: toplanmak·I, 69;II, 312, 317 bkz> yumutmak
1463. YUMIZ (ER): etli, tiknaz (adam), III, 10 bkz> yumuz er
1464. YUMLUŞMAK: yumulmak· III, 105
1465. YUMMAK: yummak· III, 64 bkz> yümmek
1466. YUMŞAK: yumuşak· II, 74, 295; III, 44, 276, 320
1467. YUMŞAKLANMAK: yumıışamak, yaltaklannnak· III, 116
1468. YUMŞAMAK: yumuşamak, I, 110, 441; III, 306, 320
1469. YUMŞATMAK: sepiletmek, yumuşatmak, sözü veya kitabı çabuk çabuk söylemek ve okumak· II, 354
1470. YUMULGAN: daima yumulan, III, 55
1471. YUMULMAK: yumulmak· III, 55 bkz> yümülmek
1472. YUMUNMAK: yumar gibi görünmek III, 86 bkz> yum ınmak
1473. YUMUR: hayvanların göden bağırsağı.III, 9
1474. YUMURLAMAK: yumru yapmak, toplarrıak·I, 389
1475. YUMURLANMAK: toplanmak,II, 270;III, 114
1476. YUMURTGA: yumurta, bütün kuşların yumurtaları, insanların ve hayvanların taşakları. II, 313; III, 433
1477. YUMUŞ: hizmet, vazife, elçilik, iki ve ikiden art ık kimse arasında elçilik I, 484;III, 12
1478. YUMUŞÇI: melek, III, 12
1479. YUMUŞGA: "kızılcık" veya "güren" denilen dag yemi şi· III, 48 bkz> yafışgu
1480. YUMUTMAK: toplanmak· I, 214 bkz> yumıtmak
1481. YUMUZ (ER): etli, tıknaz (adam)· III, 10 bkz> yumız er
1482. YUNÇIG: kederlenmiş, bitap, düşkün, kötü, zayıf, cılız, arık, hali fena çürüklüğünden ele alınamayan.I, 93
1483. YUNÇIMAK: kötüleşmek, yoksullaşmak, yoksulluktan kötüleşmek; ısırmak·II, 281; III, 303 bkz> tençmek, yençimek, yençmek
1484. YUNÇIRMAK: kötülemek· III, 98
1485. YUNÇITMAK: incitmek. II, 352 bkz> yunçutmak, yünçitmek, yilnçiltmek
1486. YUNÇUTMAK: incitmek· II, 352 bkz> yunç ıtmak, yünçitmek, yünçütmek
1487. YUND: at (cins adı), atlar, at sürüsü .I, 235, 292, 389;II, 153; III, 7, 9, 223
1488. YUNDAK: at fışkısı, at gübresi, III, 44, 168
1489. YUNDI: yemek yendikten sonra kab ın yıkantısı· III, 31
1490. YUNDURMAK: döndürmek; kusmak; korkutmak· III, 98, 99 bkz> yalmak, yandurmak,yanmak, yunmak
1491. YUND YILI: Türkler'in on ikili yıllarından birì· I, 346; III, 7
1492. YUNGAK: çögen, kôkü sabun gibi köpüren bir bitki· III, 44, 45
1493. YUN KUŞ: tavus kuşu· III, 144
1494. YUNMAK: yunmak, yıkanmak· II, 314; IIII, 66 bkz> çunmak
1495. YUNMAK: döndürmek; kusmak; korkutmak· III, 98 bkz>yandurmak, yanmak, yundurmak yuñ yün, yün sümeği I, 150, 284, 507;II, 89, 147, 220. 221, 236, 241;III, 3, 248, 289, 361, 362 bkz> yüñ yuñ ciğere bitişik bezli bir et (yalnız kadınlar yer)· III, 361
1496. YUÑLAMAK: yün kırpmak· III, 404
1497. YUÑLATMAK: yünletmek, yün kırktırmak· II,359, 360
1498. YUÑ YAP: yün yapağı, III, 3
1499. YUP: hile, al· III, 142,159 bkz> al, yap
1500. YUPKA: yufka· III, 34 bkz> yufka, yuvga
1501. YUPLAMAK: hile yapmak, al etmek· III, 142 bkz> burbatmak, yap yup k ılmak,yubatmak, yubılamak
1502. YURBAG: sürünceme, lşl uzatma, i;i yarına bırakma, I, 461 bkz> burbag
1503. YURBAŞ (IŞ): neresinden çıkılacağı belli olmayan karişik (iş)· I, 459
1504. YURÇ: karının küçük erkek kardeşl, küçuk kayın· III, 7
1505. YURLAMAK: haykırmak· I, 189 bkz> orılaşmak, orlaşmak, urılamak, urlamak, urlaşmak
1506. YURT: delik· I, 93
1507. YURT: yurt; eski izerler, ören· III, 7, 258
1508. YURUN: ipek kuma; parçası· III, 22 § yurun
1509. YUKA (YAKA): ipek yaka· III, 22
1510. YURUNLUG: ipek kumaş parçası olan· III, 50
1511. YUŞ: yeşillik, III, 4, 143
1512. YUŞ: sıkışma,III, 4 bkz> yış
1513. YUŞ BOLMAK: sıkışmak·III, 4
1514. YUŞILMAK: udumlaşmak, eli işe yatışmak; emzikten akıtilmak·III, 79 bkz> işilmek, yişllmek, yuşulmak, yüşilmek, yüşülmek
1515. YUŞMAK: emzikten akıtmak·III, 60 bkz> yüşmek
1516. YUŞUL: yeşil·III, 19 § yaşıl yu;ul; yeşil mişil·III, 19
1517. YUŞULGAN: daima akan·III, 53
1518. YUŞULMAK: eli işe yatkın olmak,III, 53
1519. YUŞULMAK: akıp dökülmek, fışkırmak·II, 128; III, 79, 102 bkz> işilmek, yişilmek, yuşılmak, yüşilmek, yüşıilmek
1520. YUT: kışın soğukta hayvanları öldüren felâket· III, 142
1521. YUTIKMAK: yutamak, soguktan hayvan telef olmak· III, 76 bkz> yutukmak
1522. YUTMAK: yutmak. II, 313
1523. YUTTURMAK: sildirmek III, 94 bkz> yodturmak
1524. YUTUKMAK: kuraklıktan arıklamak, ölüm haline gelmek,I, 21 bkz> yut ıkmak
1525. YUVGA: katmer, yuka, III, 27 bkz> yuga
1526. YUVMAK: yuvarlamak III, 393 bkz> yuvmak
1527. YUVUG: sellerin dağdan yuvarladıgı kaya parçaları.III, 164 bkz> yuvug
1528. YUVALMAK: yuvarlanmak· I, 397 bkz> yuvulmak
1529. YUVGA: zayıf, ince, yufka, âciz· II, 6; III, 80, 156 bkz> yufka, yupka
1530. YUVGALANMAK: yaramazlaşmak.III, 203 bkz>yufgadmak, yufgatmak
1531. YUVILMAK: yumşamak.I, 441 bkz> yuvulmak
1532. YUVKA: her şeyin incesi, yuka, III, 33
1533. YUVLUNMAK: yuvarlanmak, kendi kendine yuvarlanmak. III,111, 112, 113
1534. YUVLUŞMAK: yuvarlanmak III, 105 bkz> yırfluşmak
1535. YUVMAK: koşmak· III, 62
1536. YUVMAK: yuvarlamak· III, 61, 112, 113 bkz>yuvmak
1537. YUVSAMAK: yuvarlamak istemek III, 306
1538. YUVTURMAK: yuvarlatmak.III, 96
1539. YUVUG: sellerin dağdan yuvarladıgı kaya parçaları,III, 164 bkz> yuvug
1540. YUVULMAK: uslandırılmak; akıtılmak; yuvarlanmak; toplanmak·I, 397;III, 80, 112, 113 bkz> yuvalft ıak
1541. YUVULMAK: erişmek, olgunlaşmak,III, 81, 356 bkz> yevülmek, yıgılmak
1542. YUVUŞMAK: yuvarlaşmak· III, 74
1543. YÜDRÜK: yüklük, üzerine eşya ve elbise konan şey, dolap, masa ve benzerı şeyler·· III, 45
1544. YÜD: yüz, II, 250 bkz> yüz
1545. YÜDMEK: yüklemek, yüklenmek· I, 404; III, 434
1546. YÜDÜRMEK: yüklemek.I, 371; III, 67, 68 bkz>yudurmak
1547. YÜDÜŞMEK: yükleşmek, yüklemekte yardım ve yarış etmek· III, 71
1548. YÜFTÜRMEK: bir şeyle iyilik etmek- III, 96 bkz>yigtürmek, yiktürmek, yüvmek
1549. YÜFÜŞ: hısımların (çok kere gerdeğe konulan gelini çeyiz sahibi etmek üzere) elbise veya mal ile yardımlaşması. III, 11
1550. YÜFÜFLÜG: armağanlı. III, 12
1551. YÜFÜFMEK: yardımlaşmak; birbiriyle dost olmak· III, 73 bkz> yufu şmak
1552. YÜG: ok yeleği III, 45, 70. 97, 143 bkz> yök, yük, yüñ
1553. YÜGLÜG OK: yelekli ok,III, 217
1554. YÜGMEK: toplamk· II, 243
1555. YÜGRÜK: koşucu, geçici, yüğrük· I, 110;III, 45, 175
1556. YÜGRÜK: bilge bilgin akıllı, erdemIi, udumlu kişi .III, 45
1557. YÜGRÜM: bir koşuluk yer·III, 47
1558. YÜGRÜŞMEK: koşuşmak· III. 102, 367
1559. YÜGÜN: gem,III,144, 366. 371 § küvüç yügün; küçük yular, çilbir· III, 163
1560. YÜGÜR: darı, III, 9 bkz> ügür
1561. YÜGÜRGEN: Çin'den İslam diyarín·gelen kervan ın müjdecisi; her zaman koşan, koşucu·II, 15;III, 54
1562. YÜGÜRGEN: (at) koşucu yüğrük at· III, 54
1563. YÜGÜRGÜN: darı gibi kırmızı taneli bir bitki· III, 54
1564. YÜG(Ü)RMEK: (at) koşmak, yüğrükçe koşmak, geçmek, seğirtmek; beze erlş yïpmak.I, 360;II, 13, 133, 137;III, 68. 69
1565. YÜGÜRTMEK: koşturmak,II, 274;III, 437
1566. YÜK YÜK: bohça·I, 75, 138. 210, 237, 247, 280, 365, 521;II, 44, 75, 149, 166, 180, 222, 225,230, 246. 339, 355;III, 4. 67, 309. 314, 316, 322, 434
1567. YÜK: kuş tüyü, kuş yeleği, ok yeleğl,III, 45, 70, 97. 143 bkz> yük, yüg, yürig
1568. YÜKLEGSEK: yüklemek isteyen· III, 314
1569. YÜKLEMEDEÇİ: yüklemeyici, yüklemeyen·III, 316
1570. YÜKLEMEGLİ: yüklemek dileğinde, azminde olan·III, 316
1571. YÜKLEMEK: yüklemek, III, 309
1572. YÜKLEMSİNMEK: yükler görünmek·III, 322
1573. YÜKLETMEK: yükletmek, yüklettirmek·II, 355, 356
1574. YÜKLETMEK: oka yelek taktırmak·II, 356 bkz>yökletmek
1575. YÜKLÜG OK: yelekli ok·III, 217
1576. YÜKSEK: yüksek· II, 294; III, 45, 46
1577. YÜKSEK: terzi yüksüğü·III, 46 bkz> yüksük
1578. YÜKSEMEK: yükselmek, uzamak,I, 320;III, 306
1579. YÜKSETMEK: yükseltmek·II, 354
1580. YÜKSÜK: terzi yüksüğü·III, 46 bkz> yüksek
1581. YÜKÜNÇ: namaz, ibadet; baş eğme·I, 171;II, 25;III, 375
1582. YÜKÜNDEÇİ: ibadet eden, baş eğen,II, 168
1583. YÜKÜNGEN: her zaman yükünen·II, 168
1584. YÜKÜNGÜÇİ: ibadet eden, baş eğen· II, 168
1585. YÜKÜNMEK: secde etmek, ibadet etmek, namaz kılmak, büyük önünde eğilmek, ba; eğmek· II, 167; III, 84, 167, 375
1586. YÜLEGÜ: destek, dayak,III, 36
1587. YÜLEKLİG: dayanmış, söykenmiş .III, 52
1588. YÜLELMEK: direk dikilmek,III, 82
1589. YÜLEMEK: desteklemek, destek vurmak; güvenmek·III, 89, 90
1590. YİLLİGÜ: saç tıraş eden ustura·III, 174 bkz> kerey
1591. YÜLİLMEK: yolunmak·III, 82
1592. YÜLİMEK: yülümek, tıraş etmek·III, 90
1593. YÜLİTMEK: yülütmek, tıraş ettirmek·II, 316bkz> yülütmek
1594. YÜLİLTMEK: yülütmek, tıraş ettirmek II, 316 bkz> yülitmek
1595. YÜMMEK: (göz) yummak· III, 64 bkz> yummak
1596. YÜMTİLRMEK: yumdurmak· III, 97
1597. YÜMÜLGEN: dalma yumulan· III, 55
1598. YÜMÜLMEK: yumulmak· III, 55 bkz> yumulmak
1599. YÜNÇİTMEK: incitmek·II, 352 bkz> yunç ıtmak,yunçutmak, yünçütmek
1600. YÜNÇÜ: inci III, 279 bkz> cincü, yincü, yinçü
1601. YÜNÇÜTMEK: incitmek·II, 352 bkz> yunç ıtmak, yunçutmak, yünçitmek
1602. YÜÑ: yün, yün sümeği; pamuk·I, 150, 284, 507; II, 89, 147, 220, 221, 236, 241; III, 248, 289, 361, 362 bkz> yurig yüñ kuş yeleği, III, 97 bkz> yök, yüg, yük
1603. YÜRE: çevre, muhit· II, 45 bkz> yere, yöre
1604. YÜREK(G): yürek, I, 41, 325;II, 144;III, 18, 33
1605. YÜREKLENMEK: cesaret göstermek, yiğitlenmek- III, 115
1606. YÜREKLİG: yüreği pek, yiğit, cesur, yıirekll. III, 18, 51
1607. YÜRGENMEK: örtülmek, sarılmak· I, 331; II, 303; III, 110 bkz> yörgenmek, yörkenmek yürge şmek sarılmak, birbirine girmek, dolaşmak, karışmak.I, 395, 437; 11. 285; III 104 bkz> yörgeşmek, yörkeşmek
1608. YÜRGEYEK: ulaşmış·I, 135
1609. YÜŞEÑ: (taş) düz cilalı.I, 135;III, 372 bkz>üşeng
1610. YÜŞİLMEK: eli işe yatişmak, udumlaşmak; em zikten akıtılmak. 111. 79 bkz> işilmek, yişilmek, yu;ılmak, yuşulmak, yüşülmek
1611. YÜŞMEK: akitmak,III, 60 bkz> yuşmak
1612. YÜŞÜLMEK: eli işe yatişmak, udumlaşmak; emzikten akıtılmak.III, 79 bkz> işilmek, yişilmek, yuşılmak, yuşulmak, yüşilmek
1613. YÜVMEK: blr şeyle yardım etmek·III, 172 bkz> yigtürmek, yiktürmek, yüftürmek
1614. YÜVSEMEK: gönül almak istemek· III, 306 bkz>yavsamak
1615. YÜZ: yüz, çehre, veçhe· I, 47, 60, 69, 102, 150,173, 216, 226, 243, 250, 256, 366, 422, 463, 486; II, 8, 81, 96, 144.171.183 ,188,194, 230,253, 295, 304, 339. 349, 353, 355, 363; III,33.43, 63, 104, 132, 143, 307, 308, 327. 394, 434, 439 bkz> yü ğ
1616. YÜZ: sayıda yüz· I, 80
1617. YÜZER1İK: üzerlik otu, Peganum harnnala·III, 12 bkz> eldrük, ilrük, y ıdıg ot
1618. YÜZKEŞMEK: yüze çıkmak, I, 395
1619. YÜZLENMEK: yüzünü dönmek; saygı sahlbi olmak; halktan hizmet istemek III, 110, 111
1620. YÜZLÜG: yüzlü, I, 426; III, 45
1621. YÜZMEK: yüzmek, soymak; yayılmak ve dağılmak, çok akmak· I, 472; III, 59 bkz> yozmak
1622. YÜZTÜRMEK: yüzdürmek, III, 95
1623. YÜZÜK: yüzük (parmağa takılan)· III, 18
1624. ZAK ZAK: koçları tos yapmağa kışkırtmak Için kullanılan bir söz·I, 333
1625. ZANBI: gece öten çekirgeye benzer bir böcek,orak ku şu· III, 441
1626. ZAP ZAP: çabuk çabuk yürümede çıkan ses· I, 319
1627. ZAP ZAP BARMAK: zıp zıp koşmak, çabuk gitmek·I, 319-
1628. ZARGUNÇMUD: bir çeşit güzel kokulu ot, fesleğen·I, 17, 530
1629. ZERENZE: "yaban mersini" veya "durdabak" denilen bir ot·I, 449 §
1630. ZERENZE URUGI: bu bitkinin tohumu· I, 449
1631. ZÜNKÜM: bir çeşit Çin ipekllisi·I, 485